Gmina Tuchola PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY TUCHOLA NA LATA 2016-2020 Tuchola, 2016 rok PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY TUCHOLA NA LATA 2016-2020 ZAMAWIAJĄCY: Gmina Tuchola pl. Zamkowy 1 89-500 Tuchola WYKONAWCA: TERRA PROJEKT Danuta Mazurczak, Joanna Witkowska S.C. ul. Zamkowa 4a/1, 62-070 Dąbrówka tel. +48 692 290 324 [email protected], www.terraprojekt.pl Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tuchola na lata 2016-2020 Spis treści 1. WYKAZ SKRÓTÓW ........................................................................................................................................ 8 2. WSTĘP ............................................................................................................................................................ 9 2.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ............................................................................................................. 9 2.2. METODYKA SPORZĄDZANIA PROGRAMU I JEGO STRUKTURA ............................................................................. 9 2.3. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE PROGRAMU ............................................................................................... 10 2.3.1. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – „Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności” ............... 10 2.3.2. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku ................................................................................... 11 2.3.3. Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2020 – Plan modernizacji 2020+12 2.3.4. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014–2020 ....... 13 2.3.5. Program ochrony powietrza ........................................................................................................... 15 2.3.6. Program ochrony środowiska dla Powiatu Tucholskiego na lata 2016-2020 ................................. 15 2.4. NADRZĘDNY CEL PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY TUCHOLA ................................................... 16 3. STRESZCZENIE ........................................................................................................................................... 16 4. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU ............................................................................................................... 19 4.1. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .................................................................................................................. 22 4.1.1. Komunikacja .................................................................................................................................. 22 4.1.2. Zaopatrzenie mieszkańców w wodę .............................................................................................. 22 4.1.3. Odprowadzanie ścieków komunalnych .......................................................................................... 23 4.1.4. Zaopatrzenie mieszkańców w ciepło ............................................................................................. 26 4.1.5. Zaopatrzenie mieszkańców w energię elektryczną ........................................................................ 26 4.1.6. Zaopatrzenie mieszkańców w gaz sieciowy .................................................................................. 26 5. OCENA STANU ŚRODOWISKA .................................................................................................................. 27 5.1. OCHRONA PRZYRODY................................................................................................................................ 27 5.1.1. Rezerwaty przyrody ....................................................................................................................... 28 5.1.2. Parki krajobrazowe ........................................................................................................................ 29 5.1.3. Pomniki przyrody ........................................................................................................................... 30 5.1.4. Użytki ekologiczne ......................................................................................................................... 30 5.2. OBSZARY NATURA 2000 ........................................................................................................................... 30 5.3. REZERWAT BIOSFERY BORY TUCHOLSKIE ................................................................................................... 32 5.4. TERENY ZIELENI........................................................................................................................................ 33 5.5. OCHRONA I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ LASÓW ............................................................................................. 33 5.5.1. Bory Tucholskie ............................................................................................................................. 34 5.6. TERENY TURYSTYCZNE ............................................................................................................................. 35 5.7. OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI ................................................................................................................... 36 5.8. GOSPODAROWANIE ZASOBAMI GEOLOGICZNYMI ........................................................................................... 37 5.9. STAN POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO ....................................................................................................... 39 5.10. OCHRONA WÓD .................................................................................................................................... 45 5.10.1. Źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych ..................................................... 52 5.10.2. Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi .......................................................................... 52 5.10.3. Zapobieganie podtopieniom i suszom ........................................................................................... 53 5.11. OCHRONA PRZED HAŁASEM ................................................................................................................... 56 5.12. ODDZIAŁYWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH...................................................................................... 57 5.13. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII ............................................................................................................... 58 5.14. RACJONALNA GOSPODARKA ODPADAMI ................................................................................................... 64 5.14.1. Systemy gospodarki odpadami ...................................................................................................... 64 5.14.2. Rodzaje, źródła powstawania, ilość i jakość wytworzonych odpadów ........................................... 65 5.14.3. Odpady azbestowe ........................................................................................................................ 66 5.15. PRZECIWDZIAŁANIE POWAŻNYM AWARIOM ............................................................................................... 67 5.16. ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU .............................................................................................................. 67 5.17. EDUKACJA EKOLOGICZNA SPOŁECZEŃSTWA ............................................................................................. 72 5.17.1. Realizacja edukacji ekologicznej na terenie gminy ........................................................................ 73 6. EFEKTY REALIZACJI DOTYCHCZASOWEGO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ....................... 74 7. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW ŚRODOWISKOWYCH ............................................................................ 91 8. CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ZADANIA I WSKAŹNIKI ................................................ 97 9. SYSTEM INSTYTUCJI ZAANGAŻOWANYCH W REALIZACJĘ PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA 113 10. PROCEDURY MONITORINGU, PRZEGLĄDU STOPNIA REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ JEGO AKTUALIZACJI .................................................................................................. 113 5 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Tuchola na lata 2016-2020 11. WYKAZ INTERESARIUSZY ZAANGAŻOWANYCH W PRACE NAD PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................................................................................................... 114 Spis tabel Tabela 1 Użytkowanie gruntów w gminie Tuchola (stan na 1.01.2015) ................................................................. 20 Tabela 2 Stan i zmiany liczby ludności zamieszkującej gminę Tuchola w latach 2012-2015 ................................ 21 Tabela 3 Podmioty gospodarcze według sekcji i działów PKD na terenie gminy Tuchola (dane z dnia 31.01.2016 r.)……………… ...................................................................................................................................................... 21 Tabela 4 Ilość gospodarstw rolnych na terenie gminy Tuchola ............................................................................. 22 Tabela 5 Charakterystyka komunalnych ujęć wody na terenie gminy Tuchola ...................................................... 23 Tabela 6 Infrastruktura wodociągowa w gminie Tuchola w latach 2011 i 2014 ..................................................... 23 Tabela 7 Sieć kanalizacyjna na terenie gminy Tuchola w latach 2011 i 2014 ....................................................... 24 Tabela 8 Charakterystyka