PAŹDZIERNIK/GRUDZIEŃ 2006 ISSN 1734-8080 ROK VI / Nr 24 WYDANIE SPECJALNE PRACOWNICY ZAPRASZAMY! MSiT „Witamy w progach Muzeum Sportu i Tu- pół tysiąca z nich. Prosimy o tym pamię- Magdalena Dębska rystyki. Kiedy znajdziemy siê wewn¹trz, nie tać, nie znajdując na wystawie często uty- Paweł Falkowski us³yszymy braw stadionu, jedynie zobaczy- tułowanych i sławnych mistrzów areny, my zbiór cennych eksponatów i dokumen- boisk czy stadionu. Elżbieta Iwona tów z przesz³oœci. S¹ w nich zaklête rado- Wystawa muzealna – to przede wszyst- Gawałkiewicz œci zwyciêstw i dramaty pora¿ek, mêka tre- kim kolekcja materialnych świadectw spor- Danuta Grabowska ningu i m³odzieñcze marzenia. Niechaj tu przekazywanych lub nabywanych do o¿yj¹ bohaterowie polskiego sportu i pa- zbiorów przez wiele lat. W obecnej wersji Hanna Jeznak mi¹tki ich chwa³y...” – tymi słowami – oczom gości ukazujemy ponad 2 tysiące w imieniu wszystkich ludzi sportu oraz kre- eksponatów – najciekawszych, najstar- Elżbieta Krawczyk-Kosieradzka atorów i pracowników Muzeum – redak- szych, najpiękniejszych, wybranych po tor Bohdan Tomaszewski, legenda długich dyskusjach i z dużymi emocjami Agnieszka Kuba i symbol polskiego dziennikarstwa spor- całego Zespołu realizującego, ze zbioru Adam Ładny towego, będzie codziennie zapraszać liczącego ponad 46 tysięcy pozycji inwen- wszystkich gości do odbycia spaceru tarzowych. Barbara Mikocka przez dzieje polskiego sportu i olimpizmu. Projektanci wystawy – Jarosław Kłaput Udostępniana obecnie ekspozycja sta- i Dariusz Kunowski – widzą ją jak ekran Konrad Moniewski ła jest kolejną próbą pokazania rzeczy komputera, jak wirtualną chwilę, którą Jolantyna Oprządek teoretycznie niemożliwej – stu pięćdzie- można modyfikować. Idąc tym tropem my- sięciu lat dziejów polskiego sportu oraz ślenia planujemy w niedalekiej przyszło- Elżbieta Ornowicz dziejów olimpizmu z jego antycznymi ko- ści poszerzyć wystawę o stoiska kompu- Ewa Pac-Pomarnacka rzeniami – na powierzchni 980 m2! terowe, dopowiadające wiele wątków sce- Sport będący syntezą ruchu i emocji nariusza. Justyna Pełtak rozgrywany w różnych miejscach i w róż- Każde muzeum jest dziełem zbioro- Zbigniew Pindor nym czasie skutecznie wymyka się mu- wym, tworzonym zbiorowym wysiłkiem zealnym klasyfikacjom i zamknięciu w ga- załogi, także nasze Muzeum może istnieć Dominik Rybarczyk blotach. w takiej formie dzięki bezinteresownej po- Próby muzealnego eksponowania mocy darczyńców, sponsorów, a przede Jan Sabadasz „sportu i turystyki” podejmowane są od wszystkim dużej grupy osób, które spon- Jacek Ślubowski ponad stu lat, dzisiaj już przez ponad tanicznie pomagały przy realizacji ekspo- dwieście pięćdziesiąt muzeów sportu na zycji. Dzięki nim wszystkim można było Karol świecie. Polskie – trwające od 1952 roku przygotować wystawę za stosunkowo nie- Tarasiewicz-Mrowiński – doświadczenia są niemałe. Dlatego tym wielkie środki i w stosunkowo niedługim Iryna Tepła-Kozieł większe są nasze obawy i oczekiwania czasie. związane z przedstawianą do oceny Pań- Mamy nadzieję, że wystawa przygoto- Maria Wiśniewska stwa , naszych gości i widzów, propozycją wywana wśród dużych rozterek i emocji Katarzyna Woźniak skrótów myślowych i rozwiązań plastycz- projektantów, wykonawców i załogi, sta- nych zastosowanych na wystawie stałej, nie się dla Państwa miejscem magicznym. która ma być sercem i wizytówką naszej W dniu dzisiejszym rozpoczynamy dyrektor Muzeum instytucji przez wiele kolejnych lat. nowy etap naszej działalności. Bądźcie Iwona Grys Przez półtora wieku w dziejach polskie- Państwo z nami teraz, w nowej siedzibie go sportu zapisały się tysiące, dziesiątki Muzeum w Centrum Olimpijskim. zastępca dyrektora tysięcy zawodników, trenerów i działaczy. Jan Rasiński W muzealnej sali spotkamy tylko lub aż Zapraszamy od 7 listopada 2006 roku! WIADOMOŚCI MUZEALNE KONSERWACJA DOKUMENTÓW Okres przygotowań do otwarcia ekspo- „Przewodnik do gimnastyki higienicznej – Książeczka Legitymacyjna Mariusza zycji stałej był czasem szczególnie zastosowany głównie do użytku domo- Zaruskiego. 1909 r. wzmożonych prac konserwatorskich. wego”, napisany przez Stanisława Ma- – Świadectwo ukończenia Kursu Instruk- Zabiegom przywracającym obiektom jewskiego, „Szkoła szermierki siecznej” torskiego przez Karola Noskiewicza. dawną świetność i blask poddano rekor- – rękopis Antoniego Durskiego, pocho- 1917 r. dową ilość eksponatów – około 200! dzący z 1879 roku oraz „Statut Sekcji – Dyplom. Związek Polski Towarzystw W Bibliotece MSiT, która gromadzi tak- Narciarskiej Towarzystwa Tatrzańskiego Kolarskich niniejszym nadaje Fran- że archiwalia w roku 2006 wykonano kon- w Zakopanem”. Kraków, 1912 r. ciszkowi Szymczykowi tytuł Mistrza serwację aż 118 obiektów (w tym: 85 ar- Najstarszymi archiwaliami poddanymi Jazdy Kolarskiej Rzeczpospolitej Pol- chiwaliów, 28 książek i broszur, 2 czaso- w ostatnim czasie pełnej konserwacji ski na 1921 rok. pisma i 3 afisze). Wspomniane zabiegi były: oraz dyplomy olimpijskie Karola Róm- polegały na: – Dyplom. Pierwsza Wystawa Sportowa mla (1928); Janusza Kusocińskiego – oczyszczaniu mechanicznym, w Warszawie. 1903 r. (1932) i Marii Kwaśniewskiej (1936). – kąpielach wodnych i chemicznych, Przeprowadzo- które usunęły przebarwienia papieru, ne prace renowa- – wzmocnieniu struktury papieru, cyjno-konserwa- – prasowaniu, torskie poprawiły – retuszu, zarówno właści- – foliowaniu bibułką japońską, wości fizyczne jak – uzupełnianiu dobraną kolorystycznie i estetyczne masą, obiektów, podnio- – nadaniu książkom i broszurom nowych sły ich walory wy- opraw, poprzedzone niezbędnymi stawiennicze, po- czynnościami, takimi jak: szycie i przy- zwalają na dalsze, gotowanie nowych wyklejek. bezpieczne użyt- Na wybór dokumentów i wydawnictw kowanie. Prac miał również wpływ okres ich powstania tych podjęli się (ok.100 lat) lub nazwisko zasłużonego najlepsi specjali- dla sportu zawodnika (np.: Piotr Tka- ści, konserwato- czyk, Janusz Kusociński). Priorytetowy- rzy z Oddziału Za- mi były obiekty przewidziane do ekspo- bezpieczania i nowania na ekspozycji stałej MSiT. Konserwacji Zbio- Najstarszymi wydawnictwami, którym rów Biblioteki Uni- konserwacja przywróciła świetność są Dyplom Janusza Kusocińskiego z Igrzysk X Olimpiady wersytetu War- np.: wydany w Warszawie, w 1874 roku w Los Angeles, 1932, stan po konserwacji szawskiego. KONSERWACJA MUZEALIÓW W 2006 roku zabiegom konserwatorskim W roku bieżącym wśród eksponatów poddano również wiele obiektów z dzia- wytypowanych do konserwacji znalazł łu Muzealiów. W najbardziej renomowa- się obiekt niezwykły – kajak składany nych pracowniach konserwatorskich z lat 50. XX wieku, na którym pływał po Warszawy i Torunia zakonserwowano 62 mazurskich jeziorach ksiądz Karol Woj- obiekty. Wśród nich znalazły się te, któ- tyła. Kajak ze sporymi śladami zużycia re pochodzą z lat 30. XX w.: puchary został przez konserwatora „zamieniony” związane z Lwowskim Klubem Sporto- na sprzęt ekspozycyjny, przy którym na wym „Pogoń”, pas mistrzowski znanego pewno wielu zwiedzających zatrzyma się zapaśnika Stanisława Cyganiewicza, z zadumą na dłuższą chwilę. pas mistrza Europy w boksie Henryka Wśród eksponatów znajdujących się w Chmielewskiego i niedawno zakupione MSiT najwięcej emocji skupia się wokół do zbiorów skórzane rękawice bokser- medali olimpijskich. Ich niezwykła wartość skie z lat 20-tych firmy „Globus”. Reno- historyczna, muzealna a przede wszyst- wacji poddano także makietę sali gim- kim emocjonalna sprawia, że obiekty te nastycznej Towarzystwa Gimnastyczne- są rzadko wypożyczane i należą do naj- go „Sokół” we Lwowie, od lat cieszącą cenniejszych w kolekcji olimpijskiej. Wy- się niezmiennie zainteresowaniem zwie- jątkowo i po raz pierwszy w tym roku dzających. wszystkie medale olimpijskie przekazane Do konserwacji wytypowano też kilka- zostały do konserwacji. Aby znów mogły naście jedwabnych, haftowanych kolar- zaświecić swoim dawnym blaskiem Puchar od Magistratu miasta Kalisza skich szarf nagrodowych z początku XX muszą być wyczyszczone, zabezpieczo- za bieg kolarski dookoła Ziemi Kaliskiej, wieku. ne, a niektóre nawet ponownie pozłocone. kryształ, metal, 1930, stan po konserwacji Rok VI Numer 24/2006 REALIZATORZY EKSPOZYCJI „DZIEJE SPORTU POLSKIEGO I OLIMPIZMU” Projekt Ekspozycji Stałej Prace konserwatorskie, modelarskie i introligatorskie Zespół Autorski Jarosław Kłaput i Dariusz Kunowski wykonali: ul. Filtrowa 16/2, 02-032 Warszawa Konserwator Dzieł Sztuki ul. Sosnowa 15, 87-134 Zławieś Wielka Realizacja Ekspozycji Barbara Wojdyła OKTA Lidia Banach Przedsiębiorstwo Wystaw i Dekoracji Konserwacja Zabytków Ars Restauro ul. Asfaltowa 7 m. 13, 02-527 Warszawa ul. Kościuszki 18/31, 87-100 Toruń prezes Piotr Kremplewski Jacek Rodziewicz Przy realizacji ekspozycji stałej Polskie Pracownie Muzeum współpracowało Konserwacji Zabytków S.A z firmami: ul. Solec 103, 00-382 Warszawa Wystawiennictwo Mariola Ratajczyk ul. Kleeberga 16, 05-071 Sulejówek prezes Sławomir Powązka Ante – Guam ul. Czerniakowska 155/67 Elbos. Color Copy Center 00-453 Warszawa ul. Jasna 10, 00-013 Warszawa Janusz Mróz Zdzisław Wawrzyniak Bogdan Sobierajski Uniwersytet Warszawski Biblioteka Główna Oddział Zabezpieczenia i Konserwacji Zbiorów BUW ul. Dobra 56/60, 00-312 Warszawa Marek Masztalerski Konrad Panoszewski Elżbieta Dudziak Fragment ekspozycji stałej „Dzieje Sportu Joanna Kołodziejska Polskiego i Olimpizmu” Ewa Stachowska - Musiał Maria Banasiak Bożena Lewandowska Dział Sportu Polskiego Radia SA Ewa Wojtowicz Al. Niepodległości 77/85, 00-977 Warszawa Politechnika Warszawska kierownik red. Cezary Gurjew Instytut Techniki Lotniczej i Mechaniki