Rijksbegroting 2020 VIII Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Van ons allemaal Voor ons allemaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 35 300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2020 Nr. 1 VOORSTEL VAN WET Ontvangen 17 september 2019 Wij Willem-Alexander, bij de gratie Gods, Koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, enz. enz. enz. Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten: Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat ingevolge artikel 105 van de Grondwet de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Rijk bij de wet moet worden vastgesteld en dat in artikel 2.1 van de Comptabi- liteitswet 2016 bepaalt welke begrotingen tot de rijksbegrotingen behoren; Zo is het, dat Wij, de Afdeling advisering van de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedge- vonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze: Artikel 1 De bij deze wet behorende begrotingsstaat voor het jaar 2020 wordt vastgesteld. Artikel 2 De bij deze wet behorende begrotingsstaat inzake de agentschappen voor het jaar 2020 wordt vastgesteld. Artikel 3 De vaststelling van de begrotingsstaten geschiedt in duizenden euro’s. Artikel 4 Deze wet treedt in werking met ingang van 1 januari van het onder- havige begrotingsjaar. Indien het Staatsblad waarin deze wet wordt geplaatst, wordt uitgegeven op of na deze datum van 1 januari, treedt zij in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van dat Staatsblad en werkt zij terug tot en met 1 januari. kst-35300-VIII-1 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2019 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 1 Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden. Gegeven De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 2 Vastgestelde departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2020 (bedragen x € 1.000) Omschrijving Vastgestelde begroting Verplichtingen Uitgaven Ontvangsten TOTAAL 44.022.154 42.717.817 1.364.345 Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 22.362.209 21.094.799 1.173.139 Beleidsartikelen 04 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie 4.413.277 4.680.116 4.000 06 Hoger beroepsonderwijs 3.476.868 3.416.799 1.213 07 Wetenschappelijk onderwijs 5.297.994 5.202.998 16 08 Internationaal beleid 12.810 12.830 99 11 Studiefinanciering 5.221.098 5.221.098 936.149 12 Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten 77.439 77.439 3.872 13 Lesgelden 13.416 13.416 226.628 14 Cultuur 2.353.015 1.005.094 494 16 Onderzoek en wetenschapsbeleid 1.213.270 1.172.446 101 25 Emancipatie 5.626 15.167 0 Niet beleidsartikelen 91 Nog onverdeeld 0 0 0 95 Apparaat kerndepartement 277.396 277.396 567 Basis- en Voortgezet onderwijs en Media 21.659.945 21.623.018 191.206 Beleidsartikelen 01 Primair onderwijs 11.715.269 11.685.628 26.961 03 Voortgezet onderwijs 8.764.430 8.746.746 7.391 09 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid 157.121 167.519 9.000 15 Media 1.023.125 1.023.125 147.854 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 3 Vastgestelde begrotingsstaat inzake de agentschappen voor het jaar 2020 (bedragen x € 1.000) Naam baten- lastenagentschap Baten Lasten Saldo baten en lasten Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) 322.076 322.076 0 Nationaal Archief (NA) 45.153 45.153 0 Totaal 367.229 367.229 0 Naam baten-lastenagentschap Totaal kapitaal- Totaal kapitaal- uitgaven ontvangsten Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) – 45.600 27.500 Nationaal Archief (NA) – 160 0 Totaal – 45.760 27.500 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 4 Geraamde uitgaven verdeeld over beleidsartikelen en niet-beleidsartikelen (bedragen x € 1 miljoen). Totaal € 42.717,8 Primair onderwijs 11.685,6 Voortgezet onderwijs 8.746,7 Middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie 4.680,1 Hoger beroepsonderwijs 3.416,8 Wetenschappelijk onderwijs 5.203,0 Internationaal beleid 12,8 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid 167,5 Studiefinanciering 5.221,1 Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten 77,4 Lesgelden 13,4 Cultuur 1.005,1 Media 1.023,1 Onderzoek en wetenschapsbeleid 1.172,4 Emancipatie 15,2 Nog onverdeeld 0,0 Apparaat Kerndepartement 277,4 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 5 Geraamde ontvangsten verdeeld over beleidsartikelen en niet-beleidsartikelen (bedragen x € 1 miljoen). Totaal € 1.364,3 Primair onderwijs 27,0 Voortgezet onderwijs 7,4 Middelbaar beroepsonderwijs en volwasseneneducatie 4,0 Hoger beroepsonderwijs 1,2 Wetenschappelijk onderwijs 0,0 Internationaal beleid 0,1 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid 9,0 Studiefinanciering 936,1 Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten 3,9 Lesgelden 226,6 Cultuur 0,5 Media 147,9 Onderzoek en wetenschapsbeleid 0,1 Emancipatie 0,0 Nominaal en onvoorzien 0,0 Apparaat Kerndepartement 0,6 0 200 400 600 800 1.000 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 1 6 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 35 300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2020 Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING Inhoudsopgave A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING 3 B. BEGROTINGSTOELICHTING 4 1. LEESWIJZER 4 2. BELEIDSAGENDA 8 2.1 Beleidsprioriteiten 8 2.2 Belangrijkste beleidsmatige mutaties 23 2.3 Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven 31 2.4 Meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen 33 2.5 Overzicht risicoregelingen 34 3. BELEIDSARTIKELEN 35 3.1 Art.nr. 1 Primair onderwijs 35 3.2 Art.nr. 3 Voortgezet onderwijs 43 3.3 Art.nr. 4 Beroepsonderwijs en volwassenenedu- catie 50 3.4 Art.nr. 6 en 7 Hoger onderwijs 61 3.5 Art.nr. 8 Internationaal beleid 72 3.6 Art.nr. 9 Arbeidsmarkt en personeelsbeleid 77 3.7 Art.nr. 11 Studiefinanciering 81 3.8 Art.nr. 12 Tegemoetkoming studiekosten 93 3.9 Art.nr. 13 Lesgelden 96 3.10 Art.nr. 14 Cultuur 98 3.11 Art.nr. 15 Media 107 3.12 Art.nr. 16 Onderzoek en wetenschapsbeleid 112 3.13 Art.nr. 25 Emancipatie 117 4. NIET-BELEIDSARTIKELEN 120 4.1 Art.nr. 91 Nog onverdeeld 120 4.2 Art.nr. 95 Apparaat Kerndepartement 121 kst-35300-VIII-2 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2019 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 1 5. BEGROTING AGENTSCHAPPEN 124 5.1 Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) 124 5.2 Nationaal Archief (NA) 132 6. BIJLAGEN 138 Bijlage 1: Zelfstandige Bestuursorganen en Rechtspersonen met een Wettelijke Taak 138 Bijlage 2: Verdiepingsbijlage 144 Bijlage 3: Moties en toezeggingen 159 Bijlage 4: Subsidieoverzicht 231 Bijlage 5: Evaluatie- en overig onderzoek 239 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 2 A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Wetsartikel 1 De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld. Het wetsvoorstel strekt ertoe om de onderhavige begrotingsstaat voor het aangegeven jaar vast te stellen. Alle voor dit jaar vastgestelde begrotingswetten tezamen vormen de Rijksbegroting voor dat jaar. Een toelichting bij de Rijksbegroting als geheel is opgenomen in de Miljoenennota. Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de uitgaven, verplichtingen en de ontvangsten vastgesteld. De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenoemde begrotingstoelichting). Wetsartikel 2 Met de vaststelling van dit wetsartikel worden de baten en lasten, het saldo van de baten en de lasten en de kapitaaluitgaven en -ontvangsten van de in de staat opgenomen baten-lastenagentschappen voor het onderhavige jaar vastgesteld. De in die begrotingen opgenomen begrotingsartikelen worden toegelicht in onderdeel B (Begrotingstoe- lichting) van deze memorie van toelichting en wel in de paragraaf inzake de agentschappen. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven De Minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 300 VIII, nr. 2 3 B. BEGROTINGSTOELICHTING 1. DE LEESWIJZER De begroting 2020 bevat de volgende onderdelen: a. Beleidsagenda; b. Beleidsartikelen; c. Niet-beleidsartikelen; d. Agentschappen die een baten-lasten stelsel voeren; e. Verdiepingshoofdstuk; f. Bijlagen. De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media is verantwoor- delijk voor Artikel 1 Primair onderwijs, Artikel 3 Voortgezet onderwijs, Artikel 9 Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid en Artikel 15 Media. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is verantwoordelijk voor de overige artikelen. De verdeling van de beleidsterreinen is vastgelegd in de portefeuilleverdeling van Kabinet Rutte III1. Groeiparagraaf Ten opzichte van de begroting 2019 zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: • Bij artikel 11 Studiefinanciering is in tabel 11.2 «Budgettaire gevolgen voor beleid en budgetflexibiliteit» vanaf dit jaar gekozen voor een verhelderende indeling tussen de instrumenten inkomensoverdracht en leningen. In totaal zijn er vier wijzigingen die in de toelichting op de tabel nader worden toegelicht. • De budgetverantwoordelijkheid voor de verbetermiddelen voor Caribisch Nederland en de middelen voor de samenwerking met Curaçao, Sint Maarten en Aruba is overgegaan van artikel 4 Beroeps- onderwijs en volwasseneneducatie naar artikel 1 Primair Onderwijs. In verband hiermee zijn deze middelen met ingang van 2020 overgeboekt van artikel 4 naar artikel 1. • Naar aanleiding van een toezegging van de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking is bij artikel 3 Voortgezet onderwijs een overzicht opgenomen van de geschatte uitgaven aan asielzoekerskinderen afkomstig uit DAC-landen voor primair en voortgezet onderwijs tijdens de eerstejaarsopvang. • Bij de meerjarenplanning beleidsdoorlichtingen in het onderdeel Beleidsagenda wordt nader ingegaan op de door het kabinet gestarte «Operatie Inzicht in Kwaliteit».