Plus Camerimage 2011 Poniedziałek | 21 listopada 2011 Dodatek specjalny 19 lat, trzy miejsca, tysiące filmów i morze wzruszeń – to najkrótsza historia Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Urok Złotej Żaby Plus Camerimage BARBARA HOLLENDER aczynało się skromnie. Kilka osób z toruńskiej fundacji Tumult kiero- wanych przez historyka sztuki Mar- ka Żydowicza postanowiło zorgani- zować międzynarodową imprezę fil- mową. Na świecie odbywa się kilka Ztysięcy festiwali. Wielkie – w Cannes, Berlinie i Wenecji – zbierają najciekawsze filmy roku, inne poświęcone są określonym gatunkom: komedii, thrillerowi, jeszcze inne pokazują filmy o górach, morzu, sztuce, dzieciach, zwierzętach. Ale nie by- ło w tamtym czasie imprezy honorującej pracę autorów zdjęć. Postanowili tę lukę wypełnić. Pierwszy festiwal Camerimage odbył się w 1993 roku. Ludzie kamery byli zachwyceni. Na kolej- nych edycjach zjawiali się operatorzy z Polski i ze świata, laureaci Oscarów, legendy kina. Za nimi za- częli przyjeżdżać reżyserzy. Dziś przyjaciółmi fe- stiwalu są m.in. David Lynch i Peter Weir. – Za każdym razem, gdy bierzemy do ręki ka- merę, wyruszamy w egzotyczną podróż. I tęskni- my za miejscem, gdzie nasze drogi by się przecię- ły. Gdyby takiego miejsca nie było, musielibyśmy je stworzyć. Na szczęście ono jest tu, na Cameri- mage – mówił przed laty Vittorio Storaro, jeden z najlepszych europejskich autorów zdjęć. Choć akurat do miejsca festiwal nie miał szczę- ścia. Stał się imprezą wędrującą. Z Torunia prze- niósł się doŁodzi, oddwóch lat gości wBydgoszczy. – Zmieniamy siedzibę, gdy czujemy, że zagrożo- na jest nasza niezależność – mówi dyrektor Marek Żydowicz. – Nie zgodzimy się na naciski ze strony polityków, urzędów czy biznesmenów. Chcemy, by nasi partnerzy pozwolili nam realizować ambit- ny program. Od siebie dajemy bardzo dużo: dota- cja, jaką dostaliśmy z Łodzi w ciągu sześciu lat, sta- nowiła zaledwie połowę zysku, jaki miasto miało podczas jednej edycji Plus Camerimage. Żydowicz nie ukrywa, że ważna jest dla niego in- frastruktura festiwalowa. Nawet w kinach z wielki- mi salami zdarzają się brudne ekrany i źle ustawio- ne światło, a dla imprezy dedykowanej autorom zdjęć filmowych jest to nie do przyjęcia. W Byg- doszczy brakuje też centrum festiwalowego, które spełniałoby wszystkie nasze potrzeby. Opera No- va to nowoczesny budynek, zbudowany wedle najlepszych projektów, ale tak jak większość bu- dynków XX wieku zaprojektowany w jednym kon- kretnym celu – w tym przypadku na potrzeby opery. Zaadaptowanie tej przestrzeni na potrzeby festiwalu filmowego, który trwa tydzień, po kilka- naście godzin dziennie, jest więc możliwe przede wszystkim dzięki wytężonej pracy sztabu ludzi, w tym wielkiej pomocy pracowników Opery Nova. Tak ogromna impreza jak Plus Camerimage potrzebuje obiektu wielofunkcyjnego, skonstru- owanego na potrzeby imprez wszelakiego sortu. Przykładem takiego budynku jest projekt Cen- trum Festiwalowego autorstwa Franka Geh- ry’ego, który mamy nadzieję doprowadzić kiedyś do finalizacji. Na razie jednak Opera Nova jest najlepszym tego typu obiektem w całej Polsce. Uzyskał bardzo wysoką ocenę jako jedna z najcie- kawszych inwestycji europejskich w dziedzinie kultury, więc mamy potencjalnych partnerów biznesowych. Rozmowy w Bydgoszczy wyglądały interesująco. Wszystko będzie zależało od odwa- gi władz miasta. Głęboko wierzę, że takie centrum wzbogaciłoby wizerunek miasta, tak jak Muzeum Guggenheima zmieniło obraz Bilbao. Ale zoba- czymy. XIX edycja Plus Camerimage startuje w Byd- goszczy 26 listopada. O Złotą Żabę będzie wal- czyło 15 operatorów, autorów zdjęć do znako- mitych filmów. >2 2 Poniedziałek | 21 listopada 2011 Plus Camerimage 2011 rp .pl ◊ kończące się dyskusje o ki- nie. I warsztaty. W tym roku Gwiazdy Festiwalu prowadzą je m.in. Andrzej Waj- Urok Złotej Żaby da, Albert Maysles, Wojciech Marczewski, Volker Schloen- dorff, Jerzy Zieliński, Zbigniew 1> – Konkurs główny budu- Przed kilkoma laty organiza- Libera. Będą też warsztaty AR- jemy przez cały rok, we współ- torzy włączyli do programu kon- RI i Panavision, seminaria pracy z filmowcami i krytykami kursy filmów dokumentalnych o postprodukcji, efektach spe- – mówi Żydowicz. – Ale nie – krótkich i długometrażowych. cjalnych i wideoklipach. ukrywam, że to mój subiektyw- – Od początku, gdy rodziło się W nowej sekcji talent demo ny wybór. cinema vérité, rozwijał się też studenci szkół filmowych za- „Coriolanus” Ralpha Fienne- nurt dokumentu kreacyjnego prezentują prace wybitnym sa, „W ciemności” Agnieszki Hol- – mówi Marek Żydowicz. – Po- ekspertom, m.in. Dante Spinot- land, „Człowiek z Hawru” Akiego wstało pytanie, czy dokument to tiemu, Johnowi Seale’owi czy Kaurismakiego, „Melancholia” tylko rejestracja rzeczywistości, Halowi Hartleyowi. Larsa von Triera, „Młyn i krzyż” czy można w nim uciec od su- Razem z gildiami operatorów Lecha Majewskiego, „Rozstanie” biektywizmu czy nie? I jaką rolę organizatorzy przygotowali cykl CAMERIMAGE CAMERIMAGE (24) Asghara Farhadiego, „Nie ma te- odgrywa obraz? Nasze cykle do- ROMAN BOSIACKI seminariów na temat pracy za ka- go złego” Mikkela Muncha-Falsa, kumentalne tworzymy pod ha- ≥Marek Żydowicz merą. Niemieckie Stowarzyszenie „Nagroda” Pauli Markovitch, słem „Obraz świata. Świat w ob- Operatorów bvk zaprasza na pa- Albert Maysles „Róża” Wojciecha Smarzowskie- razach”. Zrozumieliśmy, że trze- han, który w tym roku odbiera nel o prawnych aspektach współ- go, „Wstyd” Steve’a McQueena, ba odróżnić dokumenty wyłącz- nagrodę – mówi Żydowicz. uczestnictwa w przemyśle audio- dokumentalista „Trzy” Toma Tykwera, „Szpieg” nie rejestrujące rzeczywistość – Wróżę tej sekcji wielką przy- wizualnym. Amerykanie propo- Tomasa Alfredsona, „Drzewo ży- od tych, których twórcy dzięki szłość. To ogromne wyzwanie, by nują specjalistyczną dyskusję po- Według Jeana-Luca Godarda zza kadru, ilustracji muzycznej cia” Terrence’aMalicka, „Musimy pracy kamery, wyborowi ujęć w krótkiej formie opowiedzieć święconą zdjęciom zkamer jedno- jest „najlepszym amerykańskim czy wypowiedzi wprost do porozmawiać o Kevinie” Lynne i montażowi stają się cichym ko- całą historię. Kiedyś może sami chipowych. Będzie też spotkanie operatorem”. A „New York kamery. Ramsay, „Wichrowe wzgórza” mentatorem świata. porwiemy się na eksperyment: z Sheilą Curran Bernard, autorką Times” nazwał go mistrzem Ich najbardziej znanymi filmami Andrei Arnold. Konkursowe ty- Dzisiaj obie sekcje dokumen- zorganizujemy warsztat, na któ- książki „Film dokumentalny. Kre- dokumentalistów. są, m.in.: „Domokrążca” (1969) tuły mówią same za siebie. Uczta talne są pasjonujące. rym kilka zespołów stworzy wi- atywne opowiadanie”. Maysles – wraz ze swoim – o wędrownym sprzedawcy dla kinomanów. Konkurs Etiud Studenckich deoklip do tego samego utworu. O swojej pracy opowiedzą bratem Davidem – to jeden z namawiającym gospodynie Na stałe do programu festi- jest tradycją Camerimage. Dopiero po raz drugi odbywa twórcy „Sali samobójców”. Cieka- pionierów tzw. kina domowe na kupno Biblii, a walu wszedł też przegląd fil- Na dojrzałych operatorów cze- się też konkurs „Fundusze euro- wie zapowiada się forum prawni- bezpośredniego, czyli nurtu także „Gimme Shelter” (1970) mów polskich. – To doskonała kają tu Żaby, na artystów będą- pejskie wkadrze”. Promując ideę cze „X Muza a Temida”. Atrzeba dokumentów z lat 60., – portret Micka Jaggera i grupy promocja, staramy się zarazić cych na początku drogi zawodo- funduszy unijnych, realizuje się jeszcze wspomnieć o wystawie polegających na podpatrywaniu The Rolling Stones. świat miłością do naszej sztuki wej – Kijanki. Ale od roku pro- w Polsce wiele spotów reklamo- plakatów do filmów ze szkoły rzeczywistości, bez komentarza Laureat – twierdzi Marek Żydowicz. gram festiwalu wzbogacił się wych. Dlatego organizatorzy Plus Wajdy i o spotkaniach z gośćmi – Ajednocześnie chcemy, by jeszcze o konkursy debiutów Camerimage pytają: Jaką jakość specjalnymi. Organizatorzy mó- polscy twórcy usłyszeli rzetelne – operatorskich i reżyserskich. artystyczną mają te spoty? wią, że dokonali w tym roku re- John Seale uwagi od znakomitych fachow- –Formuła festiwalu potrzebowała – Nasz pomysł spodobał się wolucji wpromocji festiwalu. ców zasiadających w jury. odświeżenia – wyjaśnia Żydowicz. komisarzom unijnym, być mo- –Mamy bardzo dobrych patro- autor zdjęć W tym roku gremium obradu- – Postawiliśmy więc na artystów że od przyszłego roku konkurs nów medialnych – chwali się Ma- jące pod przewodnictwem twór- wchodzących dopiero wświat sztuki. stanie się międzynarodowy rek Żydowicz. – Zdobyliśmy też Jeden z najlepszych operatorów cy „Upadku” Joela Schumache- Poroku te sekcje są ogromnie popu- – mówi dyrektor imprezy. – Już partnera korporacyjnego wposta- na świecie. Ma na koncie ra oceni osiem filmów: „Czarny larne. Debiutanci z wielką radością teraz dysponenci środków ci Telewizji Polskiej. Plus Cameri- superprodukcje i kameralne Czwartek” Antoniego Krauzego, przyjeżdżają spotkać się z widzami. na programy unijne, którzy co mage będzie obecny we wszyst- dramaty. Nikt jak on nie potrafi „Wymyk” Grega Zglińskiego, W każdej sekcji prezentujemy roku spotykają się na Majorce, kich serwisach informacyjnych te- pokazać na ekranie piękna, a „Daas” Adriana Panka, „Lęk wy- podziesięć tytułów. Moglibyśmy wię- postanowili przenieść się lewizji publicznej. Dzięki Plusowi zarazem surowości natury. sokości” Bartosza Konopki, „Jo- cej, gdyby było więcej sal kinowych. do Bydgoszczy. stał się powszechny w Internecie. Dowodzą tego „Piknik pod annę” Feliksa Falka, „Kreta” Ra- Dużym zainteresowaniem Plus Camerimage to jednak Część