Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WOLA MARCINKOWSKA 1 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska Spis treści I. WSTĘP..............................................................................................................................................3 II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI WOLA MARCINKOWSKA...................................4 1. Położenie administracyjne i geograficzne...............................................................................4 2. Historia miejscowości.............................................................................................................6 III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI WOLA MARCINKOWSKA..................7 1. Demografia..............................................................................................................................7 2. Kapitał społeczny..................................................................................................................11 3. Rolnictwo..............................................................................................................................12 4. Gospodarka...........................................................................................................................16 5. Infrastruktura techniczna.......................................................................................................18 6. Turystyka i rekreacja.............................................................................................................23 IV. OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI WOLI MARCINKOWSKIEJ 24 1. Analiza SWOT......................................................................................................................24 V. OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ......................................................................27 VI. ZAŁĄCZNIKI..............................................................................................................................29 Załącznik nr 1. Zestawienie inwestycji planowanych na lata 2010 – 2016..............................29 2 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska I. WSTĘP Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z dokumentów napisanych w celu odnowy wsi, wskazania kierunków rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Dokument zawiera inwentaryzację zasobów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych miejscowości, uwzględnia mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia pojawiające się przed miejscowością. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”. Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska jest dokumentem operacyjnym przygotowanym przy uczestnictwie rady sołeckiej i sołtysa wsi Wola Marcinkowska oraz na podstawie materiałów udostępnionych przez Urząd Gminy w Chełmcu. Plan Odnowy Wsi Wola Marcinkowska jest zgodny z dokumentami strategicznymi gminy: Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Chełmiec oraz Strategią Rozwoju Gminy Chełmiec na lata 2007 – 2015 w zakresie planowanych inwestycji w sołectwie Wola Marcinkowska. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. 3 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska II. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI WOLA MARCINKOWSKA 1. Położenie administracyjne i geograficzne Miejscowość Wola Marcinkowska stanowi jedno z 27 sołectw zlokalizowanych w Gminie Chełmiec w powiecie nowosądeckim województwa małopolskiego. Wieś Wola Marcinkowska znajduje się w odległości ok 10 km od Chełmca, stanowiącego centrum administracyjno – usługowe dla mieszkańców Gminy i siedzibę Urzędu Gminy oraz ok. 13 km od centrum największego w powiecie ośrodka miejskiego z siedzibą tejże jednostki administracyjnej. Sołectwo sąsiaduje z miejscowościami: Chomranice, Krasne Potockie, Trzetrzewina, Klęczany terytorialnie przynależnymi do Gminy Chełmiec. Ilustracja 1: Mapa Administracyjna Gminy Chełmiec. Źródło: Gmina Chełmiec. 4 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska Wola Marcinkowska to wieś położona we wschodniej części Beskidu Wyspowego. Beskid Wyspowy zajmuje obszar 1029 km 2 pomiędzy doliną górnej Skawy, a Kotliną Sądecką. Charakteryzuje się on występowaniem odosobnionych gór, wystających o kilkaset metrów ponad poziom zrównania śródgórskiego. Pojedyncze góry są denudacyjnymi ostańcami płasko zalegających piaskowców magurskich, tworząc niejako wyniosłe wyspy w krajobrazie. Administracyjne granice sołectw wyznaczają terytorium o powierzchni 180,1300 ha co stanowi 1,6 % obszaru Gminy. Współrzędne geograficzne wsi: 49° 39' 47''N 20° 36' 45'' E. Ilustracja 2: Mapa satelitarna wsi Wola Marcinkowska. Źródło: www.zumi.pl 5 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska 2. Historia miejscowości Nazwa wsi pochodzi od sąsiedniej miejscowości Marcinkowice. Wieś powstała w wyniku dziewiętnastowiecznych i dwudziestowiecznych parcelacji majątku marcinkowskiego. Do roku 1874 Wola Marcinkowska należała do gromady Klęczany. 6 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska III. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI WOLA MARCINKOWSKA 1. Demografia Ludność Na obszarze wsi Wola Marcinkowska zamieszkują 264 osoby (stan na koniec 2009 r.), w tym 130 kobiet (49%) i 134 mężczyzn (51%), co stanowi 1% populacji zamieszkałej na terenie Gminy Chełmiec. Średnia gęstość zaludnienia na terenie sołectwa wynosi 146,7 os / km2. Ilustracja 3: Struktura ludności wg płci w Woli Marcinkowskiej w 2009. 130 134 kobiety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy Chełmiec. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi około 61% populacji w Woli Marcinkowskiej, wysokim udziałem charakteryzuje się również grupa ludzi w wieku przedprodukcyjnym 23%. Ludność w wieku poprodukcyjnym to 16% populacji. Liczbę osób w poszczególnych kategoriach podano na wykresie. 7 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska Ilustracja 4: Struktura wieku ludności w Woli Marcinkowskiej w 2009r. 90 80 70 60 50 54% kobiety 46% 40 mężczyźni 30 55% 20 45% 67% 10 33% 0 w iek przedprodukcyjny w iek produkcyjny w iek poprodukcyjny Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Urzędu Gminy w Chełmcu. Mieszkańcy Woli Marcinkowskiej są populacją młodą o prawie równomiernym podziale na płeć. Różnice w liczbie kobiet i mężczyzn widoczne są w poszczególnych grupach wiekowych. Większość kobiet widać w wieku poprodukcyjnym gdzie kobiety stanowią 67% grupy, jest to powszechnie zauważalny stan, wynikający ze statystycznie krótszego okresu życia płci męskiej w stosunku do płci żeńskiej oraz różnic wiekowych dla kobiet i mężczyzn klasyfikujących do omawianej grupy. Mężczyźni stanowią przewagę w wieku przedprodukcyjnym 55% oraz w wieku produkcyjnym, gdzie męska część społeczeństwa stanowi 54% populacji w danym przedziale wiekowym. Przewaga mężczyzn w drugiej grupie może być wynikiem migracji kobiet do większych ośrodków miejskich w celu poszukiwania pracy, z powodu ograniczonej oferty dostępnej na lokalnym rynku pracy. 8 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska Mieszkalnictwo Gmina Chełmiec położona jest w najbliższym sąsiedztwie z miastem Nowy Sącz, stanowiącym stolice powiatu nowosądeckiego. Na terenie gminy zanotowano zjawisko wysokiego zainteresowania zakupem działek budowlanych w miejscowościach graniczących z miastem, ze względu na funkcjonalne rozwiązania komunikacyjne oraz dogodny dostęp do usług w mieście. Dotychczasowy wskaźnik standardu życia mieszkańców, charakteryzuje się mniej korzystnymi wielkościami niż w skali województwa. Tabela 1: Wskaźniki świadczące o standardzie mieszkaniowym w Gminie Chełmiec Województwie Małopolskim wg spisu ludności z 2002r. Wyszczególnienie W gminie m2 % W województwie m2 % Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 19,5 95,58 20,4 100 osobę Przeciętna liczba osób na 4,71 133,05 3,54 100 mieszkanie Przeciętna liczba osób na 1,11 118,05 0,94 100 izbę Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Chełmiec. Jak wynika z zestawienia, wskaźniki w gminie odbiegają od średnich a tym samym nie zabezpieczają w pełni potrzeb i obniżają poziom życia mieszkańców. 9 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska Bezrobocie Na terenie Gminy Chełmiec w 2008 roku zostało zarejestrowanych 1 326 bezrobotnych, z czego kobiety stanowią 59,4%, natomiast mężczyźni 40,6%. Taki poziom bezrobocia stawia gminę na czołowym miejscu pod względem liczby osób pozostających bez pracy w powiecie nowosądeckim (15,4% ogółu bezrobotnych). W latach 2004 - 2008 bezrobocie stopniowo obniżało się. Ilustracja 5: Bezrobocie w Gminie Chełmiec w latach 2004 – 2008. 2500 2000 1500 1000 500 0 2004 2005 2006 2007 2008 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z PUP. Pomimo systematycznego spadku bezrobocia zarejestrowanego od 2004 roku w Gminie Chełmiec, jego poziom wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Wśród bezrobotnych największą liczbę osób pozostających bez zatrudnienia skupiają następujące grupy: kobiety – 788 osób, następnie ludzie bez wykształcenia średniego – 711 osób, bez doświadczenia zawodowego – 329 osób oraz młodzi mieszkańcy, którzy nie przekroczyli jeszcze 25 roku życia – 322 osoby. Niekorzystne statystyki wymagają od Gminy zaangażowania 10 Plan Odnowy Miejscowości Wola Marcinkowska i dbałości o podnoszenie stopnia wykształcenia społeczeństwa oraz ciągłego, systematycznego podnoszenia