RAPOR 2013/15 TÜRKİYE'NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU İÇİNDE OTOMOTİV SANAYİİ 1. OTOMOTİV SANAYİİ'NİN YILLARA GÖRE KONUMU 2. SEKTÖRLER ARASINDA KIYASLAMA TEMMUZ 2013 ÖNSÖZ İstanbul Sanayi Odası tarafından hazırlanarak yayınlanan “2012 Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” çalışmasının genel sıralamasında OSD üyesi tüm firmalar yer almaktadır (Ek-I). İSO’nun bu değerli çalışması incelendiğinde firmalarımızın üretimden satışlar, satış hasılatı, üretici fiyatları ile yaratılan brüt katma değer, öz kaynak, net aktifler, vergi öncesi dönem kar/zarar, ihracat ve çalışan sayısı büyüklük sıralamalarının en üstünde yer aldıkları görülmektedir. OSD üyeleri 1982/2012 yıllar arasındaki 30 yıllık değerlendirmelerde ISO 500 firmaları arasında tüm parametrelerde sürekli artış göstererek paylarını arttırmışlardır. 2012 yılında Türkiye, dünyanın en büyük 17 inci büyük ekonomisine ve nüfusuna sahip olmuş, kişi başına düşen milli geliri 15.200 dolara yükseltmiş, işsizlik oranını % 9’lara çekmiş, enflasyonu kontrol altına almıştır. Buna karşın dünya ekonomisi yavaşlamış, kısıtlı üretim nedeni ile ticaret hacmi azalmıştır. Bu durum sanayimizin bütün parametreleri olumsuz yönde etkilemiştir. 2011 yılına oranla 2012 yılında önemli azalmalar meydan gelmiştir: Brüt Dönem Üretimden Satış Net Aktif İhracat İstihdam FİRMA Katma Özkaynak Kârı/Zararı Satışlar Hasılatı Tutarı (000 $) (Adet) Değer (VÖ) 1 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. -4 -6 -2 -11 2 -37 -8 1 2 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 2 -1 - - - - -2 4 3TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. -12 -10 -10 30 -7 93 -14 -3 4 Mercedes-Benz T.A.Ş. 1 -2 - - - - -1 4 5 Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. -29 -29 - - - - -34 -7 6 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. 5 -11 - - - - 1.035 - 7 Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş 234 - - - - -63 - 8 Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. 11 20 308 149 158 -428 -13 105 9 Honda Türkiye A.Ş. -21 3 - - - - --58 10 Man Türkiye A.Ş. -24 -24 -37 15 -6 -30 -29 6 11 Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. -2 -58 - - -43 - -33 -30 12 Temsa Global San. ve Tic. A.Ş. 13 49 - - - - 35 71 13 Anadolu-Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş 12 14 9 -8 21 -123 73 5 14 Hattat Tarım Makinaları San. ve Tic. A.Ş. -17 -17 -14 23 -2 128 -1 44 Toplam -5 -5 -15 -12 -10 -25 -10 2 ISO’nun ilk 500 büyük kuruluş arasında üye firmalarımızın sıralaması ise aşağıda verilmektedir: Sıralama Brüt Dönem Üretimden Satış Net Aktif İhracat İstihdam FİRMA Katma Özkaynak Kârı/Zararı 2012 2011 Satışlar Hasılatı Tutarı (000 $) (Adet) Değer (VÖ) 1 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.2223112211925 2 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 3 3 3 6 B.V B.V B.V B.V 3 12 3TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.65 5 9 1425108 5 7 4 Mercedes-Benz T.A.Ş. 13 11 12 12 B.V B.V B.V B.V 19 17 5 Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. 29 15 25 35 B.V B.V B.V B.V 10 55 6 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş.32352831305454153644 7 Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş 37 29 33 22 B.V B.V B.V B.V 11 18 8 Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. 87 93 81 91 57 174 71 85 85 75 9 Honda Türkiye A.Ş. 122 181 114 100 B.V B.V B.V B.V B.V 809 10 Man Türkiye A.Ş. 149 101 140 172 165 121 206 150 54 94 11 Karsan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. 151 91 142 106 404 228 131 490 122 167 12 Temsa Global San. ve Tic. A.Ş. 171 147 162 79 B.V B.V 90 B.V 76 103 13 Anadolu-Isuzu Otomotiv San. ve Tic. A.Ş 210 220 201 161 310 266 211 450 231 292 14 Hattat Tarım Makinaları San. ve Tic. A.Ş. 467 363 454 482 413 428 417 343 356 388 ISO’nun 2012 yılı verilerine göre ilk 500 kuruluş arasında otomotiv sanayi firmalarının önemli payı bulunmaktadır. Buna göre toplamda 32 firma ile otomotiv sanayinin payı tekstil ve gıda sektöründen daha başarılı olmuştur: Üretimden Satış Brüt Net Vergi Firma Konu Özkaynak İhracat İstihdam Satışlar Hasılatı Katma Aktifler Öncesi Sayısı Otomotiv 12 12 4 3 5 7 21 11 32 Tekstil4 4255351252 Gıda1313489371696 Diğer 71 72 90 84 81 87 68 60 320 2012 yılı için ISO 500 çalışmasında yer alan 500 firma ile ilgili temel parametrelerde, listedeki otomotiv sanayi firmalarının toplam içindeki payı düzenli ve istikrarlı olarak artmıştır. Buna göre: 1982 – 2012 yılları arasında otomotiv sanayii firmalarının “Üretimden Satış” toplamındaki payları yüzde 5 ile yüzde 16 arasında yer almıştır. Küresel kriz nedeni ile 2008 yılında yüzde 5’e kadar gerilemiştir. 2012 yılında bu değer yüzde 12 olmuştur. Otomotiv Sanayii Firmalarının Üretimden Satış Payları (1982-2012) 20 15 10 5 0 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2009 2011 ISO 500 kapsamında en fazla ihracat yapanlar arasında yer alan otomotiv firmalarının payı 1982-1999 yılları arasında 500 firma toplamında yüzde 3 ila yüzde 10 arasında seyrederken 2003 yılı itibari ile artmaya baslamıştır. Küresel kriz nedeni ile 2008 yılında 500 büyük sanayi kuruluşu arasında ihracat payı yüzde 7 seviyesine kadar gerileyen sanayimizin payı, 2012 yılında yüzde 22 olmuştur. Otomotiv Sanayiinin İhracattaki Payı - % (1982-2012) 35 30 25 20 15 10 5 0 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2008 2010 2012 Otomotiv sanayiinde ücretli çalışanların payı ilk 500 sanayi kuruluşu içinde 1983’de sadece yüzde 3 iken bu oran istikrarlı olarak artmıştır. 1982-2008 yılları arasında istihdam yüzde 16’ya kadar ulaşmıştır. 2012 yılında istihdam payı yüzde 11 olmuştur. Otomotiv Sanayiinin İstihdam Payı - % (1982-2012) 20 15 10 5 0 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2009 2011 2012 yılı “En Çok İhracat Yapan İlk 50 Kuruluş” arasında 4 ü ilk 10 arasında ve ilk sıralarda olmak üzere OSD üyesi 6 firma bulunmaktadır: 1. Ford Otomotiv Sanayi A.Ş (2), 2. Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş (3), 3. Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.S (5), 4. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş (10), 5. Mercedes Benz Türk A.Ş (19), 6. Türk Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş. (36) 5 üretici firmamız ise “En Çok Kişi Çalıştıran İlk 50 Kuruluş” listesinde yer almıştır: 1. Ford Otomotiv Sanayi A.Ş (5), 2. Tofas Türk Otomobil Fabrikası A.Ş (7), 3. Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş (12), 4. Mercedes-Benz T.A.Ş. (17), 5. Türk Traktör ve Ziraat Makinaları A.Ş (44) Bu OSD çalışmasının sanayimizdeki gelişmeler izlenmesi açısından yararlı olacağını umarız OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ Yönetim Kurulu Başkanı Kudret ÖNEN Temmuz 2013 Ek-I 2012 YILI DEĞERLENDİRMESİNDE YER ALAN OTOMOTİV ANA VE YAN SANAYİİ FİRMALARI TL İhracat İstihdam Sermaye Dağılımı (%) FİRMA Üretimden Satışlar Satış Hasılatı Dönem Kârı/Zararı 2012 2011 Brüt Katma Değer Özkaynak Net Aktif Tutarı (000 $) (Adet) (Net) (Net) (VÖ) Özel Yabancı 1 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2 2 8.164.892.972 9.956.162.092 1.418.446.383 1.284.800.416 3.995.539.180 502.155.243 3.198.825 9.693 58,96 41,04 2 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. 3 3 7.529.420.343 7.531.936.333 B.V B.V B.V B.V 3.152.967 6.268 49 51 3TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. 6 5 5.611.895.875 6.916.761.426 1.182.957.950 1.212.332.068 4.010.131.558 535.643.853 2.064.754 7.523 62,14 37,86 4Mercedes-Benz T.A.Ş. 13 11 3.512.714.226 5.249.154.957 B.V B.V B.V B.V 564.167 5.731 10 85 5 Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. 29 15 1.927.006.807 1.955.723.523 B.V B.V B.V B.V 957.214 2.382 0 100 6 Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş. 32 35 1.781.623.268 1.995.512.139 617.200.487 628.966.003 1.368.710.103 297.701.096 349.897 2.561 62,5 37,5 7 Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. 37 29 1.580.838.015 2.464.044.456 B.V B.V B.V B.V 89.458 B.V 10,71 89,29 8 Bosch San. ve Tic. A.Ş. 39 40 1.552.961.516 1.992.474.543 B.V B.V 1.795.561.281 B.V 848.705 5.652 0 100 9 Delphi Automotive Systems Ltd. Şti. 78 65 923.159.236 923.159.236 B.V B.V B.V B.V B.V B.V 0 100 10 Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. 87 93 804.079.244 894.411.628 267.517.818 223.571.437 1.089.394.225 71.297.806 145.786 2.004 100 0 11 Honda Türkiye A.Ş. 122 181 573.862.436 840.917.467 B.V B.V B.V B.V B.V 809 0 100 12 Autoliv Cankor Otomotiv Emniyet Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. 140 139 523.270.256 523.270.256 61.256.750 175.194.261 249.940.452 13.420.787 112.004 1.046 0 100 13 Man Türkiye A.Ş. 149 101 505.717.339 506.765.217 104.536.187 302.793.192 406.633.052 38.966.698 214.247 1.703 0,02 99,98 14 Karsan Otomotiv San.