Zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym świata od 2001 roku opracował na podstawie protokołów z posiedzeń Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej Maciej Zych Stan na 25 września 2013 roku str. 3 Posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej str. 5 Zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym świata (bez zmian nazw państw i terytoriów niesamodzielnych) str. 241 Zmiany w polskim nazewnictwie państw i terytoriów niesamodzielnych Wykaz obejmuje zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym świata względem nazewnictwa uwzględnionego w czteroczęściowej publikacji „Polskie nazwy geograficzne świata” wydanej w latach 1994-96 (Część I. Europa (bez Europy Wschodniej) http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_1.pdf, Część II. Europa Wschodnia i Azja http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_2.pdf, Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_3.pdf, Część IV. Oceany i morza http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_iv_oceany_i_morza.pdf) oraz publikacji „Nazwy państw świata, ich stolic i mieszkańców” (wyd. 1 z 1997 r. http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/publikacje/nazwy_panstw_swiata_1997.pdf). Zmiany te zostały uchwalone na posiedzeniach Komisji Standaryzacji nazw geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej na posiedzeniach od 2001 roku. 2 Posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej [1] posiedzenie odbyło się dnia 4 kwietnia 2001 roku [2] posiedzenie odbyło się dnia 27 czerwca 2001 roku [3] posiedzenie odbyło się dnia 12 grudnia 2001 roku [4] posiedzenie odbyło się dnia 20 lutego 2002 roku [5] posiedzenie odbyło się dnia 13 marca 2002 roku [6] posiedzenie odbyło się z dnia 17 kwietnia 2002 roku [7] posiedzenie odbyło się dnia 11 grudnia 2002 roku [8] posiedzenie odbyło się dnia 26 lutego 2003 roku [9] posiedzenie odbyło się dnia 9 kwietnia 2003 roku [10] posiedzenie odbyło się dnia 7 maja 2003 roku [11] posiedzenie odbyło się dnia 3 czerwca 2003 roku [12] posiedzenie odbyło się dnia 25 czerwca 2003 roku [13] posiedzenie odbyło się dnia 16 lipca 2003 roku [14] posiedzenie odbyło się dnia 29 października 2003 roku [15] posiedzenie odbyło się dnia 11 lutego 2004 roku [16] posiedzenie odbyło się dnia 7 kwietnia 2004 roku [17] posiedzenie odbyło się dnia 9 czerwca 2004 roku [18] posiedzenie odbyło się dnia 7 października 2004 roku [19] posiedzenie odbyło się dnia 23 lutego 2005 roku [20] posiedzenie odbyło się dnia 27 września 2005 roku [21] posiedzenie odbyło się dnia 4 października 2005 roku [22] posiedzenie odbyło się dnia 26 października 2005 roku [23] posiedzenie odbyło się dnia 17 maja 2006 roku [24] posiedzenie odbyło się dnia 5 czerwca 2006 roku [25] posiedzenie odbyło się dnia 30 czerwca 2006 roku [26] posiedzenie odbyło się dnia 3 października 2006 roku [27] posiedzenie odbyło się dnia 25 października 2006 roku [28] posiedzenie odbyło się dnia 21 listopada 2006 roku [29] posiedzenie odbyło się dnia 13 grudnia 2006 roku [30] posiedzenie odbyło się dnia 28 lutego 2007 roku [31] posiedzenie odbyło się dnia 21 marca 2007 roku [32] posiedzenie odbyło się dnia 4 lipca 2007 roku [33] posiedzenie odbyło się dnia 10 października 2007 roku [34] posiedzenie odbyło się dnia 24 października 2007 roku [35] posiedzenie odbyło się dnia 7 listopada 2007 roku [36] posiedzenie odbyło się dnia 21 listopada 2007 roku [37] posiedzenie odbyło się dnia 5 grudnia 2007 roku [38] posiedzenie odbyło się dnia 23 stycznia 2008 roku [39] posiedzenie odbyło się dnia 13 lutego 2008 roku [40] posiedzenie odbyło się dnia 12 marca 2008 roku [41] posiedzenie odbyło się dnia 29 października 2008 roku [42] posiedzenie odbyło się dnia 10 grudnia 2008 roku [43] posiedzenie odbyło się dnia 28 stycznia 2009 roku 3 [44] posiedzenie odbyło się dnia 6 maja 2009 roku [45] posiedzenie odbyło się dnia 28 września 2009 roku [46] posiedzenie odbyło się dnia 4 listopada 2009 roku [47] posiedzenie odbyło się dnia 25 listopada 2009 roku [48] posiedzenie odbyło się dnia 24 lutego 2010 roku [49] posiedzenie odbyło się dnia 7 kwietnia 2010 roku [50] posiedzenie odbyło się dnia 26 maja 2010 roku [51] posiedzenie odbyło się dnia 9 czerwca 2010 roku [52] posiedzenie odbyło się dnia 7 lipca 2010 roku [53] posiedzenie odbyło się dnia 22 września 2010 roku [54] posiedzenie odbyło się dnia 13 października 2010 roku [55] posiedzenie odbyło się dnia 10 listopada 2010 roku [56] posiedzenie odbyło się dnia 15 grudnia 2010 roku [57] posiedzenie odbyło się dnia 26 stycznia 2011 roku [58] posiedzenie odbyło się dnia 23 lutego 2011 roku [59] posiedzenie odbyło się dnia 30 marca 2011 roku [60] posiedzenie odbyło się dnia 20 kwietnia 2011 roku [61] posiedzenie odbyło się dnia 18 maja 2011 roku [62] posiedzenie odbyło się dnia 15 czerwca 2011 roku [63] posiedzenie odbyło się dnia 28 września 2011 roku [64] posiedzenie odbyło się dnia 26 października 2011 roku [65] posiedzenie odbyło się dnia 23 listopada 2011 roku [66] posiedzenie odbyło się dnia 7 grudnia 2011 roku [67] posiedzenie odbyło się dnia 25 stycznia 2012 roku [68] posiedzenie odbyło się dnia 22 lutego 2012 roku [69] posiedzenie odbyło się dnia 21 marca 2012 roku [70] posiedzenie odbyło się dnia 25 kwietnia 2012 roku [71] posiedzenie odbyło się dnia 30 maja 2012 roku [72] posiedzenie odbyło się dnia 20 czerwca 2012 roku [73] posiedzenie odbyło się dnia 5 września 2012 roku [74] posiedzenie odbyło się dnia 7 listopada 2012 roku [75] posiedzenie odbyło się dnia 28 listopada 2012 roku [76] posiedzenie odbyło się dnia 19 grudnia 2012 roku [77] posiedzenie odbyło się dnia 13 lutego 2013 roku [78] posiedzenie odbyło się dnia 27 marca 2013 roku [79] posiedzenie odbyło się dnia 8 maja 2013 roku [80] posiedzenie odbyło się dnia 26 czerwca 2013 roku [81] posiedzenie odbyło się dnia 25 września 2013 roku 4 Zmiany w polskim nazewnictwie geograficznym świata (bez zmian nazw państw i terytoriów niesamodzielnych) Postanowiono, że jeżeli dla miejscowości istnieje egzonim, to automatycznie taki sam egzonim jest przyjęty i dla identycznie nazwanej jednostki administracyjnej (chyba, że Komisja zadecyduje inaczej). Wprowadzenie, zmiana lub likwidacja egzonimu dla miejscowości automatycznie skutkuje taką samą zmianą w odniesieniu do nazwy jednostki administracyjnej. [12] Komisja Ortograficzno-Onomastyczna Rady Języka Polskiego na wniosek Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych rozstrzygnęła kilka kwestii dotyczących pisowni małą lub wielką literą określników rodzajowych typu morze, zatoka, góra, wyżyna itd., wchodzących w skład nazw geograficznych. Dotychczas słowniki językowe podawały zasadę, że jeżeli nazwa własna składa się z dwóch członów i człon drugi jest rzeczownikiem w mianowniku, to wtedy pierwszy człon (czyli termin rodzajowy) należy pisać mała literą, a drugi i kolejne wielką, np. morze Marmara, pustynia Gobi, zatoka Karpentaria. Jednak w praktyce geograficznej w przypadku niektórych nazw człon rodzajowy zawsze pisze się wielką literą (np. Wyżyna Kolorado) co jest niezgodne z zasadami pisowni. Biorąc pod uwagę te rozbieżności Komisja Ortograficzno-Onomastyczna Rady Języka Polskiego ustaliła: – Nazwy geograficzne są nazwami własnymi i nie można automatycznie przenosić na nie reguł obowiązujących dla nazw pospolitych – W przypadku nazw dwuczłonowych, których pierwszy człon jest terminem rodzajowym, a drugi nazwą własną w mianowniku, to zawsze należy ustalić z ilu członów składa się dana nazwa. Jeżeli termin rodzajowy jest integralną częścią nazwy to powinien być pisany z wielkiej litery. Nie można zatem przyjąć automatycznych rozwiązań, każda nazwa powinna być rozpatrywana osobno. Wielką literą będą pisane zawsze nazwy będące połączeniem rzeczownika (termin rodzajowy) z przydawką dopełniaczową, np. Nizina [czyja? lub czego?] Orinoko, dlatego nazwy jednostek fizjograficznych pochodzące od nazw rzek powinny być pisane wielka literą, np. Wyżyna Kolorado, Wyżyna Ubangi. – Nazwy kanałów mające postać termin kanał + nazwa będąca połączeniem nazw dwóch obiektów geograficznych powinny być pisane wielką literą, gdyż termin kanał jest integralną częścią nazwy, np. Kanał Wieprz-Krzna, Kanał Bruksela-Charleroi, Kanał Amsterdam-Ren, Kanał Dunaj-Morze Czarne. – Nazwy polskich jednostek administracyjnych (współczesnych i historycznych) należy pisać małą literą, z tym, że w nazwach województw i powiatów (oraz historycznych już guberni i ziem) oba człony nazwy należy pisać małą literą (np. województwo pomorskie, powiat miński), natomiast w nazwach gmin małą literą pisze się tylko termin „gmina” (np. gmina Zawoja). Przy jednostkach podziału administracyjnego innych krajów sytuacja jest niejednoznaczna i praktycznie trzeba do każdego rodzaju jednostek podchodzić indywidualnie. Z małej litery zawsze należy pisać nazwy obwodów niezależnie od kraju w jakim występują (np. Rosja, Ukraina, Białoruś). Również z małej litery tradycyjnie pisze się nazwy ajmaków w Mongolii. 5 Ustalenia, donośnie pisania terminów rodzajowych wielką lub małą literą w poszczególnych nazwach, będzie podejmować Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych zgodnie z powyższymi ustaleniami Komisji Ortograficzno-Onomastycznej Rady Języka Polskiego. [19] Postanowiono, że w dwuwyrazowych nazwach mórz wielką literą pisze się zarówno pierwszy człon nazwy (wyraz "Morze"), jak i drugi człon, także wtedy, gdy jest on rzeczownikiem nie odmieniającym się, np. Morze Beringa, Morze Karaibskie, Morze Marmara, Morze Timor. Reguła ta nie odnosi się do jednowyrazowych nazw mórz: Adriatyk i Bałtyk. [26,27] Postanowiono, że jeżeli został ustalony egzonim dla miejscowości, a jednostka administracyjna ma nazwę taką samą jak nazwa miejscowości tylko z dodatkiem członu typu „miasto”, „miasto wydzielone”, miasto stołeczne” itp. to automatycznie egzonim odnosi się także do nazwy jednostki administracyjnej.