Buiten de lµrlgrijn geg de belangrij~t~ gebie deel van Watèrland-0 t et oq Q reigers, steltlopers en meeuwen. De gebieden wor mogelijk doorkr · tallen genotéerd. De co·· · voor dam lag <ii~;jaar bij D~~~è.Temp Visbeen. D vens va oring;g gaa~.~a;u-.. SPV91-i~~iflonèf Nederland. J?e midwinte~flling van dez~ gebieden m~kt namelijk 9nderdeel ui\i<l:11 de International Waterfowl Census die door het International Waterfowl and Wetlan~ Research Bureau (~twordell;.georganiseerd. Hetweer De winter v~ 1999 en 2000 was zeer zacht. Vorstdagen zij~•niet voorgekowen. Tijdens de telling in het weekend van 15 januag.}\'lls het zaclJ:t1 ~ .§J!r weinig · en geen regen. 15 De Gierzwaluw ia a rg an g 38 3/4, februari 2001 e Metcurius~aven, 4~ Ringvaart op. Het IJ en de Hemhavens jk te benaderen zoµder ~- 356 watervogels geteld (~?(cl, as ofer,Üte vindén. De enige flink grote groep, 'attmg 10% is Soepeend (in allerlei onwaar- t 15~àjé om nek); Boerderij-eend (helemaal wit 2. 3. 4. is èën hcl'7:mooie score. De meeste, ruim 600, zaten in de Kometensingel 56, De Wieden 48, Ringsloot 78, in meerdere parken tientallen Water­ zijn geheel op Waterhoentjes interingsplek voor deze soort a oêntf~ geteld. Vooral in Nieuw (Hazevoet,1982). Vergelijken is lastig, In hefarchief van de VWGA bevindt zich svàn déié soort! d láagàanl:a.l. Ookfü het Hemhaven- •... r·· e7rofl~~ soorten Opvallend afwezig · tèlrneeuw. Er werd zelfs geen enkel individu gezien . bpmêrkelijk genoeg is er ook geen enk~e steltloper gezien, zëlfs geen enkele overvliegende Kie~t. Er zijn•ook bijzonder W~jhig Dochlarzen gevonden, slechts 4. Ook zijn er verwaarloos- baar weinig roofvogels gc:;teld. J<:; meer tamme ganzen dan wilde anseriden geteld. 16 Overigens valt het enkele Nijlpns. "tammeon zo'.ij Buiten de Ring In totaal werden 45 soorten waargenomen met een totaal van ruim 40.000 watervogels. De leukere soorten waren een Roodhalsgans en 10 Bonte Strandlopers in Waterland-Oost en 3 Taigarietganzen bij de Diem. Om een algemeen beeld te geven is een toptien samengesteld ( tabel 1). De meeste soorten uit de toptien zijn waargenomen in de graslandgebieden. Het gaat om Smient, Meerkoet en ganzen. Vooral de aantallen ganzen nemen de laatste jaren sterk toe, met name in Waterland. De Smient is verreweg de meest algemene watervogel. Vooral de veenweidegebeiden ten noorden en ten oosten van de stad zijn van groot belang voor deze soort. Het IJsselmeergebied is van groot belang voor duikeenden. Hier werden uiteraard de meeste Kuifeenden en Brilduikers waargenomen. Al was het volgens de meeste tellers een 'slappe tel­ ling': de aantallen vielen tegen. Gegevens uit Gouwzee en Markermeer ontbreken, wdat de resultaten een flauwe afspiegeling zijn van het werkelijk aantal watervogels. In de Gouwzee verbleven veel Kuif- en Tafeleenden en wat Toppereenden (mondelinge informatie Ton Pieters). Tabel 1. Toptien in het buitengebied van Amsterdam Nr. Soort Nr. Soort Aantal 1 Smient Br•ndgans 2 Kolgans Kokmeeuw 3 Kuifeend .Wilde Eend 4 Stormmeeuw • 5 Brilduiker David Tempelman Frank Visbeen Bankastraat 53/3 Blauwpijpstraat 6 1094 EC Amsterdam 1019 KW Amsterdam telefoon: 020-6686137 telefoon: 020-4188511 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] 17 Literatuur Hazevoet, K. (1982). Resultaten van de Waterhoentelling in januari 1982. De Gierzwaluw 20 (2): 61. Appendix: Afgrenzing (deel -)te/gebieden Met de komende telling van 2001 in gedachten, zijn de getelde gebieden binnen de Ring AIO in tien gebieden opgedeeld: Tabel 2. Getelde gebieden binnen de Ring in 2000 Chbietl Telkr TeldUUfw¼ Teldatum Amsterdam-Noord W · MaSo, MaBe en DaTe 16-1-2000 Amsterdam-Noord Oóst MaSo, MaBe en DaTef 16-1-2000 Hemhavens / Sloterdîjk DaTe "' 16-1-2000 Gouder .. Reael / Spaarr\ DaTe 15-1-2000 A Grachtengordel ex f\t!VI 15-1-2000 Q Singélgracht t>a:re 16-1-2000 Ämstel RuYI 17-1-2000 Oostelijke Eilanden/ Z Dier 16-1-2000 Westerpark Da'Te 15-1-2000 Oost/ Zeeburg DaTe 15-1-2000 Watergraafsmeer DaTe 2 uur 15-1-2000 1 Amsterdam-Noord West Hierin liggen enkele verrassend leuke parkjes, bijv. het park om de Buiksloterbreek en ook de Kadoelerbreek is fraai. De diverse sportparken leveren tientallen Waterhoentjes op. la. Banne-Buiksloot (Buiksloterdijk, Buiksloterbreek, Banne-Noord, Sportpark Buiksloterbanne, Noord-Hollands Kanaal noordelijk van Buiksloterdijk); lb. Kadoelen (Kadoelerbreek, Wilmerbreek (polder), Hemmesloot, Nieuwe Gouw); lc. Oud-Noord (J. van Hasseltkanaal-West, Buiksloterkanaal, Tolhuiskanaal, Laanwegkwartier, Florapark, Noord-Hollands Kanaal zuidelijk van Buiksloterdijk); ld. Tuindorp/Oostzaan (Kometensingel, Corn. Douweskanaal-West, Kanaal langs Het IJ ter hoogte van Meteorensingel, Sportpark Melkweg, Uitham Coentunnel (zuid), Melkweg, Zijkanaal!); le. Oostzanerwerf (Zeezoogdierenwijk, Voormalige polder noordelijk van Zuideinde, Stellingweg, Sportpark Oostzanerwerf). 2 Amsterdam-Noord Oost 2a. Buikslotermeer (Ringsloot langs Waddendijk, Volewijkspark, Grote en Kleine Die, De Wieden, Sportpark Elzenhagen, Baanakkerspark); 2b. Schellingwoude/Nieuwendam-Noord (Perenboomsloot, Kleine en Grote Haven, Zijkanaal naar Nieuwendam, Plas voor Rietlanden, Ringsloot (rest), Schellingwouderbreek, Weersloot incl. weiland). 3. Hemhavens / Sloterdijk e.o. 3a. Hemhavens (Minervahaven, Mercuriushaven, Hemweg, Neptunushaven, Coenhaven, Uitham Coentunnel (zuid). De Vlothaven en Houtveemkanaal zijn nauwelijks toegankelijk en dus niet te tellen; 3b. Sloterdijk e.o. (Kabelweg, Accumulatorweg, Volkstuinenpark Sloterdijkermeer / Nut en Genoegen, Haarlemmertrekvaart, Rietland tegenover GWA-terrein, Westerpark). De Gierzwaluw jaargang 38 nr. 3/4, februari 2001 18 5. Grachtengordel Sa. Singel, Rokin, Kloveniersburgwal, Groenburg- en Grimburgwal, Raamgracht, Oudezijds Voor- en Achterburgwal, Damrak, Havenfronten, Singel, Brouwersgracht, Korte Prinsengracht, Prinsengracht, Keizersgracht, Herengracht, Leliegracht, Lijnbaansgracht, Egelantiersgracht, Lauriergracht, Looiersgracht, Passeerdersgracht, Leidse Gracht, Spiegelgracht, Reguliersgracht, Binnenamstel, Nieuwe Prinsengracht, Nieuwe Keizersgracht, Nieuwe Herengracht, Hortusplantsoen, Onbekende Gracht, Nieuwe Achtergracht, Plantage Muidergracht, Entrepotdok, Oude Schans, Gelderse Kade; Sb. Singelgracht. 6. Amstel zuidwaarts vanaf brug Stadhouderskade tot aan Zorgvlied (brug Ring AIO) 7. Oostelijke Eilanden/ deel Zeeburg Voor het Centraal Station, Oosterdok, Waals-Eilandgracht, Dijksgracht, Uilenburgergracht, Kattenburgervaart, Nieuwe Vaart, Wittenburgervaart, Oostenburgervaart, Oostenburgerdwarsvaart, Lozingskanaal, Voorboezem. 8. Westerpark Kostverlorenvaart tot De Clerqstraat, Kattensloot, Hugo de Grootgracht, Bilderdijkgracht, Oostelijk Marktkanaal, Westelijk Marktkanaal, De Rijpgracht. 9. Oost/ Zeeburg 9a. Oosterpark; 9b. Flevopark; 9c. IJ-Eiland. 10. Watergraafsmeer 10a. Ringvaart Watergraafsmeer; 10b . Weespertrekvaart; 10c. Zaaiersweg; 10d. Kruislaan incl. polder. Tabel 3. Getelde gebieden buiten de Ring in 2000 Tfflhlin i . 4 ,~Ni :~~ 16-1·2000 · 2 Markermeer -16,,1-2000 3 Het IJ 1s.1~2000 4 Waterland-Kinsel 15-1-2000 5 Waterland-Blauwe Polder 15·1·2000 6 Waterland-Broekermeer 15·1,2000 7 Waterland-Poppendà.~in 15-1-2000 8 RondeHoep 16-1-2000 1 9 DeDiem 15-1-2000 Wl 10 Nieuwe Diep/ Amster 15-1-2000 t 11 IJmeer 15-1-2000 1 2000 ~!ij+1_~:. ::__ ~ Jt m ,lli . :'!}~"''' .t•• ,.·.· 20QS> 14 IJmeer · -2000 f. 15 IJmeer FrVoeh u 15-1-2000 16 IJmeer FrVoenGuDu 15-1-2000 17 IJmeer ""' FrVo. en Gu0q '215-1-2000 18 Amsterdam-Rijnkamialvan e t Ntgtevetht PiSc 15-1-2000 ffi<¾..., ~ - 19 De Gierzwaluw jaargang 38 nr. 3/4, februari 2001 :::;and-~ 633 ;'-5. (> 0 Hemhavens A10-- \\ Figuur 1. Regio Amsterdam met daarin de nummers resp. codes die verwijzen naar gebieden binnen resp. buiten de Ring "'C (zie tabel 4 en 5) . "] ;,.;r: 1 1 t . ~t,'. m ll ~ --- t L,·1• ~ 1.i ■ -5 '"i~~ Ontv a nge n Lite ratu u r ~ =i 1 :,~ i 1'':'' i ; ~ ~ {j"1 • :,.,.,',.,'·~,.; 1<$ ,:; g ~ A. Kropman & M. Melchers, Streeplijst van wilde natuur in Groot-Amsterdam, nov. 1999. ~~~ !I .,., , 1 ;:: Checklist van in de regio mogelijk voorkomende roogdieren, reptielen en amfibieën, vissen, broedvogels, dagvlinders, "';:: libellen, sprinkhanen en krekels, mieren, landpissebedden, miljoen- en duizendpoten, land- en waterslakken, en , il . -5 .Q mosselen. t "'] c:, G, Kruseman, De Groote Batterij. De Levende Natuurjrg.47 nr. 1 p. 12-13, mei 1942. ll ~ Hier broedden voor WO II nog Geelgorzen. ..é .., ~ !i~ ;:: V. van Laar, Vogelwaarnemingen 1956 (vogelsoortenregister). Handschrift. ~ Met uitvoerige beschrijving van vr. Witkopeend in de 2e Diem te Diemen, 18-22 maart 1956. Met duiktijden: ~ Ji ;:: gemiddeld bleef de vogel 25 seconden onder water. Vgl. ook Voous, Limosa 30: 118-120. ~~~ ~ Op 8 jan. 1956 1 IJseend in het Barnegat; op 28 maart een Glanskopmees in het Amsterdamse Bos. '<j< V. van Laar, Faunistisch overzicht van de Amsterdamse roogdieren. Barbastella ( orgaan van de roogdierenwerkgroep der ] Ned. Jeugdbond voor Natuurstudie) jrg. 1 nr. 4, sept. 1957. Dit is de voorstudie van: "'] ~ ll V. van Laar, Faunistische gegevens over roogdieren in en om Amsterdam. Lutra jrg. 3 nr. 1, april 1961. Van Laars eerste lijst bevat 24 roogdieren; de 1961-lijst bevat 34 soorten, w.o. 3 zeeroogdieren. Melchers & Timmermans noemen eveneens 34 soorten, maar exclusief 5 soorten zeeroogdieren. Totaal rou de roogdierlijst van A'dam dus bijna ~ 40 soorten omvatten (ruim 50% van het nationale aantal). ~ F. Majoor, Afgelezen ringgegevens van Kokmeeuwen in Amsterdam (1997-2000). ~ Het betreft het verplaatsingsgedrag van 25 overwinterende Kokmeeuwen: