Diagnoza strategiczna wskazująca na potencjał i bariery rozwojowe obszaru objętego Zintegrowaną Strategią Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata 2015 – 2025 Zamawiający: Gmina Miejska Turek Wykonawca: Ecorys Polska Sp. z o.o. Warszawa, 4 sierpnia 2014 r. Zespół autorski: dr Marta Mackiewicz (kierownik) Ewa Dzielnicka Anna Górecka-Ojdana Iwona Kania dr Paweł Kretowicz 2 Spis treści WSTĘP ..................................................................................................................................................... 5 CEL I ZAKRES DIAGNOZY ......................................................................................................................... 5 PODEJŚCIA BADAWCZE ........................................................................................................................... 6 I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO DIAGNOZĄ ....................................................... 8 II. KOMPONENT SPOŁECZNY ................................................................................................................ 13 1. Zasoby ludności w kontekście rynku pracy i edukacji ................................................................. 13 1.1. Struktura rynku pracy ............................................................................................................ 13 1.2. Zasoby siły roboczej ............................................................................................................... 15 1.3. Poziom przedsiębiorczości ..................................................................................................... 21 1.4. Umiejętności cyfrowe ludności ............................................................................................. 23 1.5. Popyt i podaż na pracę .......................................................................................................... 27 2. Niekorzystne trendy demograficzno-społeczne .......................................................................... 33 2.1 Migracje ludności .................................................................................................................... 35 2.2 Wykluczenie zawodowe ......................................................................................................... 41 3. Ubóstwo i wykluczenie społeczne ................................................................................................ 45 4. Rynek edukacyjny ......................................................................................................................... 49 4.1 Obszary i profile kształcenia ................................................................................................... 53 4.2 Dopasowanie kształcenia do lokalnego rynku pracy ............................................................. 55 4.3 Zapotrzebowanie na zawody ................................................................................................. 56 III. KOMPONENT GOSPODARCZY ......................................................................................................... 61 1. Stan gospodarki lokalnej .............................................................................................................. 61 1.1. Profil gospodarczy obszaru .................................................................................................... 61 1.2. Wiodące endogeniczne specjalizacje gospodarcze............................................................... 72 1.3. Pozycja rozwojowa i konkurencyjna obszaru ....................................................................... 75 1.4. Innowacyjność regionu .......................................................................................................... 82 2. Lokalne firmy i kapitał .................................................................................................................. 91 2.1. Kapitał zagraniczny w gospodarce lokalnej .......................................................................... 91 2.2. Sektor B+R a przedsiębiorcy .................................................................................................. 94 2.3. Zachęty ekonomiczne dla przedsiębiorców .......................................................................... 97 2.4. Bariery dla prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorstwa .................... 103 3.Ocena działalności promocyjnej lokalnej gospodarki i terenów inwestycyjnych ..................... 106 IV. KOMPONENT INFRASTRUKTURALNY ............................................................................................ 115 1. Infrastruktura transportowa ...................................................................................................... 115 1.1. System transportowy .......................................................................................................... 115 3 1.2. Dostępność komunikacyjna ................................................................................................ 118 1.3. Transport wewnętrzny ........................................................................................................ 124 2. Mieszkalnictwo ........................................................................................................................... 125 2.1. Zasoby mieszkaniowe .......................................................................................................... 125 2.2. Warunki mieszkaniowe ....................................................................................................... 128 3. Energetyka .................................................................................................................................. 131 4. Pozostała infrastruktura techniczna .......................................................................................... 133 V. KOMPONENT PRZESTRZENNY ........................................................................................................ 141 1. Zagospodarowanie przestrzenne ............................................................................................... 141 1.1. Stan planistyczny ................................................................................................................. 141 1.2. Struktura własnościowa gruntów ....................................................................................... 146 1.3. Zagospodarowanie przestrzenne ........................................................................................ 146 1.4. Obiekty i obszary wymagające rewitalizacji ....................................................................... 150 2. Stan i funkcjonowanie środowiska ............................................................................................ 151 3. Kultura i turystyka ....................................................................................................................... 154 3.1. Walory kulturowe i turystyczne .......................................................................................... 154 3.2. Infrastruktura turystyczna ................................................................................................... 157 VI. WNIOSKI I REKOMENDACJE .......................................................................................................... 163 ZAŁĄCZNIKI ......................................................................................................................................... 172 BIBLIOGRAFIA ..................................................................................................................................... 188 SPIS RYCIN ........................................................................................................................................... 190 SPIS TABEL ........................................................................................................................................... 194 4 WSTĘP CEL I ZAKRES DIAGNOZY Diagnoza strategiczna wskazująca na potencjał i bariery rozwojowe obszaru objętego Zintegrowaną Strategią Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata 2015 – 2025 przeprowadzona została na potrzeby opracowania dokumentu pt. „Zintegrowana Strategia Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata 2015-2025” w ramach projektu pn. „Partnerstwo lokalne na rzecz rozwoju gospodarczego gmin powiatu tureckiego” finansowanego z funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych. Projekt realizowany jest przez Gminę Miejską Turek, która jest Liderem projektu w partnerstwie z Gminą Brudzew, Miastem i Gminą Dobra, Gminą Kawęczyn, Gminą Malanów, Gminą Przykona, Miastem i Gminą Tuliszków, Gminą Turek, Gminą Władysławów, Turecką Izbą Gospodarczą oraz Stowarzyszeniem Turkowska Unia Rozwoju T.U.R. Celem projektu jest poprawa sytuacji gospodarczej na terenie Powiatu Tureckiego poprzez zapewnienie zdolności Partnerstwa do realizacji zintegrowanych przedsięwzięć, związanych z ożywieniem gospodarczym obszaru. „Zintegrowana Strategia Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata 2015-2025” ma na celu określenie potencjału i perspektyw rozwoju dla powiatu tureckiego, jak i dla każdej z gmin. Uzyskana wiedza pozwala określić działania, jakie należy podjąć, by doprowadzić do poprawy sytuacji gospodarczej. Strategia obejmuje cztery ramowe zakresy: obecne uwarunkowania ekonomiczne, przestrzenne, środowiskowe, techniczne i ludzkie (atuty i słabości obszaru), kierunki pożądanego rozwoju, branże, najbardziej atrakcyjne tereny pod aktywizację gospodarczą