MER N42-N42b: Vak Zottegem-Geraardsbergen Niet Technische Samenvatting Administratie Wegen en Verkeer Oost-Vlaanderen 03/07738/PV Februari 2006 ECOLAS Niet-technische samenvatting 03/07738/PV: MER N42-N42b: vak Zottegem-Geraardsbergen NIET-TECHNISCHE SAMENVATTING 1 DOEL VAN HET MILIEUEFFECTRAPPORT Dit MER wordt opgemaakt naar aanleiding van een project dat door de Afdeling Wegen en Verkeer (AWV) Oost-Vlaanderen gepland wordt. Het project heeft betrekking op de N42-N42b vak Zottegem- Geraardsbergen en omvat enerzijds de herinrichting van een deel van de N42 te Zottegem en anderzijds de aanleg van een nieuw wegvak te Wijnhuize/Herzele (rondweg) of de eventuele aanpassing van het bestaande tracé van de N42 te Wijnhuize (doorweg). Beide opties worden verder in dit MER als volwaardige locatiealternatieven behandeld. Voor de uitvoering van het project is een bouwvergunning nodig en deze kan enkel bekomen worden op voorwaarde dat er een MER wordt opgemaakt. In dit MER wordt nagegaan wat de milieugevolgen van het project zullen zijn. Indien ernstige milieueffecten verwacht worden, moet nagegaan worden op welke manier deze effecten voorkomen, verminderd of eventueel gecompenseerd kunnen worden. Het is de initiatiefnemer va n het project, in dit geval AWV Oost-Vlaanderen, die aan een team van erkende MER- deskundigen de opdracht geeft om het MER op te stellen. 2 PROCEDURE VOOR HET OPSTELLEN VAN HET MER Een MER-proces doorloopt volgende stappen: · Opstellen en aan het publiek ter inzage voorleggen van een kennisgeving. In de kennisgeving wordt het project voorgesteld en wordt vermeld wie deel zal uitmaken van het team van erkende deskundigen. Verder wordt aangegeven welke mogelijke milieueffecten bestudeerd zullen worden. Geïnteresseerden kunnen de kennisgeving bij de gemeente waar het project gepland is inkijken en eventueel opmerkingen formuleren; · Opmaak van richtlijnen door de cel MER. In deze richtlijnen wordt aangegeven hoe het MER moet opgemaakt worden en welke de belangrijkste aandachtspunten zijn. De opmerkingen die tijdens de ter inzage legging verzameld werden, worden in de richtlijnen verwerkt; · Opmaak van een MER door het team van deskundigen. Het MER wordt nagelezen door de cel MER en andere bevoegde instanties en indien het aan de vereisten voldoet wordt het goedgekeurd. Het goedgekeurde MER maakt deel uit van de bouwvergunningsaanvraag. 3 SITUERING VAN HET PROJECT 3.1 ALGEMENE SITUERING EN VERANTWOORDING De N42 is de gewestweg die Wetteren, Zottegem en Geraardsbergen verbindt. Ter hoogte van Zottegem en Geraardsbergen (Ophasselt) heeft de N42 een aantal vertakkingen (zie Kaart 1): · de N42a: Gentsesteenweg tot aan de Langestraat, op het grondgebied van Zottegem; · de N42b: Gentweg, van aan de gemeentegrens tussen Zottegem en Herzele tot aan de kruising met de N42 en de N42c; · de N42c: Gentweg, ten zuiden van de aansluiting van de N42b op de N42 op het grondgebied Herzele en Geraardsbergen (Ophasselt). I ECOLAS Niet-technische samenvatting 03/07738/PV: MER N42-N42b: vak Zottegem-Geraardsbergen Het bestaande tracé van de N42-N42b is een bochtige en hellende weg, die onderverdeeld kan worden in een deel Langestraat – Witte Brug (N42, grondgebied Zottegem), centrumgedeelte t.h.v. Wijnhuize (N42b, grondgebied Herzele) en tussenliggende gedeelten met verspreide bebouwing (N42b, grondgebied Herzele). Op het bestaande tracé worden hoge snelheden gehaald en gebeuren regelmatig ernstige ongevallen, waaronder frontale botsingen bij het inhalen. Daarenboven is de weg op vlak van verkeersveiligheid zeer slecht ingericht voor de zwakke weggebruikers (fietsers en voetgangers). Er is geen goed afgebakend fietspad en een voetpad ontbreekt op vele plaatsen. Door het bochtige en hellende tracé is de zichtbaarheid beperkt, terwijl toch hoge snelheden bereikt worden. De gewenste functionele taakstelling van de weg (wegencategorisering primaire weg II, vertaald naar regiotaakstelling) en de huidige inrichting van de weg die daar tegenover staat, vormt een probleem waaraan verholpen moet worden. Bijgevolg kan er besloten worden dat het huidige tracé onvoldoende is aangepast om te fungeren als een primaire weg type II, zodat er nood is aan aanpassing van het bestaande tracé of de aanleg van een nieuwe verbinding. Op basis van een aantal resultaten van voorgaande studies die reeds werden uitgevoerd en het overleg dat hierover werd gepleegd door administraties en openbare besturen, omvat het project dat het onderwerp uitmaakt van dit MER de volgende deelprojecten (Kaart 1): · voor het gedeelte van de N42 op het grondgebied van Zottegem: herinrichting van de bestaande weg tussen het kruispunt met de Langestraat (N454) en de gemeentegrens Zottegem-Herzele (de ‘Witte Brug’); · voor het gedeelte van de N42b tussen de ‘Witte Brug’ en de aansluiting met de N42c en de rechtgetrokken N42 richting Geraardsbergen worden in dit MER twee locatiealternatieven onderzocht. Beide alternatieven worden in het MER als gelijkwaardig behandeld: - de aanpassing van het bestaande tracé (= N42b) volgens de inrichtingsprincipes van een primaire weg II, waarbij de doorstroming die op een primaire weg II vereist is en de verkeersveiligheid en verkeersleefbaarheid in het bebouwde gebied met elkaar verzoend worden. Dit alternatief wordt verder ook aangeduid onder de naam ‘doorweg’; - de aanleg van een nieuw wegvak op het grondgebied van de gemeente Herzele, aansluitend op de N42 vanaf de Witte Brug tot aan de kruising met de N42c en de rechtgetrokken N42 richting Geraardsbergen. In deze laatste optie wordt de N42 rond Wijnhuize aangelegd als primaire weg type II in de op het gewestplan voorziene reservatiestrook. Dit alternatief wordt verder ook aangeduid onder de naam ‘rondweg’. De weg wordt t.h.v. de hooggelegen akkerbouwpercelen in ingraving aangelegd; in de laaggelegen zones wordt de weg in ophoging gelegd. II ECOLAS Niet-technische samenvatting 03/07738/PV: MER N42-N42b: vak Zottegem-Geraardsbergen N42a N42 / Europaweg N42a / Gentsesteeenweg Langestraat her in te richten deel N42 Witte Brug Schonenberg N42b / Gentweg aan te leggen deel N42 Vossenhoek N42b Schipstraat Leugenstraat N42c / Gentweg N42c Assestraat Kaart 1: Stratenplan met situering van de N42 – N42b – N42c III ECOLAS Niet-technische samenvatting 03/07738/PV: MER N42-N42b: vak Zottegem-Geraardsbergen 3.2 RUIMTELIJKE SITUERING Het project omvat de N42 en de N42b vanaf de Langestraat tot aan de Gentweg, t.h.v. de aansluiting van de N42b op de rechtgetrokken N42 richting Geraardsbergen. De Langestraat is gelegen in Godveerdegem, deelgemeente van Zottegem terwijl de Gentweg (N42b) zich situeert ter hoogte van Wijnhuize, deelgemeente van Herzele (Kaart 1). Voor een situering va n het projectgebied op microschaal wordt verwezen naar Kaart 3. 3.3 ADMINISTRATIEVE VOORGESCHIEDENIS De wens en betrachting om een betere wegverbinding te realiseren tussen Henegouwen en het havengebied Gent-Terneuzen via Geraardsbergen en Zottegem bestaat al vele decennia. In het begin van de jaren '70 werd gestart met belangrijke rechttrekkingen van het traject te Zottegem. De N42 wordt in het Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen aangeduid als primaire weg tweede categorie (primaire weg II) tussen Wetteren (E40) en Geraardsbergen. Primaire wegen vervullen zowel een verbindingsfunctie op Vlaams niveau als een verzamelfunctie op Vlaams niveau. Voor primaire wegen II primeert de verzamelfunctie op de verbindingsfunctie. In het begin van de jaren '80 werd als principe vooropgesteld om de N42 in te richten als een verbinding met 2 x 2 rijstroken tussen Wetteren en Zottegem (Langestraat) en met 2 rijstroken ten zuiden van Zottegem. De N42 voldoet over bijna zijn volledige lengte aan de principes van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Dit werd gerealiseerd door enerzijds de uit de 18e eeuw daterende weg aan te passen en anderzijds, op plaatsen waar aanpassingen van de bestaande weg niet mogelijk of niet gewenst waren, door de constructie van een nieuw tracé naast de oude weg. Dergelijke ‘rondwegen’ zijn terug te vinden ter hoogte van Zottegem en Ophasselt. De oude wegen hebben hier de identificatiecode N42a (Zottegem) en N42c (Ophasselt) gekregen (zie Kaart 1). Ter hoogte van het gehucht Wijnhuize was ook een rondweg gepland, maar deze werd tot op heden niet gerealiseerd. Bij de opmaak van het ontwerp voor het vak Zottegem - Herzele (d.w.z. van de schakel tussen het bestaande 4-vaksgedeelte te Zottegem en de reeds gerealiseerde rechttrekking ter hoogte van Ophasselt) groeide immers contestatie, vooral vanuit kringen van landbouw en milieu. Ook op beleidsniveau groeide twijfel over het tracé. Voor het wegtracé dat nu als N42b is aangeduid zijn er reeds verscheidene studies uitgevoerd waar de omvorming van het bestaande wegtracé en de aanleg van een rondweg onderzocht werden. Het betreft de volgende studies: · Een haalbaarheids-MER op basis van ARC-MER (studiebureau BELGROMA). Aan de hand van "kwetsbaarheidskaarten" werd gezocht naar het tracé dat uit milieuoverwegingen het meest aanvaardbare was voor de omlegging van de N42 rond Wijnhuize. · Een studie uitgevoerd door de VUB waarbij 3 alternatieven onderzocht werden: - het nulalternatief; - de aanleg van een "doorweg", conform de principes van het RSV voor primaire wegen II (dit alternatief komt overeen met de herinrichting van de bestaande verbinding, de N42b); - de aanleg van een “rondweg” (dit alternatief komt overeen met de aanleg van het nieuwe tracé van de N42 volgens het tracé dat op het gewestplan voorzien is). IV ECOLAS Niet-technische samenvatting 03/07738/PV: MER N42-N42b: