Innst. S. nr. 200 (2007-2008) Innstilling til Stortinget frå familie- og kulturkomiteen St.meld. nr. 8 (2007-2008) Innstilling frå familie- og kulturkomiteen om kul- Frå og med 2003 fekk Den kulturelle skulesek- turell skulesekk for framtida ken tilført midlar frå speleoverskotet til Norsk Tip- ping. Spelemidlane til Den kulturelle skulesekken har sidan 2005 stabilisert seg på om lag 160 mill. kro- Til Stortinget ner i året. Midlane vert fordelte ved kongeleg resolu- sjon kvar vår. Grunnlagsdokumentet for Den kulturelle skule- 1. SAMANDRAG sekken i opptrappingsfasen har vore St.meld. nr. 38 1.1 Innhaldet i meldinga (2002-2003) Den kulturelle skulesekken. Då mel- Kap 1: Bakgrunnen for og innhaldet i meldinga dinga vart handsama, vedtok Stortinget at regjeringa Noreg skal verte ein kulturnasjon som legg vekt skulle syte for å evaluere ordninga i løpet av våren på kunst og kultur i alle delar av samfunnslivet. Mel- 2006 og leggje denne evalueringa fram for Stortinget. dinga understrekar at Kulturløftet er grunnlaget for Oppdraget om å evaluere Den kulturelle skule- meldinga. sekken vart utlyst som ein offentleg anbodskonkur- Alle skal få tilgang til kunst- og kulturopplevin- ranse hausten 2005. NIFU STEP fekk anbodet, og gar og høve til å uttrykkje seg gjennom kunst og kul- leverte ei evaluering i september 2006. tur uavhengig av kjønn eller geografiske, sosiale og Den nye meldinga om Den kulturelle skulesek- økonomiske skiljelinjer. ken gjer greie for evalueringa og den påfølgjande Målet er å gje alle born og unge eit kulturtilbod høyringsrunden. Meldinga omhandlar den vidare som er likeverdig med det dei vaksne får. utviklinga av Den kulturelle skulesekken i åra som Å forstå kunst og kultur er ein læringsprosess. kjem, inkludert utvidinga til vidaregåande opplæring. Tilhøva skal leggjast til rette slik at born og unge utviklar kulturforståing og står rusta til å møte og Kap. 2: Evaluering av Den kulturelle skulesekken meistre utfordringane i samfunnet. Evalueringa hevdar at det eksisterer eit spen- Kulturskulane, Ungdommens kulturmønstring ningsfylt forhold mellom kultur- og opplæringssek- og Den kulturelle skulesekken er viktige stolpar i Regjeringa sin kulturpolitikk for born og unge. I kul- torane. Spenninga er knytt til mandat, mål, økonomi, turskulane er det opplæringa som er viktigast, i Ung- organisering, struktur, og til innhalds- og kvalitets- dommens kulturmønstring er det aktiviteten, og i omgrepet. Den kulturelle skulesekken er det opplevinga som Evalueringa hevdar at organiseringa er for kom- står i sentrum. pleks, og at det er låg systemforståing i alle ledd av I statsbudsjettet for 2001 vart det for første gong organiseringa. løyvd midlar til Den kulturelle skulesekken. Dette Evalueringa drøfter ulike formidlingsmåtar. kom som eit tillegg til eksisterande løyvingar til insti- Det vert peika på at det ikkje finst eit standardi- tusjonar som arbeider med kunst- og kulturformid- sert system for rapportering, noko som gjer det van- ling til born og unge. skeleg å analysere pengestraumane. 2 Innst. S. nr. 200 – 2007-2008 Evalueringa og høyringsfråsegnene er i mindre Den kulturelle skulesekken skal vere ein del av grad samstemde når det gjeld å vurdere kor vellukka skulens arbeid med kunst og kultur, men skal ikkje ordninga er. femne om alt av kulturaktivitetar i skulekvardagen. Eit fleirtal av høyringsfråsegnene uttrykkjer vel- Den kulturelle skolesekken skal ikkje vere ei nøye med at dagens struktur legg til rette for lokal erstatning for estetiske fag i skulen, men kome i til- forankring, eigarskapskjensle og påverknad. Eit stort legg til desse. fleirtal av høyringsfråsegnene er klare på at det ikkje Kunstnarar og kulturarbeidarar skal ikkje gå inn i er ynskjeleg med større endringar i dagens organise- skulen og erstatte lærarane, men vere kunst- og kul- ring. turarbeidarar fullt og heilt. Høyringsfråsegnene understrekar at det er naud- Departementet meiner lokalt og regionalt hand- synt med eit tydeleg mandat og ei klar arbeidsdeling lingsrom er eit viktig prinsipp for ordninga. Dette mellom kultur- og opplæringssektorane. sikrar lokal entusiasme, eigeninnsats og forankring. Mange av høyringsinstansane meiner det er Det er viktig å sikre at også elevar med nedsett naudsynt med eit enklare rapporteringssystem samt funksjonsevne får møte profesjonell kunst og kultur. standardiserte løysingar knytte til kontraktsmalar, Skulen har ansvar for å leggje til rette på dette feltet. honorar, diettsatsar og transport. Kommunen eller fylkeskommunen som skuleeigarar Mange høyringsinstansar understrekar at det er har også eit ansvar. behov for kompetanseutvikling knytt til både pro- Meldinga understrekar at det er viktig å sikre ein duksjon av tilbod og implementering av Den kultu- dialog på førehand slik at skulen er informert om inn- relle skulesekken. haldet i tilbodet og kva det er naudsynt å leggje til Departementet har i si vurdering valt å leggje rette for. større vekt på høyringsfråsegnene enn evalueringa. Det vert lagt vekt på at kunst- og kulturformidlinga til Kap. 4: Innhald og kvalitet i Den kulturelle born i grunnskulen er sterkt betra. Formidlinga er skulesekken - status og vidare utvikling blitt meir systematisk og planlagd. Den kulturelle Den kulturelle skulesekken skal sikre elevane skulesekken er i hovudsak ei vellukka og populær gode møte med profesjonell kunst og kultur. ordning. Kunstnarar og kulturarbeidarar frå det frie feltet og På bakgrunn av høyringsfråsegnene ynskjer institusjonane skal gje tilbod om gode og profesjo- departementet ikkje å gjere vesentlege endringar i nelle kunst- og kulturproduksjonar til Den kulturelle korleis ordninga er organisert. skulesekken. Kunst- og kulturproduksjonar må kva- Meldinga understrekar likevel at ordninga kan bli litetssikrast innanfor faglege, profesjonelle rammer. betre. Mål, prinsipp og arbeidsdelinga mellom kul- Fylkeskommunane, og kommunane der dei har tur- og opplæringssektoren må presiserast. Det delegert ansvar, skal sikre at tilboda dei formidlar er trengst eit betre rapporteringssystem, meir kompe- sikra fagleg kvalitetsvurdering. Den kulturelle skule- tanseutvikling og meir forsking. sekken skal omfatte tilbod innan alle kunst- og kul- Det vert framheva at ein må syte for god forank- turuttrykka. Fylkeskommunane, og kommunane der ring i skulen. dei har delegert ansvar, skal sikre dette. Det skal vere variasjon i formidlingsmåtane. Kul- Kap. 3: Mål og prinsipp i Den kulturelle tursektoren må kontinuerleg arbeide med å utvikle og skulesekken fornye formidlingsmåtane. Gjennom Den kulturelle skulesekken skal elevar Innanfor kvart kunst- og kulturuttrykk bør det få møte profesjonelle aktørar frå kultursektoren. Ord- vere ein nasjonal kunst- og kulturaktør som kan koor- ninga er etablert for å sikre at desse møta finn stad. dinere, ha ansvar for eit fagleg nettverk, leggje til Departementet meiner det er fullt mogleg å skape rette for fagleg kompetanseutvikling og gje faglege ei felles forståing av målsetjingane med Den kultu- råd til feltet. Dei nasjonale aktørane kan også med- relle skulesekken på tvers av opplæringssektoren og verke med tilbod og produksjonar i Den kulturelle kultursektoren. Det er også mogleg å etablere ei prak- skulesekken. tisk arbeidsdeling. Departementet meiner at dei to Kultur- og kyrkjedepartementet arbeider for tida sektorane både kan utfylle kvarandre og inspirere med ei stortingsmelding om scenekunst der ein tek kvarandre. sikte på å gje oppdatert informasjon om det offentleg Både kulturpolitiske og opplæringspolitiske mål støtta scenekunsttilbodet i Noreg, inkludert midlar til må liggje til grunn for ordninga. profesjonell scenekunst gjennom Den kulturelle sku- Måla med og prinsippa til Den kulturelle skule- lesekken. Meldinga tek vidare sikte på å skildre den sekken skal ta omsyn til og tilpasse seg læreplanver- geografiske fordelinga av scenekunstilbodet på faste ket for Kunnskapsløftet. scener og på turné, og vil dessutan fokusere på sær- Innst. S. nr. 200 – 2007-2008 3 skilde problemstillingar som til dømes scenekunsttil- nad for ein slik politikk er at det blir lagt inn eit språk- bodet for born og unge. politisk perspektiv i all anna politikkutforming der Departementet er i dialog med FILM&KINO om dette er relevant. Målet er å styrkje både norsk språk kva oppgåver dei ulike verksemdene skal ha i fram- generelt og nynorsk spesielt. tida. Her vil òg ansvaret for Den kulturelle skulesek- Det er viktig at kommunar og fylkeskommunar ken vere eit tema. også har eit språkpolitisk perspektiv i tankane når ein Kultur- og kyrkjedepartementet arbeider for tida legg planar for Den kulturelle skulesekken. Det er òg med ei stortingsmelding om bibliotek. Meldings- ynskjeleg med eit visst tilbod på nynorsk også for arbeidet har utgangspunkt i utgreiinga Bibliotekre- bokmålselevar. form 2014, utarbeidd av ABM-utvikling. I bibliotek- utgreiinga er det gjort framlegg til fleire tiltak for Kap. 5: Organiseringa av Den kulturelle born og unge som kan sjåast i samanheng med arbei- skulesekken - status og vidare utvikling det i Den kulturelle skulesekken. Det er likevel for Styringsgruppa med deltaking frå politisk leiing i tidleg å seie noko om i kva grad desse tiltaka vil bli Kultur- og kyrkjedepartementet og Kunnskapsdepar- gjennomført. Departementet vil vurdere nærare i tementet held fram. bibliotekmeldinga kva aktør som bør få eit samord- Sekretariatet vert flytta frå ABM-utvikling til ningsansvar for formidling av litteratur i Den kultu- Kultur- og kyrkjedepartementet. Dette skal knyte relle skulesekken. sekretariatsarbeidet nærare