Beekherstelplan trajectdeel Tongelreep Op basis van het concept “Building with Nature” Maarten de Bruin Beekherstelplan trajectdeel Tongelreep Op basis van het concept “Building with Nature” Maarten de Bruin Versie : Definitief Datum : januari 2016 Naam project : Beekherstelplan voor de Tongelreep Opdrachtgever : Wim Cardinaal (regiobeheerder Waterschap De Dommel) Opgesteld door : Maarten de Bruin (student Hogeschool Van Hall Larenstein) Onderdeel van : Afstudeeropdracht Bos en Natuurbeheer (major NLT) Begeleid door : Jan Jacob Dubbelhuis (studiebegeleider Hogeschool Van Hall Larenstein) Foto voorzijde :Sterrenkroossoort en actieve erosie en sedimentatie in de Tongelreep, stroomopwaarts van de brug bij Achtereind. Dit traject behoort tot habitattype Beken en rivieren met waterplanten (waterranonkels). (foto: M. de Bruin, december 2014) Inhoud 1 INLEIDING ....................................................................................................................................... 1 1.1 Aanleiding .......................................................................................................................................................... 1 1.2 Vraagstelling ...................................................................................................................................................... 1 1.3 Afbakening opdracht .......................................................................................................................................... 3 1.4 Methodiek ......................................................................................................................................................... 3 1.5 Leeswijzer .......................................................................................................................................................... 5 2 HUIDIGE SITUATIE ........................................................................................................................... 6 2.1 Inleiding ............................................................................................................................................................. 6 2.2 Abiotiek ............................................................................................................................................................. 6 2.3 Biotiek................................................................................................................................................................ 8 2.4 Gebruik en beheer ........................................................................................................................................... 10 3 BELEIDSDOELSTELLINGEN ............................................................................................................. 11 3.1 Inleiding ........................................................................................................................................................... 11 3.2 Natura-2000 ..................................................................................................................................................... 11 3.3 Europese Kaderrichtlijn Water ......................................................................................................................... 11 3.4 Natte Natuurparel ............................................................................................................................................ 13 3.5 Overig beleid .................................................................................................................................................... 13 4 GEWENSTE SITUATIE EN KNELPUNTEN ........................................................................................ 14 4.1 Inleiding ........................................................................................................................................................... 14 4.2 Streefbeeld ...................................................................................................................................................... 14 4.3 Gewenste situatie ............................................................................................................................................ 15 4.4 Knelpunten ...................................................................................................................................................... 16 4.5 Programma van Eisen ...................................................................................................................................... 17 5 MAATREGELEN ............................................................................................................................. 19 5.1 Inleiding ........................................................................................................................................................... 19 5.2 Voorstel maatregelen ...................................................................................................................................... 19 5.2.1 Natura-2000 en KRW ..................................................................................................................................... 20 5.2.2 Natte Natuurparel .......................................................................................................................................... 23 5.2.3 Overige natuur ............................................................................................................................................... 26 5.3 Motivatie maatregelkeuze ............................................................................................................................... 26 5.4 Effectiviteit van maatregelen ........................................................................................................................... 30 5.5 Budgetraming .................................................................................................................................................. 32 5.6 Uitwerking maatregelen in hydrologisch rekenmodel ...................................................................................... 32 6 (ONTWIKKELING) BEHEER ............................................................................................................. 33 7 CONCLUSIE EN AANBEVELINGEN.................................................................................................. 34 8 DISCUSSIE ...................................................................................................................................... 37 9 BRONNENLIJST .............................................................................................................................. 38 BIJLAGE 1: DOELENKAART ..................................................................................................................... 40 BIJLAGE 2: AMBITIEKAART PROVINCIE NOORD BRABANT .................................................................... 41 BIJLAGE 3: HABITATYPEKAART .............................................................................................................. 42 BIJLAGE 4A: ECOLOGISCHE EISEN, SAMENVATTING ............................................................................. 43 BIJLAGE 4B: ECOLOGISCHE EISEN, COMPLEET ...................................................................................... 45 BIJLAGE 4C: TOELICHTING PLANTENASSOCIATIE EN KENSOORTEN...................................................... 49 BIJLAGE 5: HOOGTEKAART & BODEMKAART ........................................................................................ 51 BIJLAGE 6: VELDBEZOEK 17 APRIL EN 5 JUNI 2015 ............................................................................... 52 BIJLAGE 7: INSCHATTING ECOLOGISCHE TOESTAND (KRW) PROJECTGEBIED ................................. 55 BIJLAGE 8: KRW-MONSTERNAMEPUNTEN ............................................................................................ 56 BIJLAGE 9: VOEDSELRIJKDOM BODEM (BESCHIKBAAR FOSFAATGEHALTE) ......................................... 62 BIJLAGE 10: ONTWIKKELKANSEN VOCHTIG HOOILAND / NAT SCHRAALLAND ..................................... 63 BIJLAGE 11: INTERVIEWS ....................................................................................................................... 64 BIJLAGE 12: HISTORISCHE KAARTEN EN ONTWIKKELING BEEK ............................................................ 66 BIJLAGE 13: CULTUURHISTORISCHE WAARDEKAART ............................................................................ 67 BIJLAGE 14: BUDGETRAMING ............................................................................................................... 68 BIJLAGE 15: ALTERNERENDE OBSTAKELS (BOMEN EN BOOMSTAMMEN) ........................................... 69 BIJLAGE 16: INRICHTINGSPLAN ............................................................................................................. 70 Voorwoord Als kleine jongen was ik altijd te vinden in de beekdalen van de Dommel en de Tongelreep om me te verwonderen over de prachtige natuur. Mijn favoriete vogelkijkspot was de Kweekvijvers aan de Tongelreep die op een steenworp-afstand liggen van het projectgebied waar deze afstudeeropdracht over gaat. Ik was dan ook blij dat ik gevraagd werd om dit projectgebied te mogen onderzoeken. Toen ik aan mijn dochter van acht vroeg wat ik moest veranderen aan een recht stuk beek met kale oevers en weinig dieren antwoorde ze: “Maak er kronkels in en doe er dieren