producenci i poddostawcy Tadeusz Dyr, Anna Urbańska SOLARIS dwunasty rok z rzędu liderem w segmencie autobusów miejskich Nowy Solaris Urbino 18 W 2013 r. firma Solaris pobiła swój dotychczasowy rekord w zakresie sprzedanych pojazdów i jednocześnie dwunasty raz z rzędu znalazła się na pozycji lidera polskiego rynku autobusów miejskich. Był to także najlepszy okres dla polskiego producenta na rynkach zagranicznych. Od momentu uruchomienia produkcji w 1996 r. fabrykę w Bolechowie pod Poznaniem opuściło już ponad 12 tys. pojazdów. Jeżdżą one po drogach 600 miast w 29 krajach. Osiągnięcia firmy Solaris w 2014 r. zostały przedstawione na specjalnym spotkaniu z dziennikarzami. Sprzedaż wiem do realizacji celów europejskiej polityki transportowej na dru- Miniony rok okazał dla Solarisa rekordowy pod względem liczby gą połowę XXI w., zakładającej m.in. zmniejszenie udziału w ruchu dostarczonych do klientów pojazdów. Spółka sprzedała łącznie pojazdów o napędzie konwencjonalnym, a następnie wyelimino- 1 380 autobusów oraz trolejbusów i tym samym poprawiła dotych- wanie ich z miast w ogóle [1]. Zakupy autobusów z napędem elek- czasowy rekord z 2013 r., kiedy to do klientów przekazano 1 302 trycznym mają umożliwić przewoźnikom zdobywanie doświadczeń pojazdy. Aż 80% spośród zrealizowanych w ubiegłym roku zamó- w eksploatacji innowacyjnych rozwiązań w warunkach eksploata- wień stanowią dostawy do odbiorców zagranicznych (1 100 pojaz- SprzedaĪ ogóáem dów). Z kolei na rynku polskim nabywców znalazło 280 jednostek, 1380 co po raz dwunasty zapewniło Solarisowi pozycję krajowego lidera 1400 Eksport 1302 w segmencie autobusów komunikacji miejskiej o dopuszczalnej 1205 1200 masie całkowitej powyżej 8 ton. Udział Solarisa w tym segmencie 1114 1120 1037 1006 wyniósł nieco ponad 50%. 1000 Najważniejszym rynkiem eksportowym polskiego producenta były Niemcy. W 2014 r. zostało sprzedanych tam 197 pojazdów. 800 702 Znaczącymi kierunkami eksportu w minionym roku były także Buł- 579 garia (146 sztuk), Czechy (128 sztuk) i Włochy (102 sztuki). Po 600 raz pierwszy autobusy Solaris trafiły też do Turcji. Stało się to za sprawą wygranego i zrealizowanego przetargu na dostawę 100 400 przegubowych Urbino 18 dla firmy ESHOT z Izmiru. Wśród 197 Solarisów dostarczonych w 2014 r. na rynek nie- 200 miecki znalazł się autobus, który opuścił bramy fabryki w Bole- 0 chowie z numerem 10 000. Był to Solaris Urbino 12 electric dla 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Düsseldorfu, wyprodukowany na zamówienie niemieckiej firmy Rheinbahn. Solarisy z napędem elektrycznym dostarczone zostały Rys. 1. Sprzedaż autobusów i trolejbusów marki Solaris w latach w minionym roku także do innych miast niemieckich, tj. Drezna, 2006–2014 Hamburga i Brunszwiku. Niemieckie miasta przygotowują się bo- Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. 10 AUTOBUSY 3 /2015 producenci i poddostawcy 300 280 250 197 200 146 150 128 102 100 100 63 60 60 57 49 50 34 34 19 15 11 10 10 4 1 0 Dziesięciotysięczny Solaris Urbino wyprodukowany został na zamówienie firmy Rheinbahn z Düsseldorfu w Niemczech cyjnych. Pozyskiwanie takich pojazdów współfinansowane jest ze Rys. 2. Sprzedaż autobusów i trolejbusów marki Solaris w roku 2014 środków publicznych w ramach projektów dotyczących rozwoju w podziale na kraje elektromobilności. Elektryczne Solarisy kupowane były m.in. w ra- Źródło: Solaris Bus & Coach S.A. mach projektów „Elektromobilität Verbindet” („Elektromibilność łączy”) i „Emil” („Elektromobilność poprzez indukcyjne ładowanie”). Elektryczne Solarisy trafiły w 2014 r. także do miast w innych Projekt „Emil” zakłada zastosowanie na szeroką skalę elek- krajach, w tym do Västerås (Szwecja) i Klagenfurtu (Austria). trycznych pojazdów ładowanych indukcyjnie. Elektryczne Solarisy Szwedzki Urbino 12 electric został wyposażony w system łado- dostarczone w ramach tego projektu do Brunszwiku mają pod wania plug-in. Bateria o pojemności 160 kWh podzielona została podłogą zamontowane urządzenie, którego zadanie polega na na kilka modułów. 2 z nich, po 40 kWh każdy, umieszczono na bezdotykowym pobieraniu energii z ładowarek umieszczonych dachu, a kolejne 2 z tyłu pojazdu, po jego lewej stronie. Dzięki w infrastrukturze przystankowej. Już kilka minut wystarczy, aby temu równomiernie rozłożony zostanie nacisk na obie osie. In- uzupełnić energię elektryczną w bateriach i swobodnie konty- teresującym aspektem technicznym jest wyposażenie autobusu nuować jazdę. Indukcyjne ładowanie Primove firmy Bombardier w piec gazowy, który zasilany jest z 2 butli umiejscowionych na pozwoliło na zamontowanie w Solarisie Urbino 12 electric baterii dachu pojazdu. o pojemności zaledwie 60 kWh, które zajmują niewiele miejsca, W 2014 r. Solaris pozyskał zamówienia łącznie na 36 autobu- a pozwalają na normalną eksploatację tego pojazdu bez strat sów elektrycznych – z Czech, Hiszpanii, Niemiec i Szwecji. Produ- czasu na ładowanie. cent wygrał także pierwsze przetargi na dostawy elektrobusów na Na rynek niemiecki Solaris dostarczył także inne innowacyj- rynku polskim – w Ostrołęce, Jaworznie i Warszawie. ne pojazdy elektryczne. Do Düsseldorfu trafiły autobusy z sys- Jak wspomniano, Solaris dostarczył w minionym roku pierwsze temem ładowania plug-in. Dodatkowo przygotowane zostały one autobusy na rynek turecki. Firma ESHOT, będąca publiczną spół- do zamontowania na dachu pantografu służącego do szybkiego ką zarządzającą i świadczącą dla Izmiru usługi publicznego trans- ładowania kontaktowego. Jest to rozwiązanie zaprojektowane portu autobusowego, kupiła 100 autobusów Solaris Urbino 18. i przedstawione przez polską firmę w ubiegłym roku na targach W jej flocie znajduje się ponad 1 600 autobusów, które obsługują branżowych. Hochbahn, przewoźnik z Hamburga, zakupił na- łącznie 320 linii. Izmir, liczący ponad 3 mln mieszkańców, to trze- tomiast 2 autobusy elektryczne Solaris Urbino 18,75 electric cie, co do wielkości, miasto w Turcji. Aglomeracja położona na z wodorowym ogniwem paliwowym. Są to najdłuższe, oferowane zachodnim wybrzeżu Zatoki Izmirskiej jest drugim, po Stambule, przez polskiego producenta, modele z napędem elektrycznym. najważniejszym portem handlowym Turcji. Wszystkie autobusy Innowacyjnym rozwiązaniem jest ładowanie baterii przy pomocy dostarczone do Izmiru są w pełni niskopodłogowe, wyposażo- wodorowego ogniwa paliwowego o mocy 101 kW firmy Ballard. ne w klimatyzację i posiadają napęd spełniający normę emisji Solaris Urbino 12 electric podczas prezentacji w Brunszwiku Solaris Urbino 18 electric AUTOBUSY 3 /2015 11 producenci i poddostawcy spalin Euro 5. Zgodnie z tradycją nadawania przydomków autobusom w Izmirze, również i Solarisy otrzymały swoją nazwę. Z uwagi na rozmiary, kolor oraz prezencję zostały nazwa- ne łabędziami. Ważnym kierunkiem eksportu autobusów Solaris były Włochy. Na rynku włoskim auto- busy i trolejbusy Solaris są obecne od 2004 r., obsługując m.in. linie komunikacyjne w Rzy- mie, Genui, Neapolu, Bari i Cagliari na Sar- dynii. W 2014 r. dostarczone zostały pierw- sze Solarisy do włoskiej stolicy mody, która w 2015 r. będzie gospodarzem światowej wy- stawy Expo. Kontrakt z ATM Mediolan, o war- tości 22 mln euro, obejmuje dostawę 250 au- tobusów, jak i pięcioletnie ich serwisowanie. W 2014 r. dostarczonych zostało 85 Solarisów Solaris Urbino 18 – „łabędź” – dla firmy ESHOT z Izmiru Urbino 12. Pojazdy zostały wyposażone w sil- niki spełniające najnowszą normę emisji spalin Euro 6. Ponadto Czech zarządza całością sprzedaży oraz obsługi posprzedażowej mają rozbudowany system informacji pasażerskiej oraz systemy oraz odpowiada za dostawy części zamiennych. W lipcu 2014 r. elektroniczne – m.in. diagnozujące pracę pojazdu i automatycznie do naszego południowego sąsiada dostarczony został 500. Sola- wysyłające informację na temat ewentualnych usterek do zajezdni. ris. Wyjątkowy numer przypadł niskopodłogowemu Urbino 18 dla Oprócz autobusów komunikacji miejskiej Solaris dostarczył do miejskiego przewoźnika z Brna (Dopravni Podnik Brno). To jeden Włoch 15 dwunastometrowych InterUrbino do firmy Azienda Tra- z 36 autobusów zamówionych przez tę firmę. Ten niskopodłogowy, sporti Automobilistici Pubblici delle Province di Biella e Vercelli przegubowy autobus wyposażony został w silnik o mocy 231 kW (ATAP) oraz 5 do przedsiębiorstwa Ferrovie Appulo-Lucane S.r.l. i skrzynię biegów Voith DIWA 5. z Bari. Pojazdy zostały wyposażone w silniki DAF MX-11 o mocy Solaris konsekwentnie wzmacnia swoją pozycję na rynku nor- 271 kW, spełniające normę emisji spalin Euro 6. Na wygodnych weskim. W 2014 r. firma zrealizowała 2 kontrakty na dostawę fotelach ze zintegrowanymi zagłówkami i regulowanym pochyle- autobusów do okręgu Vestfold i Oslo. Pierwszy z nich, zawarty niem oparcia może podróżować 54 pasażerów. Komfortowe wa- z miejskim przewoźnikiem Tide ASA, zakładał dostarczenie 11 runki, nawet w najgorętsze dni, zapewnia wydajna klimatyzacja pojazdów hybrydowych do Tonsberg. Drugi, podpisany z Norges- przestrzeni pasażerskiej. Oddzielna klimatyzacja przewidziana buss AS, dotyczył 46 niskopodłogowych autobusów miejskich jest dla kierowcy. Większe bagaże umieszczane są w lukach o ob- Urbino z silnikami Euro 6. Dostawy zakończyły się w drugiej po- jętości 5,2 m3, znajdujących się pod podłogą pojazdu, natomiast łowie 2014 roku. W ramach kontraktu z Norgesbuss AS Solaris rzeczy podręczne – na półkach umiejscowionych nad siedzenia- utworzył także punkt serwisowy, zlokalizowany w północnej części mi. Osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mogą dostać Oslo. Ponadto w ubiegłym roku Solaris dostarczył do Norwegii 3 się na pokład przy pomocy