32 Premin, Krstovden 2005 KOMENTARI de bello Balcanico NA NAREDNIVE STRANICI PREMIN NAPRAVI IZBOR OD RAZMISLUVAWATA I KOMENTARITE NA NEKOLKUMINA VIDNI MAKEDONSKI INTELEKTUALCI, KOI{TO VO IZMINATIOV PERIOD BEA OBJAVUVANI VO DNEVNIOT PE~AT VO ZEMJATA. OVDE POMESTIVME IZVADOCI OD NIVNITE KOLUMNI, A INTEGRALNITE TEKSTOVI MO`ETE DA GI PRONAJDETE NA WEB SITE-OT NA MAKEDONSKATA PRAVOSLAVNA CRKVA, www.mpc.org.mk \or|i Marjanovi}, [to tvrdi ovoj ~ovek za sebe ne me interesira! Ona {to me inte- profesor po resira, ona {to e, naprotiv, ~ove~ki i kazneno-pravno mo{ne relevantno ka3neno pravo: vo nenadejniot verski presvrt na biv{iot episkop (koj od vladika na MPC $ stana najogor~en du{man) e …Sv. Jovan gr~ko-srpski …ne pravi deka iznesenovo za (von)bra~nosta na nova crkva, ne propoveda nova religi- negovite roditeli i za negovata li- ja; toj prosto pluka vrz MPC, pro- ~na (von)bra~nost, se odnesuva na si- glasuvaj}i ja za tolpa raskolnici, a te makedonski vernici bez isklu~ok: so toa pluka i vrz nas, pravej}i n# ne- site tie se nekrsteni, neven~ani, ko- {to kako |oa-hristijani, pa i polo- piljaci, seto toa e raskolni~ki xgan {o od toa! {to, vo najdobar slu~aj, go ~eka ~is- Da gi vidime poodblisku po- tili{teto, a ne rajot. Neka mi ka- sledicite od „stavot” na Sv. Jovan `e nekoj (pa i sdsm-ovskiot kolum- za pravoslavnite vernici vo Makedo- nist, mojot drag mlad prijatel, nija: ako MPC ne e vistinska crkva, Ivica Bocevski) dali ~ovek mo`e da tuku raskolni~ko duvlo, toga{ i s# ostane ramnodu{en koga nekoj vaka {to taa pravi nema vrska so crkov- bezo~no go pravi „kopile”? Ne veru- nite raboti. [kolski primer za toa vam! Ili, ako mo`e, toga{ mora da {to zna~i ova: roditelite na Vra- ima obraz od |on. ni{kovski (koi se nekade na moja voz- Ete, zatoa pa|aat vo voda si- rast), ven~ani se, pretpostavuvam, te prikazni za povreda na verskite od strana na sve{tenik na MPC. slobodi i prava vo Makedonija. Srbi- [to }e re~e i tie, spored zborovi- te do v~era (a bogami i den-denes) ni te na nivniot roden sin, ne se ven- se potsmevaat deka po Vtorata ~ani vo vistinska, tuku vo |oa-crk- svetska vojna imame izgradeno pove}e va. Nivniot brak crkovno e neva`e~- xamii odo{to crkvi, {to, patem re- ki i tie do den-denes `iveat vo von- ~eno, e sosema to~no. No, tokmu toa bra~na zaednica. Spored istava logi- zboruva za na{ata verska toleranci- ka, nitu nivnoto sin~e Zoran ne e za- ja, a ne protiv nea. Samo, sevo ova konito, tuku vonbra~no dete ({tom treba da umee da se dokumentira i brakot na roditelite e neva`e~ki, brani (i pred Srbite, no i pred me|u- ni decata ne im se zakoniti). Vrti- narodnata javnost), a ne da se drdori su~i ispa|a: g. Vrani{kovski samiot za nekakva si „nezavisnost” na sudo- za sebe tvrdi deka e kopile! vite, za koja znaeme kakva e. 33 KOMENTARI Ne mora mene da me viknat za ekspert! Eve, pre- mierot neka go zadol`i, da re~eme, nestorot me- |u kriminalistite na Pravniot fakultet vo Skopje, profesor Kambovski, da mu napravi makar i najsumaren spored- benopraven pregled na regulativata za „predizvikuvawe nacio- nalna, rasna i verska omraza, razdor i netrpelivost” vo sovremena Evropa. Ne se somnevam deka toj jasno }e go doka`e ova {to ovdeka go tvrdam: na{ata re- gulativa ne e podolu od evropskata, pa ne mora da se sramime ni od osudata na Vrani{kovski nitu pak od na{iot Krivi~en zakonik. Patem re~eno, toj (u{- te vo faza na nacrt-zakon) mu be{e dostaven na Sovetot na Evropa i od nejzi- nite eksperti dobi sosema pristojna preodna ocenka! Nikoj ni{to poseriozno ne mu zabele`a. A ako makedonskiot KZ e OK za Sovetot na Evropa, toj mora da bide OK i za OBSE. Ako ne e taka, toga{ OBSE e poblisku do norve{koto zna~ewe na ovaa angliska kratenka. Znam zo{to Norve`anite ne bea sre}ni so nea, no mi e sram toa ovdeka da go tolkuvam. …Makedonija, za inaet na SPC i na Grcite, ja priznaa sto i kusur dr`avi pod nejzinoto ustavno ime, a kone~no, iako so polovina usta (i uslov- no) i svetskiot policaec - SAD. Toa e denes dr`ava so svoi zakoni, ne mnogu poinakvi od onie na drugite kako nea, pa ni na onie od Crna Srbija. A vo tie zakoni postoi odredba {to kaznuva duri i za obid na predizvikuvawe na- cionalna, rasna, verska omraza, netrpelivost i razdor. Ing. Vrani{kovski, negiraj}i ja sopstvenata Crkva, negira{e deka i nejzinite vernici se voop{to hristijani (ne va`i, zna~i, ni kr{tevkata, ni ven~avkata, ne se isprateni so verski blagoslov ni na{ite dragi mrtvi), a toa, Boga mi, ne e sitna rabota i gi ogor~i lu|eto do koska. Dobro e {to zad ras~inetiot zastana samo grst isto tolku vlastoqubivi monasi, inaku }e dojde{e do masovni nasilstva me|u „vistinskite” i bo`emnite vernici. I? I ing. Vrani{kovski be{e suden i osuden po spomnata zakonska odredba. Nieden od onie silni kolumnisti, {to ne pisna protiv na{ite sudovi koga ovie (dosta problemati~no, vpro~em) go osloboduvaa „doti~niot” za negovite svetovni palavosti, sega odnenade` fatija da krevaat xeva: osudata bila politi~ka! Gospod da ~uva i da brani! Treba li nekomu da mu objasnuvam (sepak sum daskal po kazneno pravo!) deka vakvi inkriminacii ima vo krivi~nite zakonici na site evropski zemji bez isklu~ok i deka vrz osnova na niv site tie, gri`ej}i se za mir vo ku}ata, gonat i kaznuvaat za dejnosti so koi mo`e da se predizvikaat krvavi presmet- ki na gra|anite, sli~ni na onie vo Severna Irska. Samo nie Makedoncite sme izgleda nekakvi eksperimentalni gluvci vrz koi se pravat vivo-eksperimenti, nezamislivi na drugo mesto. Kako onoj so znameto, da ne odam podaleku... (od kolumnata „Eksperimentalni gluvci”) 34 Premin, Krstovden 2005 KOMENTARI Tito Petkovski,pratenik: … Odnosot na SPC vo kontinuitet, pa i so ovaa najno- va duhovna agresija so raskolnikot Vrani{kovski, ima dlaboki koreni vo istoriskoto minato. Poteknuva od vremeto koga se vodele istrebuva~ki vojni me|u na{ite sosedi za sozdavawe golemi dr`avi, za smetka na teri- toriite {to gi naseluvale Makedonci. I tie zavr{ija kako {to zabele`a istorija. Makedonija sozdade samo- stojna, suverena i me|unarodno priznata dr`ava. Soz- dade i svoja Crkva kako ~uvar na sopstveniot nacio- nalen identitet. Toa SPC ne mo`e da go preboli. Taa realnost ne mo`e da ja sfati i prifati, kako {to ne mo`e da razbere deka denes ~ovekovata civilizacija za- po~na da `ivee vo vreme na tolerancija i me|usebno raz- birawe i po~ituvawe, otfrlaj}i gi dogmite od sred- niot vek. I tuka nema ni{to ~udno i nesfatlivo, bidej}i vakviot anahron odnos na SPC sprema MPC mnogu pati vo minatoto bil demonstriran. ^udno i nesfatlivo e kako toa ne mo`e da go sfatat nekoi pretstavnici na srpskata dr`avna vlast, koi imaat obvrska, pred s# pred sopstveniot narod, da go {irat takviot duh, gradej}i na toj na~in izvesna idnina i pristoen `ivot na site {to `iveat na ovie balkanski prostori. /od kolumnata „Dvoli~nost i golemo licemerstvo” vo „Utrinski Vesnik”/ Srpskata crkovna i dr`avna politika se izme{ani kako retko kade vo svetot i treba da se vidi kade se dopirnite to~ki ... No mislam deka vo reakcijata e popametno da se bide odmeren i od makedonska strana da ne se prida- va me|udr`avno zna~ewe na golemosrpskite recidivi vo visokite krugovi na SPC. Taa orga- nizacija treba da se porazi ne voinstveno, ne so instrumentariumot so koj e najsilna, tuku moralno i politi~ki, so qubov. B. Tri~kovski, Utrinski vesnik) Premin, Krstovden 2005 35 KOMENTARI Branko Tri~kovski / Utrinski vesnik … SPC i nekoi delovi od elitata vo Belgrad nikoga{ nema da bidat vo sostojba racionalno da go razberat i da go prifatat faktot deka sekoja golemosrpska ekspanzija zakonomerno, zna~i, zadol`itelno i bez iskul~ok, zavr{uva so poraz. Toa e taka zatoa {to ne se vo sostojba racionalno da ja odredat svojata granica, odnosno da ja prepoznaat granicata na drugite i da go razberat vremeto. Nekoi agresii im se skr{ija od glavata dodeka u{te nemaa svest deka preminale na tu|a teritorija. Imaat, zna~i, problemi da ja razberat i da ja definiraat sopstvenata agresivnost i ekspanzivnost. Toa e prvenstveno pra{awe na orientacijata, odnosno na kulturata, na filozofi- jata, na duhovnosta, a duri potoa na vojskata, na politikata, na Crkvata. Da e barem malku poinaku, odnosno porazumno, Crkvata koja pred pet- naesetina godini vo Pribilovci gi prebrojuva{e koskite na starite srpski `rtvi, koja gi {eta{e koskite na car Lazar niz „ve~nite srpski pros- transtva”, formiraj}i go taka i na brojni drugi na~ini duhovnoto ozra~uvawe {to dovede do krvavata jugoslovenska drama, ne bi mo`ela poto- nata vo trajno pokajanie da proizveduva novi Crkvi na tu|i teritorii i novi ekspanzii preku odnovo neprepoznatite granici so bratskite sosedi. Ne bi mo`ela da go frla sopstveniot narod vo nov red na stari zabludi i da go tera so luda nade` da gi ~eka novite s# povisoki penali na istorijata, na `ivotot i na svetot.