Beheerplan Drentsche Aa Verrassend beekdallandschap vol natuur Ontwerp december 2016 Natura 2000-ontwerpbeheerplan Drentsche Aa-gebied (25) Datum November 2016 Status Ontwerpbeheerplan Natura 2000 | Ontwerpbeheerplan |Drentsche Aa-gebied Colofon Opdrachtgever: Ministerie van Economische Zaken Directie Natuur & Biodiversiteit Bezuidenhoutseweg 73 | 2594 AC Den Haag Postbus 20401 | 2500 EK Den Haag Opgesteld door: Dienst Landelijk Gebied* Staatsbosbeheer Bevoegd gezag Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Defensie Provincie Drenthe Provincie Groningen Datum: November 2016 *Tot 1 maart 2015 heeft Dienst Landelijk Gebied (DLG) dit Natura 2000-beheerplan opgesteld. Vanaf 1 maart 2015 zijn de DLG-werkzaamheden voor Natura 2000 overgedragen aan de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Pagina 2 van 307 Natura 2000 | Ontwerpbeheerplan |Drentsche Aa-gebied Inhoud Samenvatting ........................................................................................... 7 1 Inleiding ............................................................................................... 13 1.1 Aanleiding tot dit beheerplan .................................................................... 13 1.2 Totstandkoming van dit beheerplan ........................................................... 13 1.3 Wat is Natura 2000? ................................................................................ 16 1.4 Hoe en wanneer kunt u uw mening geven? ................................................. 19 1.5 Procesbeschrijving ................................................................................... 20 1.6 Sociaaleconomische aspecten ................................................................... 21 1.7 Leeswijzer .............................................................................................. 21 2 Kernopgave en Instandhoudingsdoelen ............................................... 23 2.1 Inleiding ................................................................................................. 23 2.2 Algemene doelen ..................................................................................... 23 2.3 Kernopgaven .......................................................................................... 24 2.3.1 Landelijke kernopgave ............................................................................. 24 2.3.2 Gebiedsspecifieke kernopgaven Drentsche Aa-gebied ................................... 24 2.4 Instandhoudingsdoelstellingen .................................................................. 27 2.4.1 Habitattypen ........................................................................................... 27 2.4.2 Soorten .................................................................................................. 47 2.4.3 Sense of urgency en wateropgave ............................................................. 50 2.4.4 Samenvatting ......................................................................................... 51 3 Ecologische gebiedsbeschrijving .......................................................... 52 3.1 Beschrijving plangebied ............................................................................ 52 3.1.1 Ontstaan en geomorfologie ....................................................................... 53 3.1.2 Hydrologie en bodem ............................................................................... 58 3.1.3 Natuur ................................................................................................... 62 3.2 Bewoningsgeschiedenis en -toekomst ........................................................ 63 3.3 Deelgebieden .......................................................................................... 66 3.3.1 Deelgebied 1: De benedenloop; De Punt tot Westlaren ................................. 70 3.3.2 Deelgebied 2: De overgang beneden- middenloop bij Westlaren .................... 72 3.3.3 Deelgebied 3: De middenloop; Schipborgsche diep ...................................... 74 3.3.4 Deelgebied 4: De westelijke middenloop .................................................... 76 3.3.5 Deelgebied 5: De oostelijke middenloop ..................................................... 78 3.3.6 Deelgebied 6: Infiltratiegebied het Ballooërveld ........................................... 80 3.3.7 Deelgebied 7: Overgang westelijke middenloop- bovenloop .......................... 82 3.3.8 Deelgebied 8: De westelijke bovenlopen ..................................................... 84 3.3.9 Deelgebied 9: Oostelijke boven-middenloop; het Andersche diep .................. 86 3.3.10 Deelgebied 10: Oostelijke bovenloop en oorspronggebieden op de Hondsrug .. 88 3.3.11 Deelgebied 11: De overige infiltratiegebieden ............................................. 92 3.4 Natura 2000-doelen - habitattypen ............................................................ 96 3.4.1 H2310 Stuifzandheiden met struikhei ......................................................... 96 3.4.2 H2320 Binnenlandse kraaiheibegroeiingen .................................................. 97 3.4.3 H2330 Binnenlandse kraaiheibegroeiingen .................................................. 98 3.4.4 H3160 Zure vennen ................................................................................. 98 3.4.5 H3260A Beken en rivieren met waterplanten (waterranonkels) ..................... 100 3.4.6 H4010 Vochtige heiden ........................................................................... 100 3.4.7 H4030 Droge heiden ............................................................................... 101 3.4.8 H5130 Jeneverbesstruwelen .................................................................... 102 3.4.9 H6230 Heischrale graslanden ................................................................... 102 Pagina 3 van 307 Natura 2000 | Ontwerpbeheerplan |Drentsche Aa-gebied 3.4.10 H6410 Blauwgraslanden .......................................................................... 104 3.4.11 H6430A Ruigten en zomen met Moerasspirea ............................................. 105 3.4.12 H7110B Actieve hoogvenen subtype heideveentjes ..................................... 106 3.4.13 H7140A Overgangs- en trilvenen subtype trilvenen ..................................... 107 3.4.14 H7150 Pioniervegetaties met snavelbiezen ................................................ 109 3.4.15 H9120 Beuken-Eikenbossen met hulst....................................................... 109 3.4.16 H9160A Eiken-haagbeukenbossen (hogere zandgronden) ............................ 109 3.4.17 H9190 Oude eikenbossen ........................................................................ 110 3.4.18 H91D0 Hoogveenbossen .......................................................................... 111 3.4.19 H91E0C Vochtige alluviale bossen ............................................................. 111 3.5 Natura 2000-doelen - habitatsoorten ........................................................ 113 3.5.1 H1099 Rivierprik .................................................................................... 113 3.5.2 H1145 Grote modderkruiper .................................................................... 114 3.5.3 H1149 Kleine modderkruiper .................................................................... 114 3.5.4 H1163 Rivierdonderpad ........................................................................... 115 3.5.5 H1166 Kamsalamander ........................................................................... 115 3.6 Landschapsecologische beschrijving en overzicht sleutelprocessen ................ 116 3.6.1 Sleutelprocessen .................................................................................... 116 3.6.2 Kansen .................................................................................................. 117 3.6.3 Knelpunten ............................................................................................ 118 4 Plannen, Beleid en Huidige Activiteiten .............................................. 126 4.1 Plannen en beleid ................................................................................... 126 4.1.1 Europese regelgeving .............................................................................. 127 4.1.2 Nationale regelgeving en nationaal beleid .................................................. 128 4.1.3 Provinciaal beleid.................................................................................... 132 4.1.4 Waterschap Hunze en Aa’s ....................................................................... 137 4.1.5 Gemeentelijk beleid ................................................................................ 142 4.1.6 Overige plannen ..................................................................................... 143 4.1.7 Conclusies ............................................................................................. 144 4.2 Knelpunten en kansen tussen huidige activiteiten en instandhoudingsdoelstellingen .................................................................. 145 4.2.1 Inleiding ................................................................................................ 145 4.2.2 Wettelijk kader ....................................................................................... 145 4.2.3 Werkwijze ............................................................................................. 146 4.2.4 Indeling in categorieën van vergunningplicht ............................................. 148 4.2.5 Ecologische