24 Sneinspetiele 28 april 2012 Portret De rebellie van Roel van Duijn Met zijn nieuwe boek Diepvriesfi guur heeft voormalig Provo-voorman Roel van Duijn zijn autobiografi e geschreven aan de hand van rapporten van de geheime diensten. Want jarenlang werd hij in de gaten gehouden, terwijl hij als beroepsrevolutionair streed tegen het consumentisme, de autoritaire staat en voor natuurbehoud. Door Jurgen Tiekstra. p sloffen komt vrije liefde móést, zo zie ik het nu der heeft nog bedacht wat ik voor werden. Hierop kwamen men- Kabouterbeweging op, die zich Roel van Duijn niet meer.” de rechter kon zeggen, namelijk sen te staan die in het geval van al even sterk tegen het consu- (69) de trap af in Het ,,plichtmatige gezin van dat Cicero - een van de schrijvers grote binnenlandse onlusten of mentisme keerde en voor meer zijn rijtjeswoning man, vrouw en kind” was in de die wij op school moesten lezen een inval door het Sovjet-leger democratie pleitte, maar tevens in een bedaarde ogen van de vijftig jaar jongere - al geschreven had dat er onge- gevangengezet moesten worden. zwaar inzette op milieu en na- Ostraat vlak bij de Sloterplas in Am- Roel van Duijn een burgerlijke schreven wetten van het gewe- Net zoals NSB’ers ten tijde van tuurbehoud. De beweging sticht- sterdam. Sinds een jaar of acht is gevangenis. ,,Dat kwam voort uit ten bestaan die vaak belangrijker de Duitse invasie uit voorzorg ge- te biologische boerderijen, begon hij actief als zelfbenoemd liefdes- een behoefte om de maatschappij zijn dan de geschreven wetten interneerd werden. De geheime een servicedienst voor bejaarden, verdrietconsulent, en hij heeft net in zijn geheel te ontmaskeren”, van de staat.” diensten waarschuwden voor de zette in popzaal Paradiso een Al- een uur aan de telefoon gehangen vertelt hij nu. ,,En ik bevond me Dat Van Duijn uiteindelijk mogelijke gewelddadigheid van ternatieve Kledingindustrie op, met een patiënt. Liefdesverdriet niet in een fase dat ik de positieve toch van school gestuurd werd, de provo’s. spitte asfalt open om boompjes is een zwaar onderschatte aan- eigenschappen van de toen be- raakte bij hem een teer punt. ,,Ik te kunnen planten en organi- doening, legt hij uit. De ongeluk- staande maatschappij graag wilde was een oorlogskind en ik was Rookbommen seerde demonstraties tegen het kige die hieraan lijdt, kan tot zelf- omhelzen. Ik was opstandig en ik opgevoed met de gedachte dat Van Duijn was de ideeënman autoverkeer in de Amsterdamse moord gedreven worden. ,,Ik geef voelde mij gekwetst door de be- we oorlog hoe dan ook moesten van de anarchistische Provo-be- binnenstad. De Kabouters zou- mijn patiënten adviezen hoe ze staande orde.” voorkomen. Er mochten geen weging, die zo ludiek mogelijk den bovendien met vijf zetels in weer gelukkig kunnen worden. voorbereidingen worden getrof- protesteerde tegen het consu- de plaatselijke gemeenteraad te- Maar dat advies is afhankelijk van Sit-in fen voor een nieuwe oorlog. Maar mentisme, het koningshuis, het recht komen. hun verhaal. Er zijn geen stan- Roel van Duijn, geboren in 1943, dat gebeurde in die tijd wel. En ik klootjesvolk, de autoritaire staat, Vier jaar later werd Van Duijn daardrecepten voor.” groeide op in Den Haag als zoon protesteerde daartegen. In plaats het Amerikaanse oorlogszuchtige zelfs wethouder, namens de Poli- Zijn expertise drijft op levens- van een accountant met theoso- van dat dat protest waardering imperialisme, de atoombom en tieke Partij Radikalen (PPR). Een ervaring. ,,Onbewust heb ik in fi sche ideeën over reïncarnatie kon vinden van de autoriteiten, pleitte voor meer directe demo- foto in Diepvriesfi guur toont als mijn leven een cursus gevolgd en karma. Hij was leerling aan werd ik erop afgerekend. Ik werd cratie. Met de verspreiding van geen ander de scheiding der gees- door zelf liefdesverdriet te heb- het Montessori Lyceum. In de een outcast gemaakt, ik werd ge- pamfl etten, happenings op het ten. Op de afbeelding is Van Duijn ben. De laatste keer, dat was in herfst van 1961 zag hij als acht- straft. Dat maakte mij erg kwaad: Spui in Amsterdam en het schrij- als wethouder te zien: getooid 2003, was zo heftig dat ik geheel tienjarige een foto in De Telegraaf, een maatschappij die zo in elkaar ven van polemische artikelen met lang haar, een volle baard, geobsedeerd was. Ik heb toen al- waarop te zien was hoe de Britse zit, is fundamenteel fout.” in tijdschrift Provo probeerde de gekleed in een gebreid vest en lerlei mensen gesproken die ook Al vanaf die eerste sit-in in Den tegenbeweging de lakens op te liefdesverdriet hadden of hadden Haag kwam Van Duijn in het schudden. Tijdens het huwelijk gehad en heb modellen uitge- vizier van de Binnenlandse Vei- van prinses Beatrix en prins Claus werkt hoe je liefdesverdriet kunt Nederland is ligheidsdienst (BVD), de latere werden rookbommen naar de Ik was opstandig bestrijden.” AIVD. Tientallen jaren lang erna stoet gegooid. Ook verspreidden Zelf is Van Duijn drie keer ge- democratischer werd hij door meerdere geheime de Provo’s het gerucht dat ze LSD en ik voelde mij trouwd geweest. Nu woont hij diensten in de gaten gehouden, in het drinkwater van de paarden samen met Marina Smirnova, geworden, dat door infi ltranten en spionnen. voor de koets zouden doen. gekwetst door de een Russische boekhoudster die Dat gebeurde niet alleen tijdens Het nemen van een baan was hij via een datingsite leerde ken- is echt een de Provo-tijd, maar ook na de niks anders dan collaboratie met bestaande orde nen. In dit huwelijk hangt hij oprichting van de Kabouterbe- de gewraakte maatschappij. ,,In de monogamie aan. Dat is een onverwacht succes weging, tijdens zijn wethouder- die tijd was het belangrijk dat je breuk met zijn tragische kijk op schap in Amsterdam en eind van het vaderland hield en dat je het getrouwd-zijn die hij in de jaren zeventig toen hij zich tijde- gehoorzaam was aan het gezag”, jaren zestig had, toen hij begin fi losoof Bertrand Russell in een lijk in Oost-Groningen vestigde vertelt Van Duijn. ,,Daarbinnen met een fl inke ketting om. Naast twintig was en opperhoofd van politieauto werd getild na diens als biologische boer. moest je een maatschappelijke hem zitten twee mannen in pak, de Provo’s. Destijds zwoor hij bij protest tegen de plaatsing van Begin deze maand verscheen carrière maken. Ik heb geen van een stropdas omgeknoopt, glad- de vrije liefde, hoeveel jaloezie en atoombommen in Groot-Brit- Van Duijns autobiografi e Diepvri- die elementen aanvaard, ik ben geschoren en het haar naar ach- liefdesverdriet dat ook mocht op- tannië. Bij het zien van die ar- esfi guur, die hij schreef op basis tegen alles in opstand gekomen. teren gekamd. leveren. ,,Ik kan de vrije liefde tot restatie besloot hij samen met van documenten uit het AIVD- Als je gewoon een baantje nam Het wethouderschap werd op zekere hoogte nog steeds aan- schoolvrienden een sit-in tegen archief die hij de afgelopen jaren om geld te verdienen kon je vrij een moeizaam verhaal, vanwege bevelen, als een creatieve periode de atoombom te organiseren op via de rechter in zijn bezit wist te zeker zijn dat je binnen een ver- grote onmin met de rest van het in je leven”, zegt hij. ,,Maar het is een verkeersplein in Den Haag. krijgen. De titel is geen fantasie- keerd bestel een functie ging college. Nadat hij de AIVD-dos- zeker geen standaardrecept om De actie kon rekenen op de woord uit eigen koker, maar een vervullen. Ik kwam daaronderuit siers doorgespit had, begreep gelukkig te worden. En zo dogma- sympathie van zijn eigen docen- letterlijke BVD-term voor mensen door fulltime provo te worden.” Van Duijn beter wat er misging. tisch als ik het destijds zag, dat de ten en zelfs zijn ouders. ,,Mijn va- die op de Interneringslijst gezet In 1970 richtte Van Duijn de ,,Mijn leven zat anders in elkaar Sneinspetiele 28 april 2012 25 i Provo werd in mei 1965 opgericht door onder meer Roel van Duijn, Rob Stolk, Luud Schimmelpennink (bekend van het wittefi etsenplan en de witkar) en Hans Metz. In de zomer van 1965 sloten de provo’s zich aan bij de happenings van antirookmagiër Robert Jasper Grootveld op het Spui. Foto: Hollandse Hoogte klem in de gedachte dat je een broekie onderwezen hebben. ,,Zij economische crisis alleen maar stonden gerijpt tegenover mij kan oplossen door economische toen ik ze in de jaren zestig ont- groei. Er wordt schouderophalend moette. Ze waren ontroerd door gedaan over het feit dat die groei onze felle opstandigheid, maar za- een schaduwzijde heeft door de gen vanwege hun levenservaring toenemende belasting van de na- ook de beperkingen van onze mo- tuur. Het idee is: daar vinden we gelijkheden. Op dezelfde manier te zijner tijd wel iets op.” was ik ook geroerd en enthousi- Begin jaren zeventig had Van ast toen ik tussen de Occupy’ers Duijn de ,,valse hoop” dat de we- stond. Maar ik kon scherper dan reld echt van gedaante zou wisse- zij de macht en de weerstand te- len. ,,Toen wij aan de winnende gen hun idealen zien.” hand waren, ontstond er ruimte voor de valse hoop dat Nederland Contramine zou veranderen in een Kabouter- Terugkijkend blijft Roel van maatschappij: dat mensen liever Duijn vooral blij dat hij de moed voor elkaar zouden worden en in had in opstand te komen. En een evenwicht met de natuur zouden opstandeling is hij in wezen nog dan ik altijd gedacht heb. Dat bur- van Zuid-Holland en zat hij voor retrospectief. ,,Dat is echt een gaan leven. In de jaren tachtig is steeds. Zijn pijlen richt hij sinds gemeester Samkalden altijd zo’n GroenLinks in de deelraad van onverwacht succes, want in de de ommekeer gekomen met de het schrijven van zijn boek Diep- vijandige houding tegenover mij Oud-Zuid in Amsterdam.