CHARAKTERYSTYKA POWIATU RADZYŃSKIEGO* Radzyń Podlaski 2015 *Fragment Programu Rozwoju Powiatu Radzyńskiego na lata 2015-2022 Spis treści DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ POWIATU .................................................................... 3 1. Przestrzeń i środowisko przyrodnicze ........................................................................................................................................... 3 1. 1 Umiejscowienie powiatu .................................................................................................................... 3 1.2 Sieć osadnicza .................................................................................................................................... 4 1.3 Rzeźba terenu i budowa geologiczna ................................................................................................... 5 1.4 Klimat ................................................................................................................................................. 6 1.5 Gleby .................................................................................................................................................. 6 1.6 Użytkowanie gruntów ......................................................................................................................... 6 1.7 Lasy .................................................................................................................................................... 6 1. 8 Wody powierzchniowe i podziemne ................................................................................................... 7 1.9 Tereny przyrodnicze i chronione ........................................................................................................ 8 1.10 Zasoby kulturowe ............................................................................................................................. 9 1.11 Zanieczyszczenia środowiska naturalnego ...................................................................................... 12 2. Sfera społeczna ....................................................................................................................................................................................... 14 2.1 Liczba i struktura ludności ................................................................................................................ 14 2.2 Ruch naturalny ludności, migracje .................................................................................................... 15 2.3 Poziom wykształcenia ludności ......................................................................................................... 15 2.4 Liczba i struktura pracujących .......................................................................................................... 15 2.5 Gospodarstwa domowe. Źródła utrzymania ludności ........................................................................ 16 2.6 Bezrobocie ........................................................................................................................................ 16 2.7 Stopa bezrobocia .............................................................................................................................. 17 3. Infrastruktura społeczna.................................................................................................................................................................... 17 3.1 Edukacja ........................................................................................................................................... 17 3.2 Kultura ............................................................................................................................................. 20 3.3 Sport ................................................................................................................................................. 21 3.4 Ochrona zdrowia .............................................................................................................................. 22 3.5 Apteki ............................................................................................................................................... 24 3.6 Pomoc społeczna .............................................................................................................................. 24 3.7 Bezpieczeństwo publiczne ................................................................................................................ 25 4. Sfera gospodarcza ................................................................................................................................................................................. 25 4.1 Sfera pozarolnicza ............................................................................................................................ 25 4.2 Rolnictwo......................................................................................................................................... 26 4. 3 Turystyka......................................................................................................................................... 27 5. Infrastruktura techniczna ...................................................................................................................... 28 5.1 Transport ......................................................................................................................................... 28 5.2 Wodociągi ......................................................................................................................................... 29 5.3 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków.................................................................................................... 30 5.4 Składowiska odpadów ...................................................................................................................... 30 5.5 Energetyka ....................................................................................................................................... 31 5.6 Gazownictwo .................................................................................................................................... 31 2 DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ POWIATU 1. Przestrzeń i środowisko przyrodnicze 1. 1 Umiejscowienie powiatu Powiat radzyński położony jest w środkowo-wschodniej Polsce w północnej części województwa lubelskiego. Od północnego-wchodu powiat radzyński graniczy z powiatem bialskim, od wschodu z powiatem parczewskim, od południa z powiatem lubartowskim, zaś od zachodu z powiatem łukowskim. Jego stolicą jest Radzyń Podlaski. Miasto leży w odległości ok. 80 km od Lublina, ok. 70 km od przejścia granicznego z Białorusią w Sławatyczach oraz 150 km od stolicy Polski –Warszawy. Mapa 1. Mapa powiatu radzyńskiego. Źródło: www.powiatradzynski.pl W skład powiatu wchodzą następujące gminy: gmina miejska Radzyń Podlaski, oraz gminy wiejskie: Borki, Czemierniki, Kąkolewnica, Komarówka Podlaska, Radzyń Podlaski, Ulan-Majorat, Wohyń. 3 1.2 Sieć osadnicza Powiat charakteryzuje się stosunkowo korzystnym układem osadniczym. W skład powiatu wchodzi 1 gmina miejska oraz 7 gmin wiejskich. W powiecie wyodrębnionych jest 128 miejscowości wiejskich. W układzie przestrzennym powiatu występują zwarte i rozproszone formy osadnictwa. Dominuje zabudowa wiejska jednorodzinna. Występują, także miejscowości o luźnej zabudowie i przysiółki. Najmniej liczną grupę stanowią wsie o zabudowie rozproszonej, nieregularnej oraz kolonijnej. Ważnym elementem osadniczym są również obiekty o wartości historycznej: liczne pałace, zespoły dworskie i folwarczne oraz obiekty sakralne. Liczba miejscowości wiejskich w poszczególnych gminach powiatu jest zróżnicowana. Najmniejszą liczbę miejscowości wiejskich posiada gmina Czemierniki, największą zaś gmina Radzyń Podlaski obejmująca 24 miejscowości wiejskie. Dane te obrazuje poniższa tabela. Tab. 1 Liczba miejscowości wiejskich w poszczególnych gminach powiatu radzyńskiego. Lp. Jednostka Miejscowości Sołectwa Gminy 1. Gmina Borki 17 15 2. Gmina Czemierniki 9 9 3. Gmina Kąkolewnica 20 20 4. Gmina Komarówka Podlaska 18 13 5. Gmina Radzyń Podlaski 24 20 6. Gmina Ulan-Majorat 22 20 7. Gmina Wohyń 18 17 Źródło danych: GUS Bank Danych Lokalnych Powiat radzyński zajmuje powierzchnię 965 km ², co stanowi 3,8 % powierzchni województwa lubelskiego i 0,3 % powierzchni Polski. Do największych gmin wiejskich powiatu należą gminy: Wohyń, która zajmuję 18,5 % powierzchni powiatu radzyńskiego, Radzyń Podlaski, Kąkolewnica, natomiast najmniejszą powierzchnię posiadają gminy: Czemierniki (11,2 % powierzchni powiatu radzyńskiego) i Ulan-Majorat (11,2 % powierzchni powiatu radzyńskiego). Powierzchnię poszczególnych miast i gmin oraz ich udział % w powierzchni powiatu przedstawia poniższa tabela. 4 Tab. 2 Powierzchnia gmin powiatu radzyńskiego. Lp. Jednostka Powierzchnia Lokata gmin % udział ogółem ha w powiecie 1. m. Radzyń Podlaski 1931 x 2,0 2. Borki 11182 5 11,5 3. Czemierniki 10749 7 11,1 4. Kąkolewnica 14753 3 15,3 5. Komarówka Podlaska 13797 4 14,3 6. Radzyń Podlaski 15499 2 16,1 7. Ulan-Majorat 10778 6 11,2 8. Wohyń 17817 1 18,5 Źródło danych: GUS Bank Danych Lokalnych 1.3 Rzeźba terenu i budowa geologiczna Pod względem geograficznym powiat położony jest na styku dwóch obszarów fizyczno-geograficznych Europy – Europy Zachodniej i Europy Wschodniej. Zachodnia część powiatu radzyńskiego (gminy: Borki, Czemierniki, Ulan – Majorat, miasto Radzyń Podlaski, oraz częściowo gminy