Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 Wydminy 2015 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 Spis treści 1. WSTĘP……………………………………………………………………………………………………………………………. 3 2. PROCES TWORZENIA STRATEGII…………………………………………………………………………………….. 4 2.1. Podstawa prawna……………………………………………………………………………………………………. 4 2.2. Harmonogram prac…………………………………………………………………………………………………. 6 3. OGÓLNE INFORMACJE DOTYCZĄCE GMINY WYDMINY…………………………………………………… 7 3.1. Położenie………………………………………………………………………………………………………………… 7 3.2. Powierzchnia…………………………………………………………………………………………………………… 7 3.3. Demografia……………………………………………………………………………………………………………… 8 3.4. Struktura mieszkańców według grup ekonomicznych……………………………………………… 9 3.5. Mieszkalnictwo……………………………………………………………………………………………………….. 9 3.6. Warunki życia……………………………………………………………………………………………………….….9 4. SYTUACJA GOSPODARCZA……………………………………………………………………………………………. 10 4.1. Rolnictwo………………………………………………………………………………………………………….……10 4.2. Turystyka……………………………………………………………………………………………………………… 10 4.3. Podmioty gospodarki narodowej…………………………………………………………………………… 11 4.4. Sytuacja na rynku pracy………………………………………………………………………………………… 11 4.4.1. Bezrobocie z perspektywy pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.. 13 5. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA…………………………………………………………………………………….. 13 5.1. Służba zdrowia………………………………………………………………………………………………………. 13 5.2. Oświata…………………………………………………………………………………………………………………. 14 5.3. Kultura………………………………………………………………………………………………………………….. 15 5.4. Bezpieczeństwo publiczne…………………………………………………………………………………….. 15 5.5. Dom Pomocy Społecznej………………………………………………………………………………………. 16 5.6. Aktywność społeczna……………………………………………………………………………………………. 16 5.6.1. Caritas………………………………………………………………………………………………………… 17 6. SYSTEM POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINIE WYDMINY………………………………………………….. 17 6.1. Zadania własne, zlecone i świadczenia rodzinne…………………………………………………… 18 6.2. Projekty realizowane przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wydminach…. 21 6.3. Powody trudnej sytuacji życiowej rodzin objętych wsparciem finansowym………….. 23 6.3.1. Ubóstwo…………………........................................................................................24 6.3.2. Niepełnosprawność…………………………………………………………………………………….. 24 6.3.3. Długotrwała choroba……………………………………………………………………………………25 6.3.4. Przeciwdziałanie uzależnieniom i przemocy w rodzinie…………………………………26 6.3.5. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa rolnego……………………………………………………………………………………. 31 7. ANALIZA SWOT……………………........................................................................................... 33 8. WYZNACZONE CELE STRATEGICZNE DO REALIZACJI W LATACH 2016-2013…………………. 36 9. SPIS TABEL I WYKRESÓW……………………………………………………………………………………………… 44 10. ZAŁĄCZNIKI…………………………………………………………………………………………………………………. 45 2 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 1. WSTĘP Obowiązek opracowywania strategii rozwiązywania problemów społecznych gminy Wydminy wynika bezpośrednio z ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 163), jak również z powodu zakończenia terminu obowiązującej strategii. Obecnie problemy społeczne przybierają inny wymiar, dlatego też aktualizacja strategii jest niezbędna do aktualnej oceny sytuacji oraz określeniu nowych kierunków działań, a także wyznaczaniu kolejnych wyzwań. Powstanie strategii oparte zostało na dużym kontakcie ze społecznością lokalną poprzez poznanie ich opinii w formie przeprowadzonych ankiet oraz konsultacji społecznych. Szczegółowe wyniki badań zostały przedstawione w załącznikach. Dokument ma charakter kilkuletni, został opracowany na lata 2016-2023. Zgodny jest z innymi materiałami strategicznymi, które dotyczą polityki społecznej, na szczeblu europejskim, krajowym oraz regionalnym umożliwiając tym samym m.in. pozyskanie środków zewnętrznych (w tym także z Unii Europejskiej) na realizację postawionych kierunków działań. Wytycza nowe cele strategiczne mające na celu poprawę jakości życia społeczeństwa, poprzez polepszenie sytuacji materialnej, jak również wsparcie społeczne. 3 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 2. PROCES TWORZENIA STRATEGII 2.1. Podstawa prawna Konieczność opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wynika wprost z art. 19. ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 163). Podczas opracowywania strategii bazowano na aktach prawnych dających podstawy do działań w sferze polityki społecznej. Należą do nich: ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.), ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1356 ze zm.), ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz.332), ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 114), ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 ze zm.), ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1493 ze zm.), ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz.124 ze zm.), ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.), ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. nr 43, poz. 225 ze zm.), ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.), ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 966 ze zm.), ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1118 ze zm.), ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1457), ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., nr 231, poz. 1375), ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.), ustawa z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2014 r., poz. 567), ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.), ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 618 ze zm.) , 4 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 581 e zm.), uchwała Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r., w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania „Pomoc Państwa w Zakresie Dożywiania” na lata 2014-2020, ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.), ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.), ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.), ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r., o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1206 ze zm.), ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1202), uchwały Nr X/46/90 Gminnej Rady narodowej z dnia 28 lutego 1990 roku w sprawie utworzenia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wydminach. Podczas realizacji strategii zajdzie również potrzeba odwołania się do innych obowiązujących aktów prawnych, m.in. z zakresu edukacji, kultury, ochrony zdrowia i budownictwa socjalnego. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Wydminy na lata 2016-2023 obejmuje również europejskie, krajowe i regionalne dokumenty strategiczne, m.in.: 1. Krajowy Program Reform na rzecz realizacji strategii „Europa 2020”. 2. Strategia Rozwoju Kraju 2030: konkurencyjna gospodarka, spójność społeczna i terytorialna, sprawne i efektywne państwo. 3. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju: Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności 4. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020. 5. Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020. 6. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2014-2020. 7. Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020. 8. Krajowy Program Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie 2014-2020. 9. Krajowy Program Przeciwdziałaniu Narkomanii 2011-2016. 10. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. 11. Krajowy Program Rozwoju Ekonomii Społecznej 2014-2020. 5 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Wydminy na lata 2016-2023 2.2. Harmonogram prac Przebieg działań związanych z pracami nad dokumentem przedstawia się następująco: Tabela nr 1.Harmonogram opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Zakres czynnościEtapy miesięczne maj luty lipiec marzec styczeń sierpień listopad czerwiec grudzień kwiecień wrzesień październik Powołanie zespołu Promocja partycypacyjnego procesu opracowania strategii i jej realizacji Zebranie informacji na temat