DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, dnia 11 grudnia 2020 r. Poz. 4573 UCHWAŁA NR XVII/129/20 RADY GMINY SAMBORZEC z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Samborzec na lata 2020 – 2023 Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r. poz. 713, 1378) oraz art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2020 r., poz. 282) Rada Gminy Samborzec uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Samborzec na lata 2020 – 2023 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Samborzec. § 3. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Świętokrzyskiego i wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Przewodniczący Rady Gminy Mieczysław Piątek Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 2 – Poz. 4573 Załącznik do Uchwały Nr XVII/129/20 Rady Gminy Samborzec z dnia 04 grudnia 2020 r. Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Samborzec na lata 2020 – 2023 Samborzec, 2020 1 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 3 – Poz. 4573 Spis treści 1. Wstęp ....................................................................................................................................... 4 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami ................................ 4 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce ............................................. 5 4. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego ................................................. 7 4.1 Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ........... 7 4.1.1 Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami 2014 - 2017 ........................... 7 4.1.2 Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2013 wraz z Uzupełnieniem na lata 2004 – 2020 ......................................................................................................................................................... 8 4.1.3 Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030 .................................................... 8 4.2 Relacje Gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu ...................................................................................................................... 9 4.2.1 Program opieki nad zabytkami województwa świętokrzyskiego ........................................... 9 4.2.2 Założenia wynikające ze Strategii Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020 10 4.2.3 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Świętokrzyskiego ......................... 11 4.2.4 Strategia Rozwoju Turystyki w Województwie Świętokrzyskim na lata 2015 – 2020 .......... 11 4.2.5 Założenia wynikające ze Strategii Rozwoju Powiatu Sandomierskiego. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Sandomierskiego na lata 2014 – 2020 ............................................................................ 12 4.2.6 Lokalna Strategia Rozwoju. Sandomierskie Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego. Lokalna Grupa działania. ........................................................................................................................................ 12 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego .............................................. 13 5.1 Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy 13 5.1.1 Strategia Rozwoju Gminy Samborzec 2016 – 2020 .............................................................. 13 5.1.2 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Samborzec13 5.2 Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy ............ 14 5.2.1 Zarys historii obszaru gminy ................................................................................................. 14 5.2.2 Materialne elementy krajobrazu kulturowego .................................................................... 22 5.3 Zabytki wpisane do rejestru zabytków ........................................................................................ 25 5.4 Zabytki w gminnej ewidencji zabytków ....................................................................................... 26 5.5 Zabytki o najważniejszym znaczeniu dla gminy ........................................................................... 27 5.5.1 Kościół Parafialny pod wezwaniem Trójcy Świętej w Samborcu .......................................... 27 5.5.2 Kościół Parafialny pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela w Skotnikach ...................... 28 5.5.3 Kościół Parafialny pod wezwaniem Św. Jana Ewangelisty i Św. Marty w Chobrzanach ....... 31 2 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 4 – Poz. 4573 5.5.4 Zespół dworsko - parkowy w Skotnikach ............................................................................. 32 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagrożeń .................................... 35 7. Założenia programowe, priorytety i kierunki działań ................................................................ 36 8. Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami ........................................................... 40 9. Źródła finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami ............................................... 40 9.1 Dotacje krajowe ........................................................................................................................... 41 10.2 Środki europejskie ..................................................................................................................... 43 Aneks ......................................................................................................................................... 44 3 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 5 – Poz. 4573 1. Wstęp Gmina Samborzec położona jest na pograniczu Wyżyny oraz Kotliny Sandomierskiej w południowo-wschodniej części powiatu sandomierskiego w województwie świętokrzyskim. Powierzchnia gminy wynosi 8 537 ha, jest to gmina typowo rolnicza. Jest to również rejon interesujący krajobrazowo jak i historycznie, co potwierdzają liczne zabytki architektury i budownictwa. Dlatego szczególnie ważna jest ochrona dziedzictwa kulturowego łączącego w sobie dorobek minionych pokoleń i naszą współczesną działalność, nierozerwalnie związaną z otoczeniem, w którym żyjemy, określa naszą tożsamość i stanowi świadectwo naszego istnienia dla przyszłych pokoleń. Obowiązek ochrony zabytków i opieki nad zabytkami nakłada ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. ) określa przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków. Artykuł 4 tej ustawy określa działania, które winny podejmować organy administracji publicznej w celu ochrony zabytków. Działania te mają na celu: 1) zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie; 2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodować uszczerbek dla wartości zabytków; 3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzystania z zabytków; 4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicę; 5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia zabytków; 6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształtowaniu środowiska. Celem programu jest określenie zasadniczych kierunków działań i zadań na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami na terenie gminy Samborzec w okresie najbliższych czterech lat tj. 2020-2023. Program jest dokumentem o charakterze strategicznym, uwzględniającym w szczególności cele, kierunki działań oraz zadania z zakresu opieki nad zabytkami. 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Podstawę prawną sporządzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Samborzec stanowią przepisy ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tj. Dz.U. z 2020 r., poz. 282). Ustawa ta nakłada na samorządy wojewódzkie, powiatowe oraz gminne obowiązek sporządzenia na okres czterech lat odpowiednio wojewódzkiego, powiatowego lub gminnego programu opieki nad zabytkami. 4 Dziennik Urzędowy Województwa Świętokrzyskiego – 6 – Poz. 4573 Art. 87 ust. 2 w/w ustawy, wyznacza cele opracowania Gminnego programu opieki nad zabytkami i są one następujące: 1) włączenie problemu ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami; 6) określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z użytkowaniem tych obiektów; 7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce Przepisy