PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY OLSZTYNEK NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 GMINA OLSZTYNEK POWIAT OLSZTYŃSKI WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE ZAMAWIAJĄCY GMINA OLSZTYNEK WESTMOR CONSULTING WYKONAWCA JOANNA KASZUBSKA WESTMOR CONSULTING SPRAWDZAJĄCY KAROLINA DRZEWIECKA OLSZTYNEK 2018 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY OLSZTYNEK NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 Wykaz skrótów BEiŚ – Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko” GUS – Główny Urząd Statystyczny JCW – jednolite części wód JCWPd – jednolite części wód podziemnych NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej POŚ – Program Ochrony Środowiska UE – Unia Europejska MŚ – Ministerstwo Środowiska WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska c.o. – centralne ogrzewanie c.w.u. – ciepła woda użytkowa IMGW – Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej RZGW – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej PSSE – Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna WESTMOR CONSULTING 2 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY OLSZTYNEK NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 Spis treści Wykaz skrótów .................................................................................................................... 2 Spis treści ............................................................................................................................ 3 1. Wstęp ............................................................................................................................... 5 1.1 Cel opracowania programu .......................................................................................... 5 1.2 Podstawa wykonania pracy .......................................................................................... 5 1.3 Metodyka opracowania programu ................................................................................ 5 1.4 Efekty realizacji dotychczasowego programu ............................................................... 8 2. Spójność z dokumentami strategicznymi i programowymi ......................................... 8 3. Ocena stanu środowiska ...............................................................................................35 3.1 Charakterystyka Gminy ...............................................................................................35 3.1.1 Położenie administracyjne i geograficzne .............................................................35 3.1.2 Zagospodarowanie przestrzenne Gminy ..............................................................37 3.1.3 Demografia ...........................................................................................................38 3.1.4 Gospodarka ..........................................................................................................41 3.1.5 Infrastruktura drogowa i transport .........................................................................43 3.1.6 Zaopatrzenie w ciepło, gaz, energię elektryczną ..................................................48 3.1.7 Odnawialne źródła energii ....................................................................................49 3.1.7.1 Energia wiatru ...............................................................................................49 3.1.7.2 Energia wody ................................................................................................50 3.1.7.3 Energia z biomasy i biogazu .........................................................................50 3.1.7.4 Energia geotermalna .....................................................................................51 3.1.7.5 Energia słoneczna ........................................................................................52 3.1.8 Walory turystyczno-rekreacyjne oraz promocja Gminy .........................................54 3.1.9 Włączenie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych .................................55 3.2 Analiza stanu środowiska przyrodniczego gminy ........................................................59 3.2.1 Ochrona klimatu i jakości powietrza ......................................................................59 3.2.2 Zagrożenia hałasem .............................................................................................67 3.2.3 Pola elektromagnetyczne .....................................................................................69 3.2.4 Gospodarowanie wodami .....................................................................................72 3.2.5 Gospodarka wodno-ściekowa ...............................................................................79 3.2.6 Zasoby geologiczne i gleby ..................................................................................82 3.2.7 Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów .............................86 3.2.8 Zasoby przyrodnicze ............................................................................................89 3.2.8.1 Szata roślinna ...............................................................................................89 3.2.8.2 Świat zwierząt ...............................................................................................90 3.2.8.3 Formy ochrony przyrody ...............................................................................91 WESTMOR CONSULTING 3 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY OLSZTYNEK NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 3.2.9 Zagrożenia poważnymi awariami ........................................................................ 116 3.3 Zrównoważone wykorzystanie surowców, materiałów, wody i energii ....................... 118 3.4 Zagadnienia horyzontalne ......................................................................................... 120 3.4.1 Adaptacja do zmian klimatu ................................................................................ 120 3.4.2 Działania edukacyjne w zakresie ochrony środowiska ........................................ 122 3.4.3 Nadzwyczajne zagrożenia środowiskowe ........................................................... 122 3.4.4 Monitoring środowiska ........................................................................................ 124 4. Cele programu ochrony środowiska, zadania i ich finansowanie ............................ 125 4.1 Nadrzędny cel programu ........................................................................................... 125 4.2 Kierunki interwencji, cele oraz zadania wynikające z oceny stanu środowiska .......... 125 4.3 Instrumenty realizacji programu ................................................................................ 133 5. System realizacji programu ochrony środowiska ...................................................... 134 5.1 Struktura zarządzania środowiskiem ......................................................................... 134 5.2 Struktura zarządzania programem ............................................................................ 136 5.3 Monitoring programu ochrony środowiska ................................................................. 137 6. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ............................................................... 139 7. Spis tabel ...................................................................................................................... 141 8. Spis rysunków .............................................................................................................. 142 9. Spis wykresów .............................................................................................................. 142 WESTMOR CONSULTING 4 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY OLSZTYNEK NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 1. Wstęp 1.1 Cel opracowania programu Przedmiotem niniejszego opracowania jest Program Ochrony Środowiska dla Gminy Olsztynek na lata 2019-2022 z perspektywą do roku 2026, który porusza zagadnienia związane z szeroko rozumianą problematyką ochrony środowiska na terenie Gminy Olsztynek. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, niniejszy dokument zawiera cele ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki i mechanizmy niezbędne do osiągnięcia wyznaczonych celów. Program Ochrony Środowiska definiuje cele i zadania dla najbliższych 8 lat (2019-2026), opisuje monitoring realizacji Programu oraz prognozuje nakłady finansowe potrzebne na wdrożenie założeń Programu. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Olsztynek na lata 2019-2022 z perspektywą do roku 2026 spełnia wymagania zawarte w opracowanym przez Ministerstwo Środowiska dokumencie „Wytyczne do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska” z dnia 2 września 2015 r. 1.2 Podstawa wykonania pracy Niniejszy dokument wykonany został na podstawie umowy z dnia 19.11.2018 r., której przedmiotem jest opracowanie Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Olsztynek na lata 2019-2023 z perspektywą do roku 2026, zawartej pomiędzy Gminą Olsztynek, z siedzibą ul. Ratusz 1, 11-015 Olsztynek a firmą WESTMOR Consulting Urszula Wódkowska, 87-704 Bądkowo, ul. 1 Maja 1a, z siedzibą we Włocławku przy ul. Królewieckiej 27. 1.3 Metodyka opracowania programu Projekt Programu Ochrony Środowiska zgodnie z art. 17 ust. 2 podlega zaopiniowaniu przez organ wykonawczy powiatu, czyli Zarząd Powiatu Olsztyńskiego. Jednocześnie należy podkreślić, że Burmistrz Olsztynka, zgodnie z art. 17 ust. 4, zapewnia możliwość konsultacji społecznych, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu