CENTRALNY OŚRODEK SPORTU W WARSZAWIE OŚRODEK PRZYGOTOWAŃ OLIMPIJSKICH W SPALE PARK POKOLEŃ MISTRZÓW SPORTU im. Marii Kwaśniewskiej Maleszewskiej dokumentacja /aktualizacja na dzień 7 stycznia 2011r./ Wykonał: Tadeusz Rogoś SPAŁA 2009 2 SPIS TREŚCI 1. SŁOWO O MARII KWAŚNIEWSKIEJ MALESZEWSKIEJ..................... 4 2. OTWARCIE PARKU.................................................................................. 6 3 PLAN PARKU............................................................................................ 9 3.1 Układ alejek.......................................................................................... 9 3.2 Panteon, amfiteatr i grota .................................................................... 10 3.3 Aleja Lekkoatletów............................................................................. 11 3.4 Aleja Szermierzy ................................................................................ 13 3.5 Aleja Ciężarowców............................................................................. 15 3.6 Aleja Zapaśników ............................................................................... 17 3.7 Aleja Judoków .................................................................................... 19 3.8 Aleja Totalizatora Sportowego............................................................ 21 3.9 Aleja Siatkarzy ................................................................................... 23 3.10 Aleja Badmintonistów ........................................................................ 26 3.11 Aleja Łyżwiarzy.................................................................................. 27 4. TABLICE INFORMACYJNE................................................................... 30 4.1 Usytuowanie tablic ............................................................................. 30 4.2 Treść tablic ......................................................................................... 31 5. KALENDARIUM ..................................................................................... 40 3 1. SŁOWO O MARII KWAŚNIEWSKIEJ 1 MALESZEWSKIEJ Jestem przekonany, że nie ma lepszej, bardziej oczywistej i bezdyskusyjnej kandydatury na patronkę spalskiego Parku Pokoleń Mistrzów Sportu niż Maria Kwaśniewska- Maleszewska. Pani Maria jest osobą, która swoim życiem i działaniem daje świadectwo pięknym i ważnym, lecz ogromnie dzisiaj rzadkim cechom. Mianowicie pasji i miłości. Niewyczerpanej pasji sportu i bezinteresownej miłości do ludzi. Jednak o niej nie można powiedzieć, że jest po prostu jedną z nas. To byłoby o wiele za mało. Ona jest od zawsze z nami i zawsze przy nas. Jest z nami i przy nas w chwilach triumfu. Jest z nami i przy nas w momentach trudnych. Tak w sporcie jak i w życiu. Przekonało się o tym osobiście i stale przekonuje wielu polskich sportowców. Jak obecność tej osoby przekłada się na sumę zdobywanych medali, tego nie wiemy. Ale mamy pewność, że bez niej polski sport byłby znacznie uboższy. Uboższy o wrażliwość, o ciepło, o czułość i wsparcie. O jedno wielkie, ludzkie serce. Sportowe dokonania Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej są w sportowym środowisku doskonale znane, więc nie będziemy wymieniać wszystkich gdyż lista jest długa i znacząca. Brązowy medal w rzucie oszczepem na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku to oczywiście największe osiągnięcie sportowe, lecz były też medale i rekordy Polski w pięcioboju, skoku w dal. Wspaniale rozwijającą się karierę przerwała wojna światowa, która przyniosła też osobiste tragedie. Ten gorzki czas wpłynął jednak paradoksalnie na umocnienie jej niezwykłych cech osobowości. Pani Maria, swoją postawą i życiem, uosabia znane powiedzenie, które brzmi „co nas nie zabija, to nas wzmacnia”. Mimo męczeńskiej śmierci męża, Juliana Koźmińskiego, w niemieckim więzieniu, pani Marysia nie tylko się nie załamała, ale pomagała innym. Jej dom w Podkowie Leśnej stał się schroniskiem dla bezdomnych i głodujących: Polaków, Żydów, wszystkich potrzebujących pomocy. Bo ona była ponad wszelkie podziały. Bo ona to dzielność i serce, i wiara w podstawowe wartości: w ludzką solidarność, w odpowiedzialność i obowiązek wobec drugiego człowieka. Dla niej ideały olimpijskie nigdy nie były frazesem, były i są jej życiem. Dlatego pani Maria jest prawdziwą olimpijką, Jej fair play to dużo więcej niż czysta gra. To czyste życie, w zgodzie ze sobą i w służbie ludziom. Na koniec chciałbym się podzielić osobistą refleksją, Znamy się z Marysią od wielu już lat i powiem tak: nie znam nikogo, kto by umiał tak wrażliwie słuchać, mądrze współczuć, wesoło się bawić. Gdy boli was ząb albo sumienie, idźcie do Marii, ona was zrozumie, pocieszy, pomoże. Zanim skończycie wylewać łzy, macie termin u dentysty, wizytę u psychiatry ewentualnie spowiedź u proboszcza. Marysia nie marnuje czasu. Dla niej pomagać ludziom, znaczy dokładnie to, co znaczy. Ona nie mówiła, że to zrobi. Ona to robiła. I to się jej na ogół udawało. Kiedyś bardzo zabiegała, aby to miejsce stało się mekką polskich lekkoatletów. I tak się stało. Do dzisiaj się mówi, że Spała to kolebka Wunderteamu. Rzadko 1 Ze wspomnień Zbigniewa Tomkowskiego - Dyrektora Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Spale 4 się mówi, że jest w tym także zasługa Marii. W Warszawie mamy Klub Olimpijczyka. Niewielu wie, że to Maria go stworzyła. Bo Maria jest osobą skromną. Ona swoich zasług nie przypomni. Taka była i za to właśnie ją kochamy. Jednak my możemy i powinniśmy stale przypominać o osobie, która tak wiele znaczy dla polskiego sportu. Park Pokoleń Mistrzów Sportu im. Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej to chyba niezły sposób, aby spełnić tę powinność. Maria Kwaśniewska - Maleszewska zmarła w środę 17 października, miała 94 lata. Na igrzyskach w Berlinie 1936 roku zdobyła brązowy medal w rzucie oszczepem. Uprawiała też koszykówkę, siatkówkę i piłkę ręczną. Była działaczem Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Międzynarodowej Federacji Lekkiej Atletyki. Wielokrotnie nagradzana i wyróżniana - m.in. dwukrotnie medalami Orderu Olimpijskiego MKOl, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Honorowa członkini Zarządu PKOl. Uhonorowana także w pierwszej edycji Alei Gwiazd Sportu we Władysławowie i w medalowej Galerii Sportowych Sław w Dziwnowie. 5 2. OTWARCIE PARKU W sobotę. 18 października 2003 roku, w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Spale zgromadził się kwiat polskich olimpijczyków. Był także twórca słynnego polskiego Wunderteamu Jan Mulak, pierwsza po wojnie polska medalistka olimpijska Elżbieta Duńska- Krzesińska, przedstawiciele polskich związków sportowych, innych ośrodków przygotowań olimpijskich w kraju, działacze, władze powiatu i gminy Inowłódz, działacze, miłośnicy sportu. „Czas płynie nieubłaganie. Trudno przypomnieć sobie nawet ważne wydarzenia. Nowe emocje zacierają dawne wzruszenia. Są jednak ludzie, wobec których mamy zbiorowy obowiązek pamiętania. Powinniśmy ich ochraniać przed wyrokami czasu. bo dali nam więcej niż inni. Temu właśnie ma służyć Park Pokoleń Mistrzów Sportu” - mówił dyrektor spalskiego COS-u Zbigniew Tomkowski, pomysłodawca i autor idei upamiętnienia drzewami największych łudzi sportowych aren. Ona sama swoich zasług nie przypomni, ale my pamiętamy o tej, która tak wiele znaczy dla polskiego sportu. Park Pokoleń Mistrzów Sportu im. Marii Kwaśniewskiej-Maleszewskiej to dobry sposób wypełnienia tej powinności - ogłosił dziennikarz sportowy Marek Jóźwik. 6 Patronka, w towarzystwie dyr. Tomkowskiego i dyrektora naczelnego COS Jerzego Dachowskiego odsłoniła stosowną tablicę. Orkiestra zagrała a wszyscy chóralnie odśpiewali pani Marii „100 lat”. Wybitni sportowcy ruszyli alejkami nowego, leśnego parku, by odszukać poświęcone im drzewka i odsłonić pierwsze tabliczki Maria Kwaśniewska- Maleszewska, Jan Mulak, lekkoatleta, trener polskich długodystansowców, działacz sportowy, polityk, senator, Irena Szewińska, najlepsza lekkoatletka w historii polskiego sportu, trzykrotna mistrzyni olimpijska, prezes Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, wiceprezes PKOl, Waldemar Baszanowski, czterokrotny uczestnik i dwukrotny złoty medalista olimpijski, wielokrotny mistrz świata, przewodniczący Europejskiej Federacji Podnoszenia Ciężarów, Kazimierz Lipień, zapaśnik, trzykrotny uczestnik olimpiad, złoty medalista, Zygmunt Smalcerz, ciężarowiec, dwukrotny uczestnik olimpiad, złoty medalista, Ryszard Wolny, zapaśnik, czterokrotny uczestnik olimpiad, złoty medalista, Andrzej Wroński, zapaśnik, czterokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, dwukrotny złoty medalista, Włodzimierz Zawadzki, trzykrotny uczestnik olimpiad, złoty medalista w 1996 roku. Park ma powierzchnię 6 hektarów. Wytyczono alejki noszące imiona dyscyplin sportowych uprawianych w spalskim COS. Wsadziliśmy na razie 37 drzew. To gatunki specjalnie dobierane, długowieczne i urodziwe. Pani Szewińska, pan Mulak mają np. dęby fastygiata, ciężarowcy, Baszanowski, Smalcerz - dęby czerwone. Są jeszcze daglezje, modrzewie, świerki, jabłonie purpurowe. Będą dosadzane nowe. W projekcie jest 60 drzew - zapowiada twórca koncepcji Andrzej Leksiński. To będzie piękny park - symbol dotychczasowego dorobku i miejsce, w którym cześć oddamy przyszłym mistrzom, trenerom, działaczom. Park będzie rozwijał się wraz z polskim sportem. Badzie miejscem, w którym po fizycznym treningu będzie można naładować także „psychiczne akumulatory”. „Istnieje coś takiego jak geniusz tego miejsca. Spały, stadionu, tych hal, tych gabinetów odnowy. Współcześni sportowcy stąpają po śladach dawnych olbrzymów i sami od tego rosną, ku swojej chwale i naszej radości”2 2 Przemysław Babiarz.