STRATEGIA ROZWOJU GMINY SIEDLCE NA LATA 2016-2026 Załącznik do Uchwały Nr XX/154/2016 Rady Gminy Siedlce z dnia 25 lutego 2016 roku Spis treści Wprowadzenie ....................................................................................... 3 Część I. Założenia metodologiczne .......................................................... 4 1. Definicja strategii ................................................................................................................................... 4 2. Podstawy prawne strategii .................................................................................................................... 4 3. Harmonogram prac i organizacja procesu tworzenia............................................................................ 5 4. Źródła informacji ................................................................................................................................... 6 Część II. Diagnoza obszaru objętego strategią ......................................... 8 1. Położenie geograficzne i administracyjne ............................................................................................. 8 2. Przestrzeń i środowisko ......................................................................................................................... 9 3. Charakterystyka sieci osadniczej ......................................................................................................... 12 4. Warunki przyrodnicze i zasoby naturalne ........................................................................................... 12 5. Zasoby kulturowe - zabytki .................................................................................................................. 15 6. Demografia .......................................................................................................................................... 19 7. Oświata ................................................................................................................................................ 25 8. Ochrona zdrowia ................................................................................................................................. 31 9. Pomoc społeczna ................................................................................................................................. 31 10. Kultura ............................................................................................................................................. 37 11. Sport i rekreacja ............................................................................................................................... 40 12. Bezpieczeństwo publiczne ............................................................................................................... 41 13. Podmioty gospodarcze i podstawowe branże. ................................................................................ 43 14. Sieć komunikacyjna – drogi ............................................................................................................. 51 15. Wodociągi i kanalizacja .................................................................................................................... 58 16. Ciepłownictwo i gazyfikacja ............................................................................................................. 61 17. Energetyka ....................................................................................................................................... 61 18. Gospodarka odpadami .................................................................................................................... 62 19. Mienie komunalne i zasoby mieszkaniowe ..................................................................................... 67 20. Zagospodarowanie przestrzenne .................................................................................................... 72 21. Możliwości budżetowe gminy (dochody, struktura wydatków) ..................................................... 72 22. Promocja gminy ............................................................................................................................... 94 23. Organizacje pozarządowe ................................................................................................................ 96 Część III. Analiza SWOT........................................................................105 Część IV. Kryteria Strategii Rozwoju .....................................................110 1. Misja gminy........................................................................................................................................ 110 2. Wizja .................................................................................................................................................. 111 3. Obszary strategiczne.......................................................................................................................... 112 4. Synteza potrzeb i uwarunkowań rozwojowych ................................................................................. 114 5. Źródła finansowania, programy operacyjne ...................................................................................... 124 1 6. System wdrażania i monitorowania .................................................................................................. 125 7. Finalne wskaźniki osiągnięć Strategii Rozwoju .................................................................................. 126 8. Cele i zadania priorytetowe (w sołectwach) ..................................................................................... 130 Załącznik nr 1 Sprawozdanie z konsultacji społecznych (ankiety)140 2 Wprowadzenie Strategia Rozwoju Gminy Siedlce na lata 2016-2026 jest ważnym dokumentem samorządu lokalnego, określającym obszary, cele i kierunki polityki rozwoju. Jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w całej przestrzeni gminnej oraz niwelowania barier pojawiających się w otoczeniu. Jest także dokumentem - wyrażającym wspólną wizję rozwoju oraz wyznacza drogę do osiągnięcia celów strategicznych. Zadaniem władz samorządowych gminy jest zapewnienie zrównoważonego i trwałego rozwoju gminy przy możliwych do wykorzystania środkach finansowych, zmieniających się uwarunkowaniach ekonomicznych, demograficznych i technologicznych. Wybór kierunków rozwoju gminy podmiejskiej jest bardzo trudny: z jednej strony osiedlają się tu mieszkańcy Siedlec, którzy oczekują ciszy i spokoju, z drugiej zaś,- przedsiębiorcy wymagają dostępu do nowych terenów dla rozwijania swoich firm. Wszyscy chcą korzystać z dobrodziejstwa infrastruktury, poruszać się po wygodnych lokalnych drogach, oraz posyłać dzieci do nowoczesnych, dobrze wyposażonych szkół, zapewniających wszechstronny rozwój. Jednakże aktualna sytuacja gospodarcza kraju powoduje, ze żadna gmina ze względu na ograniczoną ilość środków budżetowych – w szczególności dotyczy to gmin wiejskich - nie może pozwolić sobie na rozpraszanie środków finansowych na nieefektywne lub chybione inicjatywy. W związku z tym pojawia się konieczność opracowania dokumentu o charakterze strategicznym, który ukierunkuje realizację zadań pod kątem określenia najpilniejszych potrzeb wspólnoty gminnej, ustalenia kolejności ich wdrażania i kierunków zaangażowania środków finansowych, zarówno własnych, jak i tych pozyskanych z zewnątrz. Spełnienie tych oczekiwań jest trudnym ale i ambitnym wyzwaniem dla władz samorządowych. Wyznaczenie kierunków rozwoju, które zapewnią stabilne i przewidywalne warunki następnym pokoleniom, jest zadaniem wieloletniej strategii rozwoju gminy. Strategia na poziomie gminy określa nadrzędny cel rozwojowy i odpowiada na podstawowe pytania: Do czego zmierzamy? Co chcemy osiągnąć? Dokument powinien stanowić odpowiedź na wyzwania, którym musi sprostać gmina, aby podnieść jakość życia, ograniczyć wykluczenie społeczne i bezrobocie, realizować politykę spójności oraz politykę inteligentnego i zrównoważonego rozwoju. Istotą strategii jest wskazanie celów rozwojowych, których realizacja zapewni utrzymanie trwałego rozwoju gminy w perspektywie najbliższych lat. Strategia Rozwoju Gminy Siedlce jest dziełem zbiorowym społeczności lokalnej. Dzięki zaangażowaniu przedstawicieli samorządu, pracowników Urzędu Gminy, przedsiębiorców i lokalnych liderów życia społecznego, Strategia Rozwoju Gminy Siedlce na lata 2016-2026 stanowi nie tylko element prowadzenia polityki rozwoju lokalnego, ale również syntezę świadomych wyborów i rekomendacji przedstawicieli różnych społeczności tworzących wspólnotę samorządową. Strategia Rozwoju Gminy Siedlce na lata 2016-2026 jako element planowania rozwoju lokalnego, powinna mieć charakter dynamiczny. Przyjęcie tego założenia spowoduje, ze strategia będzie dokumentem przystającym do otaczającej nas i zmieniającej się rzeczywistości oraz efektywnym narzędziem trwałego rozwoju. dr inż. Henryk Brodowski Wójt Gminy Siedlce 3 Część I. Założenia metodologiczne 1. Definicja strategii Strategia rozwoju określana jest jako „…koncepcja działania zmierzającego do zrównoważonego i długotrwałego rozwoju, przedstawiona w formie zwartego dokumentu zawierającego procedury osiągania zamierzonych celów. Dokument taki powinien składać się z następujących elementów: diagnozy stanu istniejącego, analizy słabych i mocnych stron, celu strategicznego i celów pośrednich, części dotyczącej sposobu realizacji założonych celów, z wyszczególnieniem roli poszczególnych podmiotów, mechanizmu monitorowania i korygowania wdrażanej strategii”.