Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXIV/184/2016 z dnia25 kwietnia 2016 r. Plan Odnowy Miejscowości Chynowie na lata 2016 - 2023 GMINA GNIEWINO Gniewino 2016 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE NA LATA 2016-2023 Strona 1 z 33 SPIS TREŚCI WSTĘP .............................................................................................. 3 1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA .................................................................. 4 1.1 CECHY POŁOŻENIA WSI CHYNOWIE.................................................................... 4 1.2 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW .................................................................................... 5 1.3 ZARYS HISTORII ROZWOJU CHYNOWIA I OKOLIC ........................................... 5 1.4. KOMPOZYCYJNE WALORY ZESPOŁÓW ZABUDOWY .......................................... 7 2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE .............. 9 2.1. ŚRODOWISKO FIZYCZNOGEOGRAFICZNE BADANEGO OBSZARU ...................... 9 2.1.1. Rzeźba powierzchni .............................................................................................. 9 2.1.2. Klimat.................................................................................................................... 11 2.1.3. Wody powierzchniowe ....................................................................................... 11 2.1.4. Gleby ..................................................................................................................... 12 2.1.5. Szata roślinna ...................................................................................................... 13 2.2. KRAJOBRAZ KULTUROWY ........................................................................................ 14 2.2.1. Obiekty i zespoły znaczące dla dziedzictwa kulturowego gminy ................. 14 2.2.2. Obiekty i stanowiska archeologiczne ............................................................... 17 2.2.3. Obiekty i strefy ochrony archeologicznej ........................................................ 17 2.3. ŚRODOWISKO SPOŁECZNE I GOSPODARKA ......................................................... 19 2.3.1. Charakterystyka demograficzna ....................................................................... 19 2.3.2. Analiza gospodarcza ........................................................................................... 22 2.4. DROGI I SYSTEM TRANSPORTU ............................................................................. 22 2.5. KULTURA I REKREACJA ............................................................................................ 23 3. ANALIZA MOCNYCH I SŁABYCH STRON MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE ........................................................................................................ 24 4. OPIS PLANOWANYCH DZIAŁAŃ ...................................................... 26 5. OPIS i CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA ZASPOKOJENIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW, SPRZYJAJĄCYCH NAWIĄZYWANIU KONTAKTÓW SPOŁECZNYCH, ZE WZGLĘDU NA ICH POŁOŻENIE ORAZ CECHY FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNE……………30 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE NA LATA 2016-2023 Strona 2 z 33 WSTĘP Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Gniewino przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Chynowie. Celem „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Plan odnowy to przedstawiona w formie dokumentu koncepcja działań do długotrwałego i zrównoważonego rozwoju miejscowości Chynowie do roku 2023. Zawiera charakterystykę miejscowości Chynowie, inwentaryzację zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, analizę SWOT, planowane kierunki rozwoju oraz szacunkowy koszt przedsięwzięcia i harmonogram działań. Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Chynowie jest obszar tej miejscowości oraz jej przysiółki. Dokument ten powstał w procesie konsultacji społeczności Chynowia. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE NA LATA 2016-2023 Strona 3 z 33 1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI, W KTÓREJ BĘDZIE REALIZOWANA OPERACJA 1.1 CECHY POŁOŻENIA WSI CHYNOWIE Miejscowość Chynowie administracyjnie położona jest w południowej części gminy Gniewino (powiat wejherowski, województwo pomorskie), w bliskim sąsiedztwie kompleksu „Lasów Lęborskich” (Ryc. 1.). Ryc. 1. Położenie miejscowości Chynowie w gminie Gniewino źródło: opracowanie własne Cecha położenia Chynowia jest jego peryferyjność – znaczna odległość ok. 13 km od miejscowości gminnej Gniewina, 23 km od ośrodka powiatowego – Wejherowa, do centrum Gdyni jest 45 km, zaś do Gdańska, miasta wojewódzkiego, jest ok. 70 km. Miejscowość omijają międzygminne, regionalne trasy komunikacyjne. PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE NA LATA 2016-2023 Strona 4 z 33 1.2 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW Chynowie zajmuje powierzchnie ponad 1235 ha, co stanowi 7,07% powierzchni całej gminy. Największy obszar w obrębie geodezyjnym Chynowie stanowią gruntu orne, łąki oraz pastwiska ponad 55% (tabl.1.). Nie jest to jednak tak wielki odsetek jak w innych miejscowościach typowo rolniczych. Świadczy o tym, iż rolnictwo jest ważnym źródłem utrzymania dla mieszkańców, jednak nie najważniejszym. Duży odsetek powierzchni zajmują lasy oraz tereny zakrzewione ponad 38%. Wiąże to się z bezpośrednim sąsiedztwem kompleksu „Lasów Lęborskich”. Pozostałe grunty stanowią niewielki odsetek. Tabl. 1 Zestawienie powierzchni gruntów miejscowości Chynowie. Rodzaj użytku Powierzchnia Struktura użytkowania (ha) gruntów (%) Grunty orne 443.0780 35,86 Łąki, pastwiska 245.4051 19,86 Lasy i grunty zakrzewione 472.7355 38,26 Nieużytki 13.0936 1,06 Drogi 25.0707 2,03 Tereny zabudowy 13.8844 1,12 mieszkaniowej Tereny zabudowy 1.5743 0,13 przemysłowej Tereny zabudowy innej 0.4006 0,03 Rowy i wody płynące 20.3173 1,64 Tereny różne 0.0486 0,01 Powierzchnia całkowita 1235.6081 100 źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Gniewino za rok 2010 1.3 ZARYS HISTORII ROZWOJU CHYNOWIA I OKOLIC Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1383 r., w 1402 wieś Kynow liczyła 7 zagród i była obowiązana do świadczeń na rzecz Zakonu Krzyżackiego. W 1523 r. w spisie powinności wojennych miejscowego rycerstwa obok 16 innych PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI CHYNOWIE NA LATA 2016-2023 Strona 5 z 33 nazwisk (m.in. Wejher, Pirch, Jackowski) wystąpiło nazwisko Chynowskich. Nazwisko to po raz pierwszy na widowni dziejowej występuje w 1490 r. jako ród osiadły w Chynowie Lęborskim. W tym czasie właścicielami Chynowia byli M. Chork i Grella. W latach 1523 – 1621 Chynowie było głównym majątkiem dużego kompleksu ziemskiego, do którego należały także: Tadzino, Jencewo, Dąbrówka i Mierzynko. W 1567 r. do majątków tych dołączono Poczernino koło Pucka. W 1590 r. właścicielem Chynowia był Johan Chinow – były dostojnik biskupstwa kamieńskiego. Pod koniec XVI w. szlachcic, dziedzic Chynowia – Gregor odsprzedał majątek szlachcicowi Domerkofowi. W latach 1591-1621 w skład tego kompleksu ziemskiego wchodziło również Salino (w 1658 r. Salino już nie należało do Chynowskich). Na przełomie XVII i XVIII w. Chynowscy z nieznanych powodów opuścili swoje majątki, a Chynowie na okres prawie wieku przeszło w ręce Przebendowskich herbu Kurza - bardzo starego rodu wywodzącego się z Turcji, spokrewnionego z Wejherami, Jankowskimi, Flemingami, Radziwiłłami i Potockimi. Chynowie nie było ich siedzibą rodową, jedynie dobrami Anny Konstancji Przebendowskiej. W 1736 r. majątek Chynow odkupił od rodziny Przebendowskich major Ernst von Prebendow. Około roku 1764 Chynowie przechodzi w posiadanie rodziny Rexinów wywodzącej się z Rzechucina koło Słupska. Wg zapisu statystycznego z 1784 r. córki polskiego podpułkownika Karola Ludwika v. Rexin: Zofia Ludwika, Franciszka Albertina i Augusta Nikoleine były właścicielkami dóbr chynowskich. Jeszcze w 1804 r. siostry Albertina i Konstancja były właścicielkami majątków Chynowie i Młoty (Hammer). Według opisu z 1784 r. Chynowie, posiadało zakład wydobywczy, jeden majątek, 3 duże i 1 małe gospodarstwo, 8 robotników, kowala, karczmę, szkołę, las dębowy, sosnowy i bukowy, 23 dymy; prowadziło hodowlę ryb, posiadało 3 stawy i jezioro Salino. Poprzez wykonanie drogi bitej, założenie sklepu i spółdzielni podniósł się poziom życia ludności i wzrastała jej ilość. 6 maja 1904 r. właścicielem Chynowia stał się Emil Bloch, Żyd z pochodzenia. Emil Bloch miał dwóch synów. Drugi z synów, Gerard, po śmierci ojca w 1935 r. (który wraz z synem pochowany jest w parku w pobliżu pałacu) objął cały majątek. W tym czasie w majątku prowadzono hodowlę 120-130 szt. bydła, 200 jałówek, 300 macior i 100 owiec. Prace polowe wykonywano za pomocą 40 koni. Oprócz nich w majątku było 8 koni wyjazdowych. G. Bloch zatrudniał