LOP – 4101-03-01/2012 P/12/134 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli P/12/134 – Funkcjonowanie funduszy sołeckich Jednostka NajwyŜsza Izba Kontroli przeprowadzająca Delegatura w Opolu kontrolę Kontrolerzy 1. Marzanna Wierzbicka główny specjalista kontroli państwowej, upowaŜnienie do kontroli nr 82204 z dnia 17 lipca 2012 r. 2. Paweł Jóźwik specjalista kontroli państwowej, upowaŜnienie do kontroli nr 080331 z dnia 12 czerwca 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1-1a, 649-650) Jednostka Urząd Miejski w Korfantowie, ul. Rynek 4 48-317 Korfantów kontrolowana Kierownik jednostki Zdzisław Martyna, Burmistrz Korfantowa kontrolowanej (dowód: akta kontroli str. 2-9) II. Ocena kontrolowanej działalności 1 Ocena ogólna NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości funkcjonowanie funduszu sołeckiego w Gminie Korfantów. Uzasadnienie Pozytywną ocenę uzasadnia prawidłowe utworzenie funduszu sołeckiego, jego oceny ogólnej rozdysponowanie w 2011 r. i 2012 r. oraz wykorzystanie w 2012 r ( I półrocze), a takŜe określenie zasad wykorzystania środków funduszu i zapewnienie przeszkolenia pracowników oraz sołtysów w zakresie problematyki funduszu sołeckiego. Stwierdzone przez NIK nieprawidłowości dotyczyły w szczególności: nieprawidłowego obliczenia wielkości funduszu przypadającego poszczególnym sołectwom w 2010 r., nieodrzucenia sześciu wniosków sołectw dotyczących przeznaczenia środków funduszu sołeckiego na 2010 r. i 2011 r., które zostały zgłoszone po terminie określonym w art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 20 lutego 2009 r. o funduszu sołeckim 2 oraz odrzucenia w części wniosku Sołectwa PrzydroŜe Małe na 2011 r. i sfinansowania ze środków funduszu nowych przedsięwzięć zgłoszonych we wnioskach złoŜonych po terminie oraz we wniosku odrzuconym w części, jak 1 NajwyŜsza Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Dz. U. Nr 52, poz. 420 ze zm. dalej: ustawa o funduszu sołeckim 2 równieŜ ujęcia we wnioskach o zwrot z budŜetu państwa części wydatków poniesionych na realizację tych przedsięwzięć. III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Organizowane funduszu sołeckiego 1.1. Tworzenie funduszu sołeckiego Opis stanu Rada Miejska w Korfantowie 3 podjęła uchwały w sprawie wyodrębnienia funduszu faktycznego sołeckiego w budŜecie Gminy Korfantów 4 na lata 2010, 2011 i 2012 odpowiednio w dniach: 6 maja 2009 r., 31 marca 2010 r. i 30 marca 2011 r., tj. z zachowaniem terminów określonych w art. 6 i art. 1 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim (do 30 czerwca 2009 r. i w kolejnych latach do 31 marca roku poprzedzającego rok budŜetowy). Inicjatorem wyodrębnienia w budŜecie Gminy funduszu był Burmistrz Korfantowa. (dowód: akta kontroli str. 6-16, 637) Wysokość funduszu, według uchwał budŜetowych, wynosiła: 249 606,00 zł w 2010 r., 248 698,23 zł w 2011 r. i 266 989,99 zł na 2012 r. i nie podlegała zmianom. (dowód: akta kontroli str. 18-39, 40-77) Uchwały w sprawie wyodrębnienia w budŜecie Gminy funduszu sołeckiego na rok 2010 i 2011 przekazano Wojewodzie Opolskiemu (który przekazał je następnie Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu ), a na rok 2012 r. Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu, z zachowaniem siedmiodniowego terminu od ich podjęcia, wynikającego z art. 90 w związku z art. 86 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 5. Organ ten nie uchylił Ŝadnej z ww. uchwał, nie wniósł teŜ uwag do ich treści. (dowód: akta kontroli str. 78-82, 297 ) 1.2. Rozdysponowanie środków funduszu na sołectwa W badanym okresie na terenie Gminy funkcjonowały 23 jednostki pomocnicze- sołectwa: Borek, GryŜów, Jegielnica, Kuropas, Kuźnica Ligocka, Myszowice, Niesiebędowice, Piechocice, Pleśnica, Przechód, PrzydroŜe Małe, PrzydroŜe 3 dalej: Rada 4 dalej: Gmina 5 Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm., dalej ustawa o samorządzie gminnym 3 Wielkie, Puszyna, Rączka, Rynarcice, Rzymkowice, Stara Jamka, Ścinawa Mała, Ścinawa Nyska, WęŜa, Wielkie Łąki, Włodary i Włostowa. (dowód: akta kontroli str. 17) Burmistrz w terminie określonym w art. 2 ust. 2 ustawy o funduszu soleckim , tj. do 31 lipca roku poprzedzającego rok budŜetowy, przekazał sołtysom informacje o wysokości przypadających na sołectwo środków funduszu sołeckiego w latach 2010, 2011 i 2012. (dowód: akta kontroli str. 83) Kwota bazowa (Kb) dla Gminy, o której mowa w art. 2 ust.1 ustawy o funduszu sołeckim , dotycząca funduszu sołeckiego na 2010 r. wyniosła 2 090,96 zł. na 2011 r. – 2 187,94 zł i na 2012 r. – 2 179,54 zł. (dowód: akta kontroli str. 84-86, 87-92) Wysokość środków funduszu na lata 2011 i 2012 przypadających sołectwom obliczona została w prawidłowej wysokości, zgodnie ze wzorem określonym w art. 2 ust.1 ustawy o funduszu sołeckim i w odniesieniu do poszczególnych sołectw nie przekroczyła dziesięciokrotności kwoty bazowej. Do obliczenia kwoty bazowej przyjęto prawidłowe, wynikające z rocznych sprawozdań budŜetowych Rb- 27S z wykonania planu dochodów budŜetowych jednostki samorządu terytorialnego, wysokości wykonanych dochodów bieŜących Gminy za 2009 r. i 2010 r., które wynosiły odpowiednio: 21 034 840,97 zł i 20 823 287,06 zł oraz liczbę mieszkańców zamieszkałych na obszarze Gminy, określoną w publikacjach Głównego Urzędu Statystycznego pt. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym ( stan na 31 grudnia 2009 r. - 9 614 osób, na 31 grudnia 2010 r. - 9 554 osoby). (dowód: akta kontroli str. 89-92, 97, 103-104, 114-132, 239 -243) W latach 2009-2011, po otrzymaniu informacji o wysokości środków funduszu sołeckiego w następnym roku budŜetowym, sołectwa przekazały Burmistrzowi odpowiednio: 23, 21 i 23 wnioski o przyznanie środków z funduszu. Wszystkie wnioski, poza jednym 6, złoŜone zostały przez sołtysów z zachowaniem terminu określonego w art. 4 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim, tj. do 30 września roku poprzedzającego rok budŜetowy i zawierały dane wymagane w art. 4 ust. 3 ww. ustawy, tj. wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze sołectwa w ramach środków funduszu wraz z oszacowaniem ich kosztów i uzasadnieniem potrzeby realizacji. (dowód: akta kontroli str. 133-152) 6 wniosek sołectwa Stara Jamka o przyznanie środków z funduszu sołeckiego na 2010 r. złoŜony 16 października 2009 r. 4 Ponadto po złoŜeniu wniosków w ww. terminie, cztery sołectwa złoŜyły pięć wniosków, w tym: dwa 7 o zmianę zgłoszonych przedsięwzięć planowanych do realizacji w 2010 r. wskazanych we wnioskach złoŜonych w trybie określonym w art. 4 ust. 4 ustawy o funduszu sołeckim oraz trzy 8 o zmianę zakresu uprzednio zgłoszonych przedsięwzięć . Wnioski te zostały złoŜone po podjęciu uchwał przez zebrania wiejskie w sołectwach: PrzydroŜe Małe - 15 grudnia 2009 r., WęŜa - 19 sierpnia 2010 r, Włostowa – 1 sierpnia 2010 r. i Ścinawa Nyska – 5 sierpnia 2010 r. oraz 24 marca 2011 r. Realizację przedsięwzięć wyszczególnionych w ww. wnioskach opisano w pkt. 2.1 niniejszego wystąpienia. (dowód: akta kontroli str. 135, 137, 139, 143,159, 172, 176, 195, 204, 245) Burmistrz nie odrzucił Ŝadnego ze złoŜonych wniosków. (dowód: akta kontroli str. 135-152) W 2010 r., pomimo podjęcia przez Radę uchwały o wyodrębnieniu w budŜecie Gminy na 2011 r. funduszu sołeckiego i poinformowania sołtysów o wysokości środków funduszu sołeckiego, dwa: sołectwa Stara Jamka i Piechocice nie przekazały Burmistrzowi wniosków o przyznanie środków z tego funduszu. Według wyjaśnień Burmistrza, sołtysi i rady sołeckie tych miejscowości nie wykazywali się inicjatywą w zakresie realizacji zadań sołeckich. (dowód: akta kontroli str. 140-144, 250, 631-636) W badanym okresie w Gminie obowiązywała Strategia Rozwoju do 2015, w brzmieniu określonym uchwałą Rady Nr XL/257/05 z 30 grudnia 2005 r. w sprawie aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Korfantów do 2015 r. , która stanowiła podstawę oceny składanych przez sołectwa wniosków pod względem spełnienia wymogu określonego w art. 1 ust.3 ustawy o funduszu sołeckim. (dowód: akta kontroli str. 206-238) W związku z powstaniem w Gminie funduszu sołeckiego, nie stwierdzono przypadków ograniczania sołectwom przez Urząd dochodów z mienia komunalnego. (dowód: akta kontroli str. 244) 7 PrzydroŜe Małe i Ścinawa Nyska (2010) 8 WęŜa, Włostowa (2010r.) i Ścinawa Nyska (2011) 5 Ustalone W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŜej zakresie nieprawidłowości stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. We wszystkich (23) przekazanych sołtysom informacjach o wysokości środków funduszu sołeckiego na 2010 r. podano nieprawidłowo wyliczone kwoty funduszu sołeckiego przypadające poszczególnym sołectwom. Określona w powyŜszych dokumentach łączna wysokość środków funduszu na 2010 r. dla 23 sołectw - 259 065,61 zł, była wyŜsza o 100,21 zł (0,04 %) od kwot wynikających z prawidłowego obliczenia na podstawie wzoru określonego w art. 2 ust. 1 ustawy o funduszu sołeckim . Przekroczenia wysokości środków przypadających na poszczególne sołectwa wynosiły od 2,25 zł do 8,10 zł, w tym dla jednego sołectwa – Przechód, przekroczona została dziesięciokrotność kwoty bazowej. Wskutek powyŜszego sołectwa dysponowały wyŜszymi kwotami środków od faktycznie przysługujących. (dowód: akta kontroli, str. 87-88 ) Przyczyną powyŜszych nieprawidłowości było zawyŜenie o 0,81 zł kwoty bazowej dotyczącej funduszu na 2010 r., z powodu błędnego zakwalifikowania przez ówczesnego Skarbnika Gminy do dochodów bieŜących w 2008 r. dotacji na zakup kserokopiarki dla Ośrodka Pomocy Społecznej w Korfantowie w kwocie 7 905,60 zł (rodz. 85212 § 6310). PowyŜsze nie miało jednak wpływu na kwotę uzyskanej przez Gminę refundacji