GROENVISIE IZEGEM INHOUDSTAFEL Introductie 8-9 DEEL 1 : ANALYSE Structurenplan 10-11 GRS 12-19 Visie 2030 20-23 Boskaart Izegem 24-25 Groeninventaris 26-29 Groen op wijkniveau 30-37 DEEL 2 : VISIE GROENVISIE Klimaat & biodiversiteit 40-41 IZEGEM Uitgangspunten 42-43 Typologieën met doelstellingen 44-55 DEEL 3: POTENTIËLE ACTIES Aanpak per stadsdeel 58-109 Bomenplan 110-119 Actietabel 120-125 Beheerplan 126-127 4 5 DEEL I ANALYSE 6 DEEL 1 : ANALYSE DEEL 1 : ANALYSE 7 PLANOLOGISCH Bij aanvang van deze langetermijnstrategie voor groen in de stad bekijken we wat we planologisch al hebben en wat we planologisch wensen. Onder een overzicht. WAT HEBBEN WE WAT WILLEN WE Gemeentelijk ruimtelijk Groeninventaris en een structuurplan (GRS) grondige groenanalyse Gedragen groenvisie met Mobiliteitsplan planologisch actieplan Stedelijke visie (Visie Uitvoering van het plan 2030) & duidelijk beheerplan INTRODUCTIE Hoe is het gesteld met het stedelijk groen? Waar liggen de uitdagingen en waar leggen we onze prioriteiten? Dat zijn de vragen die we ons stellen bij de op- maak van het groenplan. Groen is een erg algemene term waar verschillende sectoren in betrokken zijn. We zijn dus in eerste instantie op zoek naar een dienstoverschrijdend draagvlak die elk hun basisambities vastleggen. De ver- schillende actoren die zullen meewerken aan dit groenplan zijn de jeugddienst, mobiliteit, stedenbouw, openbare werken, milieu, dienst communicatie, de fi- nanciële dienst, de groendienst, de bevoegde schepenen , burgemeester en de algemeen directeur van de stad. Elke sector heeft zijn eigen eisen en ambities. Als doelstelling willen we deze eisen en ambities planologisch verwerken en komen tot een actieplan. Vanuit het actieplan gaan we over tot een actietabel, volgens volgorde van dringendheid , en tot uitvoering, beheer en nazorg. 8 DEEL 1 : ANALYSE DEEL 1 : ANALYSE 9 STRUCTUREN VAN DE STAD GEBOUWEN GEOLOGISCHE STRUCTUUR BEBOUWDE RUIMTE Izegem maakt deel uit van een valleistructuur. De vele transgressies en regres- sies van het zeewater door de tijden heen zorgden voor de vorming van Vlaam- se vallei. De Mandel, die Izegem dwars doorkruist ligt hier op het laagste punt en maakt deel uit van het Leie-Scheldebekken. Nabij de Mandel bevinden zich de zwaarste bodems. Ten noorden van deMandel is de bodem eerder zandrijk. INFRASTRUCTUUR Ten zuiden van de Mandel vinden we de rijkere zandleemgronden. Over het HOOFDWEG algemeen is Izegem een vrij vochtig gebied. Het is dan ook verwonderlijk dat PRIMAIRE WEG I beekstructuren amper zichtbaar zijn in de stad en het landschap. SECUNDAIRE WEG II LOKALE WEG I LOKALE WEG IIa LOKALE BEDIENINGSWEG IIb BIOTISCHE STRUCTUUR WIJKVERZAMELWEGEN Indien de mens niet zou bestaan of zich niet in onze streken zou geves- SPOORWEG tigd hebben, dan zou de potentiële vegetatie bestaan uit bossen met eiken en beuken als dominante soorten. Tamme kastanje, esdoorn en berk zouden de nevensoorten zijn (Fago-Quercetum). In de nattere LANDBOUW gebieden zou er sprake zijn van een elzen-vogelkersbos. In dit soort bossen huizen ook heel wat dieren. Onder meer de zwarte specht, het WEILANDEN wild zwijn, de ree en de das zouden er kunnen wonen. BOOMGAARDEN BOSSEN GRANEN AGRARISCHE STRUCTUUR AKKERBOUW Opvallend voor de agrarische structuur in Izegem is dan ook de afwezigheid van grote aaneengesloten open rurale gebieden. De openruimtegebieden worden gekenmerkt door verspreide bebouwing, waardoor de landbouwge- bieden een sterk versnipperde en verbrokkelde structuur vertonen. Boven- WATER al kent het landschap amper hagen- en heggenstructuren sinds de komst van WATERLOOP prikkeldraad. Meer dan de helft van de agrarische ruimte gaat naar veeteelt en voedergewassen zoals maïs. Aardappelen zijn het vaakst geteelde gewas voor VOCHTIGE BODEM menselijke consumptie. NATTE BODEM ANTROPOGEEN ABIOTISCHE STRUCTUUR Het door grote infrastructuren versneden stadscentrum van Izegem BODEM heeft sterke lijnvormige structuren. Het zit wat gewrongen tussen het Kanaal Roeselare-Leie en de Rijksweg. De impact hiervan valt niet te ZAND onderschatten, het doet heel wat ruimtelijke kwaliteiten teniet. Daar- LICHT ZANDLEEM naast maakt Izegem deel uit van een groter geheel van sterk verstede- lijkte gemeenten die met elkaar verbonden zijn door lintbebouwing en LEMIG ZAND de versnijding van het landschap door (weg)infrastructuren en indus- ZANDLEEM trieterreinen. Een buffering door selectieve vergroening is een must. KLEI ZWARE KLEI Figuur: De ‘lagen’ van de stad 10 DEEL 1 : ANALYSE DEEL 1 : ANALYSE 11 HET GRS OVERZICHT 12 DEEL 1 : ANALYSE DEEL 1 : ANALYSE 13 HET GRS INFORMATIEF GEDEELTE GEWENSTE RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN VAN DE DEELSTRUCTUREN Uit het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen 1997 ontstond in 2002 het Provinci- aal Ruimtelijk Structuurplan West-Vlaanderen. Hier word de focus gelegd op de gewenste natuurlijke structuur met natuurverbindingsgebieden en ecologische infrastructuren, de gewenste agrarische structuur, de gewenste toeristisch-re- creatieve structuur, de gewenste verkeers-en vervoersstructuur en de gewens- te landschappelijke structuur. HET GRS INZOOM SELECTIES NATUURVERBINDINGEN Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van In de gewenste ruimtelijke structuur van de deelruimte Mid- Izegem werd op 13 juli 2000 als een van de denruimte (Roeselare- Tielt-Torhout) worden volgende na- eerste Vlaamse gemeentes goedgekeurd. Op tuurverbindingsgebieden voor onze omgeving voorgesteld: 1 juli 2013 werd een opgestelde herziening goedgekeurd. Welke doelstellingen werden Stimulansgebied KLE’s: het gebied tussen het Rhodesgoed, ‘t Izegem vastgelegd en in hoeverre zijn deze doelstel- Veld en het Merelbos lingen bereikt? Even een inzoom in dit be- Natte ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang: het leidsdocument, met een focus op de groene kanaal Roeselare-Leie ambities. Rivier-en beekvalleien : De Veldbeek, De Roobeek en de Mandel (tussen stadspark Ardooie, ’t Veld, het Rhodesgoed en het Kanaal) De Mandel + Oude Mandel (tussen de gebieden in het cen- trum van Ingelmunster, de Baliekouter, de bosfragmenten in de vallei van de Oude Mandel) Figuur: Ruimtelijk Concept Het GRS is een beleidsdocument die bepaalt hoe in de toekomst wordt omgesprongen met de ruimte in onze stad. Het plan bepaalt op welke plaatsen in onze stad ruimte is voor de REGIONAALSTEDELIJK GEBIED ROESELARE- verdere ontwikkeling van wonen, economie, natuur, landbouw, recreatie, toerisme, indus- trie,.. IZEGEM-INGELMUNSTER Het GRS bestaat uit drie delen: Hier werd een Gewestelijk RUP opgesteld, met als groenconcept: Voldoende Informatief deel: Dit is de terreinverkenning. Hoe is de toestand nu? Welke plannen wer- den eerder opgemaakt? Wat zijn de mogelijkheden en knelpunten? Welke ontwikkelingen stedelijke groengebieden brengen natuur voor iedereen nabij en bereikbaar. mogen we in de toekomst verwachten? Concreet doelde het op het (rand-)stedelijk groen van het Rhodesgoed, de Mandelvallei te Kachtem, ter hoogte van Kasteel Blauwhuis, de Mandelhoek Richtinggevend deel: Uitgaande van de bestaande toestand vragen we ons af wat de ge- wenste ruimtelijke ontwikkelingen zijn op het grondgebied van onze stad. Ook de algeme- en Wallemotte. Maar evengoed ook op blauw-groengebieden zoals Mandel- ne acties en maatregelen zijn in dit deel uitgewerkt. vallei+ Babilliebeek, Krommebeek en andere zijbeken. Daarnaast mikt het op een ecologische relatie met buurgemeentes. Bindend deel: Dit deel bevat de acties en maatregelen die de stad prioritair zal uitvoeren. 14 DEEL 1 : ANALYSE DEEL 1 : ANALYSE 15 HET RICHTINGGEVEND GEDEELTE DE GEWENSTE Het tweede luik van het ruimtelijk structuurplan omvat het richtinggevend gedeelte, NATUURLIJKE waarin de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van Izegem wordt aangegeven. Uitgaande van de bestaande ruimtelijke structuur, de waargenomen trends en de STRUCTUUR ruimtelijke behoeften, opgenomen in het informatief gedeelte (eerste luik), wordt een wensstructuur uitgewerkt. Deze toekomstgerichte structuur moet een duurzame ruimtelijke BELEIDSELEMENTEN: ontwikkeling als uitgangspunt dragen en ondersteunen. Dit is een ontwikkeling die voorziet • Ondersteunen uitbouw (randstede- in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige ge- lijke) groengebieden Rhodesgoed, neraties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoefte te voorzien. Wallemote en Merelbos • Realiseren van (ecologische) ver- Op die manier wordt getracht een duurzame oplossing te formuleren voor de knelpunten en bindingen tussen verschillende de zwakten die aanwezig zijn in de huidige ruimtelijke structuur van Izegem. groen- en/of openruimtegebieden Het richtinggevend gedeelte wordt als volgt opgebouwd: eerst wordt een toekomstvisie in de gemeente vooropgesteld, waaruit een aantal doelstellingen worden afgeleid. Deze doelstellingen • De verdere subsidiëring van kleine die op hun beurt de basis vormen het kader voor het ontwikkelen van een aantal ge- landschapselementen ter verster- wenste ruimtelijke principes diende basis vormen voor de gewenste ruimtelijke structuur van king van de ecologische infrastruc- Izegem. tuur • Ruimte geven aan het water ener- De gewenste ruimtelijke structuur is het indicatieve gedeelte en zoals de titel van het zijds en bestrijding van de water- document aanduidt, richtinggevend voor de overheid. Van dit toetsingskader kan m.a.w. overlast anderzijds enkel worden afgeweken mits een gemotiveerde beleidsbeslissing. DE GEWENSTE WOON- EN LEEFSTRUCTUUR Behandelt zowel nieuwe ontwikkelingen, alsook het inzetten op verdichting met ver- weving van functies, maar