T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TÜRKİYE KÜLTÜR PORTALI PROJESİ TARİH TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞLANGIÇTAN BUGÜNE TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETLERİ Prof. Dr. Abdulhaluk Mehmet ÇAY 2009 ANKARA 6.8. Başlangıçtan Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri Muvakkat İcra Encümeni (25 Nisan 1920-3 Mayıs 1920) İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa, TBMM Reisi Celalettin Arif Bey, Erzurum Cami Bey (Baykut), Aydın Bekir Sami Bey (Kunduh), Amasya Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver), Antalya Hakkı Behiç Bey (Bayiç), Denizli İsmet Bey (İnönü), Edirne I. İcra Vekilleri Heyeti “1. TBMM Hükümeti” (Mustafa Kemal Paşa) (3 Mayıs 1920-24 Ocak 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Mustafa Kemal Paşa (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Cami Bey (Baykut) Aydın Dahiliye Umuru Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (İçişleri Bakanı) Nazım Bey (Resmor) Tokat Refet Bey (Bele) İzmir Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum 2 (Adalet Bakanı) Nafıa Vekili İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Yozgat (Bayındırlık Bakanı) Ömer Lütfü Bey (Argeşo) Amasya Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Hakkı Behiç Bey (Bayiç) Denizli (Maliye Bakanı) Ahmet Ferit Bey (Tek) İstanbul Rıza Nur Bey Sinop Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey (Milli Eğitim Bakanı) Antalya (Tanrıöver) 3 II. İcra Vekilleri Heyeti “2. TBMM Hükümeti” (Fevzi Paşa) (24 Ocak 1921-19 Mayıs 1921) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Başbakan) Umuru Şeriye Vekili Mustafa Fehmi Efendi Bursa (Diyanet Bakanı) (Gerçeker) Dahiliye Umuru Vekili Refet Bey (Bele) İzmir (İçişleri Bakanı) Ata Bey Niğde Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Eruzurm (Adliye Bakanı) Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu Nafıa Vekili Ömer Lütfi Bey (Argeşo) Amasya (Bayındırlık Bakanı) Hariciye Vekili Bekir Sami Bey (Kunduh) Amasya (Dışişleri Bakanı) Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Adnan Bey (Adıvar) İstanbul (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) İktisat Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Ekonomi Bakanı) Mahmut Celal Bey (Bayar) Saruhan Müdafaa-i Milliye Vekili Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Milli Savunma Bakanı) Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekili İsmet Bey (İnönü) Edirne (Genelkurmay Başkanı) Maliye Vekili Ahmet Ferit Bey (Tek) İstanbul (Maliye Bakanı) 4 Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey Antalya (Milli Eğitim Bakanı) (Tanrıöver) III. İcra Vekilleri Heyeti “3. TBMM Hükümeti” (Fevzi Paşa) (19 Mayıs 1921-9 Temmuz 1922) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Başbakan) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Mustafa Fehmi Efendi Bursa Umuru Şeriye Vekili (Gerçeker) (Diyanet Bakanı) Abdullah Azmi Efendi Eskişehir (Torun) Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan Müdafaa-i Milliye Vekili Refet Bey (Bele) İzmir (Milli Savunma Bakanı) Kâzım Paşa (Özalp) Karesi Adliye Vekili Refik Şevket Bey (İnce) Saruhan (Adliye Bakanı) Maliye Vekili Hasan Bey (Saka) Trabzon (Maliye Bakanı) Hasan Fehmi Bey (Ataç) Gümüşhane Ata Bey Niğde Dahiliye Vekili Refet Bey (Bele) İzmir (İçişleri Bakanı) Ali Fethi Bey (Okyar) İstanbul Hamdullah Suphi Bey Maarif Vekili Antalya (Tanrıöver) (Milli Eğitim Bakanı) Vehbi Bey (Bolak) Karesi 5 Ömer Lütfi Bey (Argeşo) Amasya Nafıa Vekili Hüseyin Rauf Bey (Orbay) Sivas (Bayındırlık Bakanı) Fevzi Bey (Pirinççizade) Diyarbakır Sıhhiye ve Muavenet-i Refik Bey (Saydam) İstanbul İçtimaiye Vekili (Çalışma ve Sosyal Yardım Rıza Nur Sinop Bakanı) Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu (Dışişleri Bakanı) Mahmut Celal Bey (Bayar) Saruhan İktisat Vekili Sırrı Bey (Day) İzmir (Ekonomi Bakanı) Hasan Bey (Saka) Trabzon IV. İcra Vekilleri Heyeti “4. TBMM Hükümeti” (Hüseyin Rauf Bey) (12 Temmuz 1922-14 Ağustos 1923) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi İcra Vekilleri Heyeti Reisi Hüseyin Rauf Bey (Orbay) Sivas (Başbakan) Andullah Azmi Efendi Eskişehir Şer’iye Vekili (Torun) (Diyanet Bakanı) Mehmet Vehbi Efendi Konya (Çelik) Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Fevzi Paşa (Çakmak) Kozan (Genelkurmay Başkanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Paşa (Özalp) Karesi (Milli Savunma Bakanı) Hariciye Vekili Yusuf Kemal Bey (Tengirşenk) Kastamonu 6 (Dışişleri Bakanı) İsmet Paşa (İnönü) Edirne Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Maliye Vekili Hasan Fehmi Bey (Ataç) Gümüşhane (Maliye Bakanı) Maarif Vekili Vehbi Bey (Bolak) Karesi (Milli Eğitim Bakanı) İsmail Safa (Özler) Mersin Adliye Vekili Celalettin Arif Bey Erzurum (Adliye Bakanı) Rıfat Bey Karesi İktisat Vekili Mahmut Esat Bey İzmir (Ekonomi Bakanı) (Bozkurt) Nafıa Vekili Fevzi Bey (Pirinççizade) Diyarbakır (Bayındırlık Bakanı) Reşat Bey (Kayalı) Saruhan Sıhhiye Vekili Fuat Bey (Umay) Bolu (Sağlık Bakanı) Rıza Nur Sinop Dahiliye Vekili İsmail Safa Bey (Özer) Mersin (İçişleri Bakanı) Ali Fethi Bey (Okyar) İstanbul V. İcra Vekilleri Heyeti “5. TBMM Hükümeti” (Ali Fethi Bey) (14 Ağustos 1923-27 Ekim 1923) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi İcra Vekilleri Ali Fethi Bey Heyeti Reisi İstanbul 14.08.1923 27.10.1923 (Okyar) (Başbakan) Musa Kâzım Şer’iye ve Evkaf Konya 14.08.1923 01.09.1923 Efendi (Göksu) Vekili Mustafa Fevzi (Diyanet Bakanı) Saruhan 01.09.1923 27.10.1923 Efendi (Sarhan) 7 Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Paşa Karesi 14.08.1923 27.10.1923 (Milli Savunma (Özalp) Bakanı) Adliye Vekili Seyit Bey İzmir 14.08.1923 27.10.1923 (Adliye Bakanı) Dahiliye Vekili Ali Fethi Bey İstanbul 14.08.1923 27.10.1923 (İçişleri Bakanı) (Okyar) Hariciye Vekili İsmet Paşa Edirne 14.08.1923 27.10.1923 (Dışişleri Bakanı) (İnönü) Maliye Vekili Hasan Fehmi Bey Gümüşhane 14.08.1923 27.10.1923 (Maliye Bakanı) (Ataç) Maarif Vekili İsmail Safa Bey Adana 14.08.1923 27.10.1923 (Milli Eğitim (Özler) Bakanı) Nafıa Vekili Fevzi Bey Diyarbakır 14.08.1923 27.10.1923 (Bayındırlık (Pirinççizade) Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Mahmur Esat Bey İzmir 14.08.1923 24.09.1923 İktisat Vekili (Bozkurt) (Ekonomi Bakanı) Hasan Bey (Saka) Trabzon 24.09.1923 27.10.1923 Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekili Rıza Nur Sinop 14.08.1923 27.10.1923 (Sağlık Bakanı) Erkân-ı Harbiye Fevzi Paşa Umumiye Reisi Kozan 14.08.1923 27.10.1923 (Çakmak) (Genelkurmay 8 Başkanı) Mübadele, İmar ve İskân Vekili Mustafa Necati İzmir 20.10.1923 27.10.1923 (Değişim, İmar ve Bey (Uğural) İskân Bakanı) 1. T.C. Hükümeti (I. İnönü) (1 Kasım 1923-6 Mart 1924) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Başvekil ve Hariciye Vekili İsmet Paşa Malatya 01.11.1923 06.03.1924 (Başbakan ve (İnönü) Dışişleri Bakanı) Şer’iye Vekili Mustafa Fevzi Saruhan 01.11.1923 06.03.1924 (Diyanet Bakanı) Efendi (Sarhan) Erkân-ı Harbiye Umumiye Vekili Fevzi Paşa İstanbul 01.11.1923 06.03.1924 (Genelkurmay (Çakmak) Başkanı) Ferit Bey (Tek) Gümüşhane 01.11.1923 30.12.1923 Dâhiliye Vekili Mustafa (İçişleri Bakanı) Abdulhalik Bey Çankırı 02.01.1924 06.03.1924 (Renda) Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Paşa Karesi 01.11.1923 06.03.1924 (Milli Savunma (Özalp) Bakanı) İktisat Vekili Hasan Bey (Saka) Trabzon 01.11.1923 06.03.1924 (Ekonomi Bakanı) Adliye Vekili Seyit Bey İzmir 01.11.1923 06.03.1924 (Adliye Bakanı) 9 Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Maarif Vekili İsmail Safa Bey Adana 01.11.1923 06.03.1924 (Eğitim Bakanı) (Özler) Nafıa Vekili Muhtar Bey (Cilli) Trabzon 01.11.1923 19.01.1924 (Bayındırlık Süleyman Sırrı İstanbul 19.01.1924 06.03.1924 Bakanı) Bey Sıhhiye Vekili Refik Bey İstanbul 01.11.1923 06.03.1924 (Sağlık Bakanı) (Saydam) Miibadele, İmar ve İskân Vekili Mustafa Necati İzmir 01.11.1923 06.03.1924 (Değişim, İmar ve Bey (Uğural) İskân Bakanı) 1. T.C. Hükümeti (II. İnönü) (6 Mart 1924-22 Kasım 1924) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Başvekil ve Hariciye Vekili İsmet Paşa Malatya 06.03.1924 22.11.1924 (Başbakan ve (İnönü) Dışişleri Bakanı) Müdafaa-i Milliye Vekili Kâzım Paşa Karesi 06.03.1924 22.11.1924 (Milli Savunma (Özalp) Bakanı) Dâhiliye Vekili Ahmet Ferit Bey Kütahya 06.03.1924 22.11.1924 (İçişleri Bakanı) (Tek) Mustafa Abdulhalik Bey Çankırı 06.03.1924 21.05.1924 Maliye Vekili (Renda) (Maliye Bakanı) Recep Bey Kütahya 21.05.1924 22.11.1924 (Peker) Ticaret Vekili Hasan Bey (Saka) Trabzon 06.03.1924 22.11.1924 10 (Ticaret Bakanı) Zekai Bey Ziraat Vekili Aydın 06.03.1924 30.08.1924 (Apaydın) (Tarım Bakanı) Şükrü Kaya Menteşe 30.08.1924 22.11.1924 Adliye Vekili Mustafa Necati İzmir 06.03.1924 22.11.1924 (Adliye Bakanı) Bey (Uğural) Sıhhiye ve Muavenet-i Refik Bey İçtimaiye Vekili İstanbul 06.03.1924 22.11.1924 (Sayam) (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Maarif Vekili Hüseyin Vasıf Bey Saruhan 06.03.1924 22.11.1924 (Eğitim Bakanı) (Çınar) Nafıa Vekili Süleyman Sırrı İstanbul 06.03.1924 22.11.1924 (Bayındırlık Bey Bakanı) Mübadele, İmar Mahmut Celal İzmir 06.03.1924 07.07.1924 ve İskân Bakanı (Bayar) (Değişim, İmar ve Refet Bey Bursa 07.07.1924 22.11.1924 İskân Bakanı) (Canıtez) 3. T.C. Hükümeti (Okyar) (22 Kasım 1924-3 Mart 1925) Bakanlığı Adı Soyadı Seçim Bölgesi Başlama Tarihi Ayrılma Tarihi Başvekil ve Müdafaa-i Milliye Vekili Ali Fethi Bey İstanbul 22.11.1924 03.03.1925 (Başbakan ve (Okyar) Milli Savunma Bakanı) Adliye Vekili Mahmut