JAARVERSLAG 2019 REGIONAAL LANDSCHAP NOORD-HAGELAND REGIONALE LANDSCHAPPEN IN VLAANDEREN FEITEN EN CIJFERS JAARVERSLAG Kengetallen Regionaal Landschap Noord -Hageland vzw (2019) 16 Regionale Landschappen in Vlaanderen behouden 2019 en versterken natuur, landschap, erfgoed, streekiden- Oppervlakte (km2) 414 titeit en recreatie. We brengen inwoners, verenigingen Aantal inwoners 173.359 en overheden samen rond een wervend streekverhaal Inwoners / ha 4.19 dat inspireert en voor verbondenheid zorgt. Aantal betrokken gemeenten 11 R e g i o n a l e L a n d s c h a p p e n w e r k e n i n t e g r a a l . Effectieve leden vzw 41 In onze cultuurlandschappen hebben zowel natuur als Personeelsleden vzw (Voltijdse Equiv.) 8.1 mens gedurende eeuwen hun invloed uitgeoefend. Jaaromzet vzw (Euro) 779.560 Het is deze vergroeiing die Regionale Landschappen koesteren. We kijken daarbij steeds graag over de muurtjes heen. VARIATIE TROEF LANDSCHAPSZORG EN LEVE DE TUIN EDUCATIE EN VORMING STREEKEIGEN KARAKTER Het Regionaal Landschap Noord-Hageland ligt op de 86% van de Vlaams-Brabanders heeft een tuin. Het Onbekend is onbemind. Een thematische overgang van de zandige Kempen in het noorden naar Een Regionaal Landschap is een streek met een eigen Regionaal Landschap Noord-Hageland wil samen met wandeling of met de school een bijenhotel maken. Er de meer lemige bodems van Haspengouw. identiteit en met belangrijke natuur- en landschaps- de provincie Vlaams-Brabant daar één groot groen is een waaier aan mogelijkheden voor jong en oud om De variatie van ijzerzandsteenheuvels en de rivier- waarden. Het is een van onze kerntaken om dit paradijs van maken. Met kansen voor dieren, planten meer te weten te komen over de natuur en het valleien van de Demer, Winge, Motte en Begijnenbeek landschap te behouden en te versterken. We willen en het klimaat. Om nog meer van te genieten. landschap rondom ons. Natuureducatie is belangrijk zorgen voor een hoge biodiversiteitswaarde en een mensen overtuigen om zorg te dragen voor deze Jouw tuinacties helpen veel planten en dieren, zo ook opdat in de toekomst onze kinderen mee zorg dragen aantrekkelijk landschap. Denk hierbij nog talrijke typische landschappen en hun achterliggend verhaal. onze koesterburen, soorten die het vandaag moeilijk voor hun omgeving. oude monumenten, historische stadjes en pittoreske hebben om te overleven. Dankzij de koesterburen- dorpen en je hebt een unieke combinatie van natuur NATUURBEHOUD EN campagne werken wij samen aan een rijke en NATUURRECREATIE en cultuur! BIODIVERSITEIT blijvende variatie aan planten en dieren. Mensen laten genieten van natuur en landschap Wil je graag meewerken? Ons landschap herbergt heel wat waardevolle fauna levert heel wat op. Bewoners en recreanten die de www.levedetuin.be – www.koesterburen.be Samen grensverleggend werken aan en flora. Door zorg te dragen voor het landschap streek beleven gaan ze ook meer en meer natuur en landschap werken we mee aan het behoud hiervan en creëren waarderen. Genieten van het landschap heeft ook we een plek voor de vele zeldzame en minder zeld- zijn economische impact. Samen mogen we trots REGIONAAL LANDSCHAP We willen graag met iedereen samenwerken aan De vzw Regionaal Landschap Noord-Hageland wordt financieel gesteund door de Provincie Vlaams-Brabant, de zame soorten in onze regio. Het Regionaal Landschap zijn op de streek waarin we wonen, werken en projecten rond waardevolle landschappen en soorten, Vlaamse Overheid en de elf aangesloten gemeenten: Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Diest, Holsbeek, Keer- staat je daarom met raad en daad bij met de aanleg of ontspannen! waterbeheer en cultuurhistorisch erfgoed. bergen,Lubbeek, Rotselaar, Scherpenheuvel-Zichem, Tielt-Winge en Tremelo. Daarnaast werken we nauw samen NOORD-HAGELAND het onderhoud van kleine landschapselementen. met verenigingen actief rond natuur en landschap, toeristische organisaties, landbouwers en jagers. REGIONAAL LANDSCHAP NOORD-HAGELAND Huize Hageland, Oudepastoriestraat 22 • 3390 Tielt-Winge • [email protected] • www.rlnh.be PROVINCIE Vlaams-Brabant AANTAL GEMEENTEN 11 (Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Diest, Holsbeek, Keerbergen, Lubbeek, Rotselaar, Scherpenheuvel-Zichem, Tielt-Winge en Tremelo) OPGERICHT 1992 VOORLOPIG ERKEND 1998 DEFINITIEF ERKEND 2000 OPPERVLAKTE (KM2) 414 INWONERS (IN 2019) 173359 INWONERS / HA 4.19 Foto cover: © Stefan Smets / RLNH - Foto zwaluw: © Wim Boonen/ RLNH zwaluw: / RLNH - Foto Smets © Stefan cover: Foto © RLNH uitgave in deze foto’s Andere JAARVERSLAG 2019 REGIONAAL LANDSCHAP NOORD-HAGELAND 1 BIODIVERSITEIT EN VIJVERHERSTEL IN ZICHEM 2 LANDSCHAPSZORG 3 BOS NATUUR OP SCHOOL 5 DEMERVALLEI EN LAAK SOORTEN Parelvederkruid is een invasieve exoot die in een paar ZORG DRAGEN VOOR WAARDEVOLLE LANDSCHAPPEN Het Steunpunt Bos van Provincie Vlaams-Brabant De vraag van scholen om hun speelplaats te vergroe- DEMERSYMPOSIUM 3.376 jaar tijd vijvers volledig kan overwoekeren. Hierdoor nen blijft toenemen. Het afgelopen jaar hebben wij MEER NATUUR VOOR PITTIG FRUIT helpt boseigenaars om hun bossen te beheren. In kunnen er nog amper inheemse planten groeien en Onze regio is rijk aan heel wat landschappelijk 2019 konden er maar liefst 159 eigenaars rekenen op samen met de MOS-medewerker van de provincie meter hagen, heggen 43 Samen met de partners engageerden we ons tussen gaat de waterfauna sterk achteruit. erfgoed. Om ons uniek landschap in stand te houden Vlaams-Brabant twee basisscholen en twee secundai- solitaire het deskundige advies van de provinciale bosconsu- en houtkanten 2016 en 2019 voor het Europees project ‘Meer natuur ondersteunen we streekbewoners bij de aanleg en het lent. re scholen begeleid. bomen voor pittig fruit’. Het project beoogt de integratie van Daarom hebben we in Zichem werken uitgevoerd om herstel van kleine landschapselementen (KLE’s). geplant en hersteld geplant en hersteld meer natuur in de fruitteelt. Doel is om duurzame zeven overwoekerde vijvers om te vormen naar een De taak van de medewerker bos & biodiversiteit be- kansen te bieden voor wilde bijen op vlak van nestge- thuis voor verschillende streekeigen planten en die- In 2019 hebben we: staat er in om draagvlak voor nieuw bos te creëren en legenheid en voedselaanbod. ren. We hopen na deze werken verschillende dier- en om bosaanplantingen te helpen faciliteren. plantensoorten zoals drijvende waterweegbree, kleine © David Vanthienen watersalamander of watervleermuis te verwelkomen. In 2018 maakten we de bospotentiekaart op voor de Op dinsdag 19 maart 2019 organiseerde Regionaal Landschap Noord-Hageland stuks bosgoed regio, in 2019 gingen we over tot actie. Met de hulp vzw samen met haar partners een symposium rond 10 jaar Strategisch Project in de Demer- en Laakvallei. We blikten terug op de realisaties op vlak van ruimtelijke geplant van de gemeentes werden honderden eigenaars van ordening, erfgoed en toerisme. 8.745 percelen met een groot potentieel tot bebossen aan- De leerlingen van de Middenschool in Keerbergen plantten 550 bloembollen aan als startschot van de vergroening van hun speelplaats. Dit alles in het kader van WERKEN AAN DE DEMERTREFPLAATSEN geschreven. Uiteindelijk plantten we in 2019 reeds 1,5 een ‘Natuur op School’-project. hectare nieuw bos aan. ... 3376 m hagen, heggen en houtkanten aangeplant of hersteld. 32 We werkten samen met 33 fruittelers die we van maar liefst 1219 bijenblokken voorzagen met elk gemiddeld 120 nestgangen. We zaaiden 166 are bloemenweide knotbomen in en plantten 329 meter bloemrijke hagen. 7 geplant en onderhouden De uitheemse planten en de silblaag werden verwijderd. Daarnaast werden de vijvers oevers van 3 vijvers aangeschuind. Deze zorgen dat er verschillende waterdieptes ontstaan. Door de inval van zonlicht warmt het water in het voorjaar op, ideaal geruimd In Diest werd tijdens een workshop, georganiseerd door de provincie, een wilgen- voor heel wat waterorganismen. hut geplaatst. Aan de oude stadswallen in Diest werden op verschillende plaatsen nieuwe goed voor een trappen aangelegd. Deze zorgen voor een betere en veiligere ontsluiting richting de 234 SAMENAANKOOPACTIE ‘BEHAAG JE TUIN’ Demertrefplaats op het Boerenkrijgplein. oppervlakte van Op deze locatie in Lubbeek plantten we 1,2 hectare nieuw bos aan. meter holle wegen In 2019 organiseerden de vijf Vlaams-Brabantse 168 6 SENSIBILISATIE, EDUCATIE beheerd voor wilde bijen ... 161 hoogstamfruitbomen en 43 solitaire bomen aangeplant of hersteld. 4 regionale landschappen voor de tweede maal een DOELGROEPEN eigenaars In Bekkevoort bleek dat er veel solitaire bijen nestelen in de zonbeschenen steile EN COMMUNICATIE 6.409m² wanden van de holle wegen. Daarom werd in 6 holle wegen een deel van het samenaankoopactie van streekeigen hagen, heggen, PROJECT 360° ERFGOED struikgewas gekapt, zodat de bijennesten weer volop in de zon liggen. BEDRIJVEN EN BIODIVERSITEIT: 2BCONNECT betrokken bij terreinacties houtkanten en hoogstam(fruit)bomen. In 2019 organiseerden we publieksmomenten, vor- EEN TOEKOMST VOOR DE KAMSALAMANDER Op de grens tussen Lubbeek en Holsbeek prijkt de Samen met stad Aarschot maakten we de afgelopen mingen, infosessies en persmomenten. Daarnaast 7 Nieuw in het aanbod van 2019 waren de paardvrien- Speelbergkapel uit 1661. De kapel is omringd door vier 4 jaar deel uit van het Europees project ‘2B Connect informeren we het brede publiek over onze werking De voorbije jaren werden een aantal poelen waar delijke plantpaketten. Zo bieden we paardenhouders Op het Monfortcollege werd een plukdag georganiseerd in de boomgaard. poelen lindes. Een vallende