STAN PRAKTYK PUBLIKACYJNYCH POLSKICH CZASOPISM NAUKOWYCH W 2017 ROKU EMANUEL KULCZYCKI STYCZEŃ 2018 Publikacja finansowana jest w ramach projektu „Badanie wzorców doskonałości w nauce i sztuce” w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” w latach 2017-2019. STRONA PROJEKTU http://excellence-project.zut.edu.pl JAK CYTOWAĆ RAPORT Kulczycki, E. (2018). Stan praktyk publikacyjnych polskich czasopism naukowych w 2017 roku. DOI: 10.6084/m9.figshare.5683813 Chciałbym podziękować Anecie Drabek, Markowi Hołowieckiemu, Przemysławowi Korytkowskiemu oraz Ewie A. Rozkosz, którzy przyczynili się do powstania tego raportu zarówno poprzez gromadzenie danych jak i przekazane uwagi do pierwszych wersji niniejszego dokumentu. SPIS TREŚCI PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH 1 1. Cel raportu .........................................................................................................6 2. Przedmiot analiz ................................................................................................ 7 3. Charakterystyka tematyczna polskich czasopism naukowych .........................9 4. Miejsce wydawania – podział geograficzny .....................................................17 5. Częstotliwość wydawania ................................................................................ 18 6. Czasopisma z wyliczonym wskaźnikiem Impact Factor ..................................24 7. Czasopisma indeksowane na listach European Reference Index for the Humanities .......................................................................................... 35 POLSKIE CZASOPISMA W ŚWIETLE MIĘDZYNARODOWYCH 2 WSKAŹNIKÓW BIBLIOMETRYCZNYCH 8. Polskie czasopisma w międzynarodowych bazach .........................................40 9. Polskie wskaźniki oparte o międzynarodowe bazy .........................................82 POLSKIE CZASOPISMA WEDŁUG KRYTERIÓW OCENY WYKAZU 3 CZASOPISM PUNKTOWANYCH 10. Liczba artykułów naukowych na rok ...............................................................88 11. Umiędzynarodowienie czasopism ...................................................................92 12. Trzy wymiary oceny czasopism .......................................................................95 4 PRAKTYKI WYDAWNICZE POLSKICH CZASOPISM NAUKOWYCH 13. Punktualność wydawnicza ............................................................................100 14. Standardy wydawnicze ..................................................................................104 15. Otwarty dostęp ..............................................................................................109 5 STAN BADAŃ NAD POLSKIMI CZASOPISMAMI NAUKOWYMI 16. Stan badań nad polskimi czasopismami .......................................................113 BIBLIOGRAFIA BADAŃ NAD POLSKIMI CZASOPISMAMI 6 NAUKOWYMI 17. Bibliografia polskiej naukometrii i bibliometrii ..............................................123 1 PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH NAUKOWYCH 1. Cel raportu 2. Przedmiot analiz 3. Charakterystyka tematyczna polskich czasopism naukowych 4. Miejsce wydawania – podział geograficzny 5. Częstotliwość wydawania 6. Czasopisma z wyliczonym wskaźnikiem Impact Factor 7. Czasopisma indeksowane na listach European Reference Index for the Humanities 1/1 Dane na temat czasopism naukowych CEL RAPORTU w Polsce są rozproszone i niepełne. Celem niniejszego raportu jest prezentacja informacji o polskich czasopismach naukowych. Uwzględnione zostały czasopisma ze wszystkich obszarów nauki, które – według źródeł je indeksujących – uznawane są za czasopisma naukowe. Dane na temat wydawanych czasopism naukowych w Polsce są rozproszone i niepełne. Jednocześnie wiele gromadzonych informacji nie jest publicznie dostępna bądź odpowiednio eksponowana. Dlatego istotne jest pokazanie tego, co wiemy o polskich czasopismach oraz wskazanie, czego nie wiemy, a powinniśmy wiedzieć, aby prowadzić efektywną politykę wydawniczą: zarówno na poziomie pojedynczego czasopisma i wydawnictwa, jak i na poziomie kraju. Wyzwania stojące przed reformą w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego wymagają oparcia na wiedzy o aktualnym stanie rynku wydawniczego oraz na dowodach wskazujących na status praktyk wydawniczych i publikacyjnych polskich czasopism. Dlatego zadaniem raportu jest wskazanie, jakie informacje o polskich czasopismach są dostępne oraz co na ich podstawie można powiedzieć o praktykach wydawniczych. W raporcie zostały uwzględnione takie źródła danych oraz wyniki badań, które dostarczają wiedzy i informacji na temat aktualnie wydanych czasopism naukowych. Cezurą czasową jest rok 2011, w którym został wdrożony nowy model oceny czasopism naukowych na potrzeby Kompleksowej Ewaluacji Jednostek Naukowych dokonywanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Raport opiera się na danych zastanych, zbieranych i prezentowanych przez krajowe i międzynarodowe bazy indeksujące czasopism, danych zbieranych w latach 2012–2015 przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na potrzeby tworzenia „Wykazu czasopism punktowanych” oraz na danych wytworzonych w zrealizowanych badań. Raport prezentuje stan danych aktualny na 10 grudnia 2017 roku. 1 | PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH NAUKOWYCH 6 1/2 Dane dotyczą czasopism naukowych PRZEDMIOT ANALIZ ukazujących się co najmniej od 2015 roku. Przedmiotem analiz są polskie czasopisma naukowe, czyli takie, które są wydawane w Polsce, tzn. wydawca lub redakcja ma siedzibę w Polsce. Przynależność danego czasopisma do tej kategorii definiowana jest na poziomie źródła indeksującego lub bazy. Innymi słowy, o tym, czy dane czasopismo jest ujęte w analizach decyduje przypisanie go do tej kategorii na poziomie danej bazy indeksacyjnej. Wszelkie odstępstwa od tej reguły będą jasno wskazywane – dotyczyć to będzie sytuacji, w których czasopismo nie jest przypisane do kraju, w którym zostało założone i jest redagowane, lecz do kraju będącego siedzibą międzynarodowego koncernu wydawniczego. W raporcie prezentowane są dane o aktualnie wydawanych polskich czasopismach naukowych, tj. takich, które wydały komplet numerów w roku 2015 i w roku 2016 oraz ukazują się co najmniej od 2015 roku (w raporcie nazywane są one czasopismami czynnymi). Odstępstwa od tej zasady wprowadzane są wówczas, gdy prezentowane jest tło historyczne rozwoju polskich czasopism. 100 90 80 70 60 50 40 Liczba czasopism 30 20 10 0 1911 1971 1931 1977 1919 1914 1937 1873 1922 1925 1953 1947 1974 1879 1897 1887 1962 1992 1956 1959 1965 1995 1928 2013 1934 1893 1983 1902 2016 1968 1986 1989 1998 1950 1820 2001 2010 1940 1908 1980 2007 2004 Rok założenia czasopisma Rysunek 1. Liczba polskich czasopism naukowych założonych w danym roku – tylko czasopisma aktywne w 2015 i 2016 roku (N = 2476). 1 | PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH NAUKOWYCH 7 Całościowe zestawienia polskich czasopism naukowych analizowanych w raporcie obejmują: 1. Czasopisma zaindeksowane w bazie ARIANTA. 2. Czasopisma indeksowane na listach European Reference Index for the Humanities (ERIH). 3. Czasopisma z Wykazu czasopism punktowanych z 2012, 2013, 2015 i 2016 roku. 4. Czasopisma indeksowane w bazie SCOPUS. 5. Czasopisma indeksowane w bazie Web of Science Core Collection, w tym w Journal Citatio Reports oraz w Emerging Sources Citation Index. ! Zapisy tytułów czasopism prezentowane są zgodnie z zapisami używanymi w danej bazie. 1 | PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH NAUKOWYCH 8 1/3 CHARAKTERYSTYKA Kategoryzacja dziedzinowa według bazy ARIANTA TEMATYCZNA POLSKICH Kategorie tematyczne według Web of Science CZASOPISM NAUKOWYCH KATEGORYZACJA DZIEDZINOWA WEDŁUG BAZY ARIANTA W raporcie prezentujemy dane o czasopismach czynnych, tj. takich, które (1) ukazują się co najmniej od 2015 roku oraz (2) wydały komplet numerów w roku 2015 i w roku 2016. Dane o tym, czy ukazał się dany numer pochodzą ze stron internetowych czasopism skatalogowanych w bazie ARIANTA – aktualność danych była weryfikowana w okresie od 27 maja 2017 roku do 19 listopada 2017 roku. Jedno czasopismo może być przypisane do kilku kategorii – w poniższym zestawieniu takie czasopismo przypisane jest wówczas do wielu kategorii. Tabela 1. Liczba czasopism według dziedzin – klasyfikacja ARIANTA. Czasopisma czynne w 2015 i 2016 roku (N = 2476). Liczba Liczba Lp. Dziedzina Lp. Dziedzina czasopism czasopism 1 administracja 44 84 medycyna 272 medycyna estetyczna 2 alergologia 7 85 5 i kosmetologia 3 anatomia 2 86 medycyna pracy 2 4 anestezjologia 2 87 medycyna sądowa 1 5 antropologia kulturowa 12 88 medycyna wojskowa 2 6 archeologia 32 89 mikrobiologia 6 7 architektura 21 90 mineralogia 2 8 astronomia 5 91 muzealnictwo 6 9 automatyka 13 92 muzyka 17 10 balneologia 1 93 nauka 17 11 BHP 6 94 nauki humanistyczne 27 bibliotekoznawstwo 12 32 95 nauki o rodzinie 15 i informaja naukowa 13 biochemia 3 96 nauki polityczne 91 14 biofizyka 2 97 nauki przyrodnicze 15 1 | PODSTAWOWE INFORMACJE O POLSKICH CZASOPISMACH NAUKOWYCH 9 Liczba Liczba Lp. Dziedzina Lp. Dziedzina czasopism czasopism 15 biologia 32 98 nauki społeczne 26 16 biometria 3 99 nauki techniczne 17 17 biotechnologia 6 100 nefrologia 2 18 botanika 19 101 neurologia 14 budowa i eksploatacja 19 33 102 nieruchomości 1 maszyn 20 budownictwo 30 103 oceanografia 3 21 chemia 29 104 ochrona środowiska 37 ogrodnictwo 22 chirurgia 7 105 8 i sadownictwo 23 chłodnictwo i pneumatyka 4 106 okulistyka 6 24 choroby układu krążenia 17 107 onkologia 14 25 choroby układu trawienia 5 108 organizacja i zarządzanie 86 organizacja 26 choroby zakaźne 5 109 16 przedsiębiorstwa 27