Rocznik Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW Rok III 2011 Kultura popularna − części i całości Narracje w kulturze popularnej WARSZAWA 2011 Redaktor naczelny Józef Porayski-Pomsta Sekretarz redakcji Ewa Wolańska Komitet redakcyjny Stanisław Dubisz, Stanisław Gajda, Bogdan Owczarek, Józef Porayski-Pomsta (przewodniczący), Elżbieta Sękowska, Ewa Wolańska (sekretarz), Zofia Zaron, Halina Zgółkowa Redakcja tomu Bogdan Owczarek Joanna Frużyńska Współpraca Bartłomiej Fabiszewski Kamila Tuszyńska Recenzenci tomu Opracowanie redakcyjne streszczeń w języku angielskim Danuta Przepiórkowska Korekta Urszula Krzysiak Katarzyna Sałkiewicz Adres redakcji Instytut Polonistyki Stosowanej Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego ul. Krakowskie Przedmieście 26/28 00-927 Warszawa e-mail: [email protected] Copyright by Instytut Polonistyki Stosowanej Wydział Polonistyki UW Warszawa 2011 ISSN 2080-5853 Wydanie publikacji sfinansowane przez Wydział Polonistyki UW ze środków na badania naukowe Projekt okładki Dariusz Górski Skład i łamanie Małgorzata Kula Druk i oprawa Zakład Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego, zam. 1319/2011 SPIS TREŚCI BOGDAN OWCZAREK: Wstęp .................................................................................... 7 STRATEGIE NARRACJI BOGDAN OWCZAREK: Narracyjność literatury popularnej ...................................... 11 JAKUB Z. LICHAŃSKI: Literatura popularna i sztuka opowiadania: glosy .............. 20 ADAM MAZURKIEWICZ: Teksty kultury cyberpunkowej w systemie rozrywkowym 30 LIDIA GĄSOWSKA: Fanfik, czyli część zamiast całości albo całość zamiast części ... 51 TRADYCYJNE FORMY I ICH PRZEMIANY IWONA MITYK: Gra z konwencją detektywistyczną w utworach Joe Alexa i Maurice’a S. Andrewsa (czyli Macieja Słomczyńskiego i Andrzeja Szczypiorskiego) ............. 69 MONIKA SAMSEL-CHOJNACKA: Metamorfozy powieści kryminalnej w prozie skan- dynawskiej .................................................................................................................. 84 DOROTA DOBRZYŃSKA: Detektyw w poszukiwaniu „Necronomiconu”. Sherlock Holmes i mądrość umarłych Rodolfa Martı´neza wobec tradycji literackiej ............. 99 ANNA GEMRA: Granie i (i)granie: uwagi na marginesie cyklu Matthew Woodringa Stovera Akty Caine’a .................................................................................................. 112 NARRACJE I ŚWIATY BARTŁOMIEJ FABISZEWSKI: Ekspansja świata przedstawionego w kulturze popu- larnej z kręgu fantastyki i gier .................................................................................. 135 KATARZYNA KACZOR: Fragment a całość. Opisywanie/ kreowanie świata w litera- turze fantasy na przykładzie Czarnego horyzontu Tomasza Kołodziejczaka ......... 147 JOANNA FRUŻYŃSKA: Lost i Lostpedia. Renarracje encyklopedyczne ................... 157 NARRACJE WIZUALNE I AUDIOWIZUALNE KAMILA TUSZYŃSKA: Modelowanie świata przedstawionego w komiksie Milo Manary ....................................................................................................................... 171 KRZYSZTOF KOPCZYŃSKI: O narracji filmu dokumentalnego ................................ 183 TOMASZ ŻAGLEWSKI:FilmjakoAvatar − technologia 3D wobec strategii konstruo- wania narracji we współczesnej kulturze popularnej ............................................... 189 MIŁOSZ KŁOBUKOWSKI: Struktury i strategie mityczne w kulturze popularnej na przykładzie Kina Nowej Przygody ............................................................................ 199 JAKUB SZESTOWICKI: Lip dub − studencka narracja o uniwersytecie .................... 225 4 Spis treści GRY W KULTURZE POPULARNEJ SŁAWOMIR KRÓL: Narracje w grach RPG a literatura i język: teoria i praktyka. Ujęcie interdyscyplinarne .......................................................................................... 233 KRZYSZTOF KASZEWSKI: Fabuła gry komputerowej w recenzjach prasowych ...... 250 RADOSŁAW BIEŃ: Historia alternatywna jako baza scenariuszy gier komputerowych (zarys) ......................................................................................................................... 268 KULTURA POPULARNA W KRĘGU IDEI IZABELA ZAWALSKA: Dlaczego filozofowie czytają literaturę popularną? ............ 281 KRZYSZTOF JAWORSKI: Philipa K. Dicka poszukiwanie Boga − poważne pytania „niepoważnej” literatury ............................................................................................ 295 MARCIN PLISZKA: Kiedy sen staje się rzeczywistością. Elemety topiki życie snem w Solaris Stanisława Lema ....................................................................................... 316 ARTUR ZIONTEK: Obraz wojny i Powstania Warszawskiego w muzyce popularnej 328 MAREK PĄKCIŃSKI: Narracja i aksjologia w tekstach polskiego hiphopu niekomer- cyjnego ....................................................................................................................... 350 LIDIA MIĘSOWSKA,BEATA PAWLETKO: Biblia w obrazkach. Iwana Wyrypajewa gry z (pop)kulturą ...................................................................................................... 371 NARRACJE W ŻYCIU SPOŁECZNYM ALEKSANDRA DRZAŁ-SIEROCKA: HIV/AIDS − opowiadanie we fragmentach. Obraz choroby w polskich operach mydlanych ................................................................... 385 ANNA RYŁKO-KURPIEWSKA: Serialowy sposób na nudę − o serialowości jako meto- dzie konstruowania reklam telewizyjnych ................................................................ 394 ANNA LUSIŃSKA: Opowiadanie obrazem w reklamie społecznej. Reklama społeczna w konstruowaniu zmiany − nowej rzeczywistości społecznej ................................. 409 MAGDALENA GRABOWSKA: Opowiadanie obrazem w reklamie z religią w tle ...... 432 MARIOLA BIEŃKO: Niekonwencjonalne narracje na temat seksu w kulturze popularnej 448 NARRACJE POGRANICZNE ANNA RUTTAR: baROCK AND ROLL, czyli o różnych formach istnienia muzyki we współczesnej litaraturze chorwackiej .................................................................. 471 KRONIKA INSTYTUTU POLONISTYKI STOSOWANEJ 2010/2011 ................ 485 BIBLIOGRAFIA PUBLIKACJI PRACOWNIKÓW INSTYTUTU POLONISTYKI STOSOWANEJ (2010) .............................................................................................. 493 INDEKS OSÓB ......................................................................................................... 501 TABLE OF CONTENTS BOGDAN OWCZAREK: Introduction .......................................................................... 7 STRATEGIES OF STORYTELLING BOGDAN OWCZAREK: Narrativity in popular culture .............................................. 11 JAKUB Z. LICHAŃSKI: Popular literature and the art of storytelling: Voices ........... 20 ADAM MAZURKIEWICZ: Cyberpunk culture texts in the entertainment system ..... 30 LIDIA GĄSOWSKA: Fan fiction: a part for the whole or the whole for a part .......... 51 TRADITIONAL FORMS AND THEIR METAMORPHOSES IWONA MITYK: Play with the detective novel convention in works by Joe Alex and Maurice S. Andrews (i.e. Maciej Słomczyński and Andrzej Szczypiorski) ...... 69 MONIKA SAMSEL-CHOJNACKA: Metamorphoses of the crime novel in Scandinavian prose ...........................................................................................................................84 DOROTA DOBRZYŃSKA: A private eye on the quest for “Necronomicon”: Rodolfo Martı´nez’s Sherlock Holmes and the Wisdom of the Dead versus the literary tradition 99 ANNA GEMRA: Playing and courting: A few comments on The Acts of Caine by Matthew Woodring Stover ................................................................................... 112 STORIES AND WORLDS BARTŁOMIEJ FABISZEWSKI: Expansion of the represented world in the popular culture of fantasy and games .................................................................................... 135 KATARZYNA KACZOR: A fragment and a whole: the world described/created in fantasy literature on the example of Tomasz Kołodziejczak’s Czarny horyzont .... 147 JOANNA FRUŻYŃSKA: Lost and Lostpedia. Encyclopaedic renarrations ................. 157 VISUAL AND AUDIOVISUAL NARRATIVE KAMILA TUSZYŃSKA: Modelling the represented world in Milo Manara’s comics 171 KRZYSZTOF KOPCZYŃSKI: Narrative in a documentary .......................................... 183 TOMASZ ŻAGLEWSKI: A movie as an Avatar: 3D technology vis-a`-vis narrating strategy in contemporary popular culture ................................................................. 189 MIŁOSZ KŁOBUKOWSKI: Mythical structures and strategies in popular culture: The New Adventure Cinema as an example ............................................................ 199 JAKUB SZESTOWICKI: Lipdub: Students’ narratives about universities ................... 225 6 Table of Contents GAMES IN THE POPULAR CULTURE SŁAWOMIR KRÓL: Narrations in RPG games in the context of literature and language: Theory and practice. A multidisciplinary approach .................................................. 233 KRZYSZTOF KASZEWSKI: Plot of computer games in press reviews ...................... 250 RADOSŁAW BIEŃ: Alternate history as a foundation for video game scripts ........... 268 POPULAR CULTURE IN THE SPHERE OF VALUES IZABELA ZAWALSKA: Why do philosophers read pop literature? ........................... 281 KRZYSZTOF JAWORSKI: Philip K. Dick’s quest for God: Serious questions in ‘non-serious’ literature ............................................................................................... 295 MARCIN PLISZKA: When dreams