SUMMA EIUSDEM AUCTORIS OPUSCUEA PASTORALIA. AD MENTEM D. THOMAE ed. a in-8°, 132 p. I. Quaestiones de Castitate et Luxuria, 3 , ET AD NORMAM IURIS NOVI II. Quaestiones de Embryologia et deMinistrationeBaptismatis, ed. ait., in-8°, 88 p. III. Quaestiones de Variis Poenitentium Categoriis, ed. ait. in-8°, 199 p. QUAM IN USUM. SCHOLARUM IV. Quaestiones de Poenitentiae Ministro eiusque officiis, cd. ait., in-8°, 137 p. EDIDIT V. Quaestiones de Partibus Poenitentiae et de dispositionibus poenitentis, in-8°, 172 p. VI. Quaestiones de Variis Peccatis in sacramentali confessione BENEDICTUS HENRICUS MERKELBACH O. P. medendis, in-8°, p. 155 IN COLLEGIO ANGF.LICO DE URBE PROFESSOR THEOLOGIAE MORALIS. SUMMA THEOLOGIAE MORALIS II. De Virtutibus Moralibus, in-8°, 996 p. III. De Sacramentis, in-8°, 956 p. EDITIO ALTERA RECOGNITA ET EMENDATA. I. DE PRINCIPIIS. PARISIIS TYPIS DESCLP.E DE BROUWER ET SOC, perlegimus editionem Nos infrascripti, Superiorum iussu, attente heologiae alteram primae partis operis cui titulus : « Summa 1 » ab PROLOGUS Moralis ad mentem D. Thomae et ad normam luris novi Adm.R.P. Mag. Fr. Benedicto Henrico Merkelbach, O. P., in professore Theologiae Moralis, conscripti. tamen Collegio Angelico de Urbe Non desunt bona manualia theologiae moralis. Pauca opus omnibus summopere commendandum censemus, et quae aliunde Praefatum saeculo elapso prodierunt e schola thomistica. Et lucem edatur. dignum ducimus ut in deficiunt in methodo aut doctrina ortum habent , plerumque io octobris 1935. demonstratione die S. Thomae, vel et in accurata declaratione et P. fr. B. M. Bonte O. P., S Th. L. magis attenti notionum et principiorum. Complures e moralistis P. fr. H. M. Bisschop O. P., S. Th. L. opiniones sunt practicis applicationibus, aut contenti recitare eorum opera, aliorum plus minusve probabiles ; et pleraque catechistica nuperrime dictum fuit, exiguitate vel ipsa forma scientiae aetatem quaestionum et responsionum, minus adultam IMPRIMI POTEST profiteri visa sunt. qui fructus Romae, die 14 octobris 1935. Reditus ad doctrinam et methodum S Thomae, fr. M. S. Gillet, O. P. habuit in metaphysica et dogmatica, non eodem Magister Generalis. tam salutares propter nocivum gradu se extendit ad theologiam moralem, et piacti- persistens divortium inter theologiam speculativam cam. tho- Quibus perspectis, non erit forsan ingratum e schola IMPRIMATUR in aliquorum mistica audire vocem quae, magis quam possit esse Parisiorum, die 16 octobris 1935- exponat, intra Lutetiae votis, scholastice et principialiter doctrinam V. Dupin, V. G. summae moralis. 1 limites tamen cuiusdam Cum autem iterum iterumque affirmarent praedicto fini, respondere eas quas in quantumvis imperfecte et deficienter , tradebamus collegio theologico Lovaniensi pro cursu elementari praelectiones, has publici iuris iam facere intendimus. et ad Ad mentem sunt D. Thomae, Doctoris communis; normam luris Novi, canonici atque civilis. \; PROLOGUS in opere prac- Ius Romanum ubique est abolitum, ipsumque tico exponere potius generaret in mentibus confusionem quam hodiernum, scientificam utilitatem. Solum igitur ius spectamus THEOLOGIA MORALIS imprimis gallicum, quod prius elaboratum et in patria nostra GENERALIS partim vigens, in multis fuit aliorum exemplar, licet recen- tissimi quidam codices videri possint aptius efformati atque perfectius. Pari modo Decretalia et Corpus luris relinquentes, solum INTRODUCTIO. codicem luris Canonici a Benedicto XV promulgatum respicimus, quin tamen ordinem eius sequendum eligeremus 1. Notio Theologiae. — Theologia est scientia ex quia, quantumvis congruere scientiae iuris ipse possit, in principiis revelationis deducta de Deo et aliis rebus in ordine quaestionibus tamen moralibus, ordini theologiae scientiae ad Deum. Lumine enim supernaturali revelationis ducta, et subordinanda. supremae cuncta sunt adaptanda scientifice agit de ipsa deitate i.e. de Deo ut Deo. Est autem Faxit Deus, ut patrocinante B. Virgine cunctarum gratia- Deus, sub ratione deitatis, supernaturale ens, in quantum est super rum mediatrice, in cleri institutionem atque utilitatem schola- omnem naturam creatam et naturalem cognitio- nem absolute elevatus et sola revelatione cognoscibilis, ac rum opus conferre possit. supernaturale principium seu causa et finis rerum, praeser- Romae, in Collegio Angelico, festivo die SS. Cordis, tim hominis. Complectitur theologia : 27a iunii 1930. duplicem partem i° una est Auctor. mere speculativa : « de Deo in se et ut est principium et finis rerum », quae agit de Deo in se uno et trino, et de ipsius operibus ad extra, praesertim de homine quem destinavit Deus ad finem supernaturalem : visionem sui intuitivam, in quam homo pervenire potest per divinam gratiam, quam nobis largitur Christus. Ex hoc 20 sponte nascitur altera pars practica: si enim Deus est nostri principium et finis, sequuntur in nobis erga eum officia debemus scii, eum auctorem nostri agnoscere, et ad eum finem ultimum tendere. Haec immediate agit de actibus humanis quibus in Deum tendimus, et etiam, sed conse- quenter, de ipsorum regulis et principiis. Unde inscribitur a S. Thoma : « de motu rationalis creaturae in Deum » 1. Ita in I, q. 2 in proaemio. — Est tractatus de homine ut imagine « Dei secundum quod per imaginem significatur intellectuale , et arbitrio liberum, et per se potestativum (Dam. de Fide orth. II, 12)... i. e... secun- dum quod ipse est suorum actuum principium, quasi liberum arbitrium habens et suorum operum potestatem » S. Thomas, I-II, in prologo. : ; ; ; : ; MORALIS I0 SUMMA THEOLOGIAE INTRODUCTIO II Religio • scientia religionis supernaturalis. Breviter theologia est 5° ad Deum finem ultimum supernaturalem ordinandis : inter Deum et hominem. Unde theologia est morale vinculum considerat theologia moralis omnia in ordine et fine supernaturalium, et ad Deum, tractat non solum de Deo auctore destinato verum etiam finem ultimum supernaturalem, seu ad ut de homine ad finem supernaturalem ; — Deum Deum. et de relationibus de vinculis officiisque quibus homo ligatur Deo Theologia enim habet unum subiectum princeps, Deum, quae inter utrumque intercedunt. etiam moralibus de quo agit dogmatica, et alia omnia, etiam actus humanos et ordinandos, considerat in ordine et conformiter 2. Discrimen inter theologiam speculativam ad Deum qui. pracdcam. — Differunt speculativa et practica theologia horum est supernaturale principium, exemplar et finis. tendit ad cognitionem veri- Unde moralis non est scientia i° fine : speculativa directe et unice mere descriptiva, sed norma- i. e. propter perfectionem intellectus tatis, quam quaerit propter se, tiva, quae diudicat actus humanos et dirigit in ultimum practica ulterius tendit ad rectam operationem et in qua sistit; — et perfectionem volun- finem ; tamen specie differt ab ethica naturali quae eos et quaerit veritatem propter aliud> i. e. propter ad bene agen- dirigit tatis: quaerit scii. illas veritates quae sunt necessariae ad finem naturalem ; et principaliter intendit dum, imo quia est regula agendi, directe 6° secundum principia revelata est ratio formalis, seu speculatur circa praxim ; dirigere actus et mores humanos ; unde motivum proximum et medium immediatum quo cogno- 2° materia: speculativa agit de mere cognoscendis vel et appellatur scuntur subiectum quod est finis supernaturalis credendis, quae vocantur res fidei seu dogmata, et ideo et actus simul et agendis, quae dogmatica; practica agit de cognoscendi? ad eum necessarii : principia enim revelata lumine divino appellatur moralis. vocantur res morum, unde fidei admissa sunt medium perveniendi ad conclusiones Theologia theologicas et illas intelligendi K 3. Definitio Theologiae Moralis. — scientiae theologicae pars quae de moralis definitur: 4 Relatio inter Theologiam Moralem et alias disci- actibus humanis in ordine ad Deum finem supernaturalem plinas. — Ex praedicta definitione intelligitur : principia revelata. Dicitur agit ordinandis secundum A. Quomodo theologia moralis differat : et certa veritatum 1) A Philosophia Morali : haec considerat actus humanos in 1 ° scientiae ; est enim cognitio evidens ordine ad finem naturalem et nititur solis principiis rationis; illa certis deducuntur et in synthesim logico quae ex principiis autem considerat operationes humanas ut ordinantur ad finem et sic distinguitur nexu et ordine inter se coordinantur j supernaturalem et eius medium cognitionis proprium est divina fideles revelatio unde differunt materia et fine sirnul a cognitione vulgari et catechetica, quam omnes ac motivo formali. Attamen a) finis supernaturalis non excludit sed potius continet humanis et officiis suis j aliquo modo habent de actibus finem naturalem sicut perfectum continet minus perfectum ; deductae, et 2° theologicae i.e. ex principiis revelationis item b) revelatio rationem non destruit sed potius perficit eam rationalibus denique c) revelatio multas etiam docet et expresse confirmat sic distinguitur a scientiis humanis et mere veritates morales rationales et alias sibi connexas habet. Et rationis naturalis procedunt quae ex solo lumine ideo theologia moralis in multis convenit cum philosophia morali ° non est species distincta sed tantum pars et huius materiam includit. At excedit ipsam, quia latius 3 pars, quia se extendit : theologia etiam ad revelata, scii, ad actiones, virtutes, leges integralis et constitutiva scientiae theologicae super- naturales, et quia altiori lumine nos dirigit. plures scientias sicut philosophia, enim non complectitur 2) A fortiori a Scientia luris civilis, Politica, Sociologica, CEcor sed est scientia omnino una,