ΤΟΜΟΣ 8 - ΤΕΥΧΟΣ 3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 Αίμα 8 (3) Πρακτικά Εκπαιδευτικού Προγράμματος 28ου Πανελληνίου Αιματολογικού Συνεδρίου Αιματολογικού 28ου Πανελληνίου Προγράμματος Εκπαιδευτικού Πρακτικά ISSN: 1108-2682 Διευθυντής Σύνταξης: Καθηγητής Φώτης Ν. Μπερής Συνεκδότες: Καθηγήτρια Ελένη A. Παπαδάκη, Καθηγητής Κωνσταντίνος Τσαταλάς Aναπληρωτής Εκδότης: Επίκουρος Καθηγητής Θεόδωρος Π. Βασιλακόπουλος ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ HELLENIC SOCIETY OF HAEMATOLOGY 0 Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο 28 Annual meeting of the Hellenic Society of Haematology η η Βαλκανική Ημερίδα 128 Balkan Day 2-4 Nοεμβρίου 2017 Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών Νovember 2-4, 2017 Megaron, Athens International Conference Center ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2017 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ Γραμματεία: Β. ΒΟΥΡΑΖΕΡΗΣ & ΣΙΑ O.Ε. Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασ. Σοφίας, 115 28 Αθήνα, Τηλ.: 210 72 54 360, Fax: 210 72 54 363, e-mail: [email protected], website: www.vitacongress.gr ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 28ου Πανελληνίου Αιματολογικού Συνεδρίου HELLENIC SOCIETY OF HAEMATOLOGY ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ The Journal Περιοδική Έκδοση της of the Hellenic Society of Ελληνικής ΑιμΑτολογικης HEMATOLOGY Εταιρείας HELLENIC SOCIETY OF HAEMATOLOGY ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ BOARD OF THE HELLENIC ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣυΜΒΟυΛΙΟ SOCIETY OF HAEMATOLOGY ΤΗΣ ΕΛΛΗνΙΚΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ President: Panayiotis Panayiotidis Πρόεδρος: Παναγιώτης Παναγιωτίδης Vice Presidents: Elisavet Grouzi Αντιπρόεδροι: Ελισάβετ Γρουζή Evangelos Terpos Ευάγγελος Τέρπος Secretary General: Ioannis Batsis Γεν. Γραμματέας: Ιωάννης Μπάτσης Secretary: Athanasios Galanopoulos Ειδικός Γραμματέας: Αθανάσιος Γαλανόπουλος Treasurer: George Paterakis Ταμίας: Γεώργιος Πατεράκης Members: Eirini Katodritou Μέλη: Ειρήνη Κατωδρύτου Alexandra Kouraklis-Symeonidis Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Panagiotis Tsaftaridis Παναγιώτης Τσαφταρίδης Panagiotis Tsirigotis Παναγιώτης Τσιριγώτης EDITOR ΕΚΔΟΤΗΣ Photis N. Beris Φώτης Ν. Μπερής Professor of Haematology Καθηγητής Αιματολογίας Medical School Geneva University, Switzerland Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Γενεύης Modile: +41 79 957 5461 Κινητό: +41 79 957 5461 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] CO-editorS Συν-Εκδoτες Helen A. Papadaki Ελένη A. Παπαδάκη Professor of Haematology Καθηγήτρια Αιματολογίας University of Crete School of Medicine Επικεφαλής Αιματολογικού Τμήματος Head of Department of Haematology Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης University Hospital of Heraklion, Crete Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης Τel.: +30 2810 394629 Τηλ.: 2810 394629 Fax.: +30 2810 394632 Fax.: 2810 394632 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] Konstantinos Tsatalas Κωνσταντίνος Τσαταλάς Professor of Haematology Καθηγητής Αιματολογίας University Haematology Clinic Πανεπιστημιακή Αιματολογική Κλινική University General Hospital of Alexandroupolis Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης E-mail: [email protected] E-mail: [email protected] ASSOCIATE editor ΑνΑπΛΗΡΩΤΗΣ ΕΚΔΟΤΗΣ Theodoros P. Vassilakopoulos Θεόδωρος Π. Βασιλακόπουλος Assistant Professor Επίκουρος Καθηγητής Haematology Clinic Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών National and Kapodistrian University of Athens Αιματολογική Κλινική, ΓΝΑ Λαϊκό PAST C0-EDITORS πΡΟΗΓΟυΜΕνΟΙ Συν-Εκδoτες Nicolaos C. Zoumbos Νικόλαος Κ. Ζούμπος ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία, Κηφισίας 27, 115 23 Αθήνα, Τηλ.: 210 7211806 ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΚΔΟΣΗΣ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ: VitaCongress - Β. Βουραζέρης & ΣΙΑ Ο.Ε., Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασ. Σοφίας, 11528 Αθήνα, Τηλ.: 210.72.54.360, Fax: 210.72.54.363, E-mail: [email protected], http://www.vitacongress.gr ΕκτυπΩΣΗ: ΤΕΧΝΟΓΡΑΜΜΑmed, Λ. Μεσογείων 380, 153 41 Αγία Παρασκευή, Τηλ.: +30 210 6000643, Fax: +30 210 6002295, E-mail: [email protected] ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙ ΡΕΙΑ o ΠΑ ΝΕΛ ΛΗΝΙΟ ΑΙ ΜΑ ΤΟ ΛΟ ΓΙ ΚΟ 28 ΣΥ ΝΕ ΔΡΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ HELLENIC SOCIETY OF HAEMATOLOGY 0 Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο 28 Annual meeting of the Hellenic Society of Haematology η η Βαλκανική Ημερίδα 128 Balkan Day 2-4 Nοεμβρίου 2017 Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών Νovember 2-4, 2017 Megaron, Athens International Conference Center Χορηγούνται 16 μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης από τον Π.Ι.Σ. Γραμματεία: Β. ΒΟΥΡΑΖΕΡΗΣ & ΣΙΑ O.Ε. Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασ. Σοφίας, 115 28 Αθήνα, Τηλ.: 210 72 54 360, Fax: 210 72 54 363, e-mail: [email protected], website: www.vitacongress.gr (C.M.E. Credits) 2-4 ΝΟΕΜΒΡΙΟυ 2017 Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Γραμματεία: Β. ΒΟΥΡΑΖΕΡΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Παπαδιαμαντοπούλου 4 & Βασ. Σοφίας, 11528 Αθήνα, Τηλ.: 210.7254360, Fax: 210.7254363 e-mail: [email protected], web: www.vitacongress.gr Vol. 8, No 3 October - December 2017 28th CONGRESS OF THE HELLENIC SocietY OF HAEMATOLOGY EDUCATIONAL PROGRAMME CONTENTS Τherapeutic Implications in Special Groups of MDS Patients Treatment of lower-risk MDS with adverse prognostic factors ........................................................................................25 Argyris Symeonidis Treatment options in higher-risk MDS post hypomethylating agents failure ..................................................................37 Nora-Athina Vyniou, Vasilis Theofanis, Panagiotis Diamantopoulos Treatment of atypical cases of mixed MDS/MPN patients ...............................................................................................42 Athi Mpouchla, Sotirios Papageorgiou, Vasiliki Pappa Addressing AML Treatment in 2017 ΟΜΛ – ELN guidelines: Important changes .....................................................................................................................52 Maria Pagoni, Ioannis A. Tsonis, Zoi S. Arapidou Targeted therapies in AML ...............................................................................................................................................62 George Georgiou Novel therapeutic approaches in ALL ..............................................................................................................................71 Maria K. Aggelopoulou, Ioannis V. Assimakopouilos, Theodoros P. Vassilakopoulos Diagnostic Challenges and Treatment Dilemmas Lymphoproliferative disorders following allogeneic haematopoietic stem cell transplantation......................................85 Anastasia Papadopoulou, Ioannis Batsis Towards Improving τhe Outcome οf Bone Marrow Transplant Recipients Polyomavirus infections in transplant recipients: Diagnosis and treatment ....................................................................94 Vasiliki Kitra-Roussou Methods of monitoring and strategies to improve immune reconstitution after hematopoietic cell transplantation ...102 Anastasia Papadopoulou, Evangelia Yannaki Τόμος 8, Τεύχος 3 Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2017 28ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Θεραπευτικές Προσεγγίσεις Ιδιαίτερων Ομάδων με ΜΔΣ Θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενών με χαμηλότερου κινδύνου Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα (ΜΔΣ) και δυσμενείς προγνωστικούς παράγοντες ....................................................................................................................25 Αργύρης Συμεωνίδης Θεραπευτικές επιλογές ασθενών υψηλού κινδύνου επί αποτυχίας των υπομεθυλιωτικών παραγόντων ....................37 Νόρα-Αθηνά Βύνιου, Βασίλης Θεοφάνης, Παναγιώτης Διαμαντόπουλος Θεραπεία Μικτών Μυελοδυσπλαστικών / Μυελοϋπερπλαστικών Συνδρόμων ..............................................................42 Ανθή Μπούχλα, Σωτήριος Παπαγεωργίου, Βασιλική Παππά Θεραπεύοντας την Οξεία Λευχαιμία το 2017 ΟΜΛ – ELN guidelines: Οι σημαντικές τροποποιήσεις ...................................................................................................52 Μαρία Ν. Παγώνη, Ιωάννης A. Τσώνης, Ζωή Σ. Αραπίδου Θεραπείες στόχευσης στην ΟΜΛ ....................................................................................................................................62 Γεώργιος Γεωργίου Θεραπευτικές Εξελίξεις στην Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία ....................................................................................71 Μαρία Κ. Αγγελοπούλου, Ιωάννης Β. Ασημακόπουλος, Θεόδωρος Π. Βασιλακόπουλος Διαγνωστικές Προκλήσεις και Θεραπευτικά Διλήμματα Λεμφοϋπερπλασίες μετά μεταμόσχευση αλλογενών αιμοποιητικών κυττάρων ............................................................85 Αναστασία Παπαδοπούλου, Ιωάννης Μπάτσης Βελτιώνοντας την έκβαση της Μεταμόσχευσης Polyomavirus λοιμώξεις μετά τη μεταμόσχευση: Διάγνωση και Αντιμετώπιση .............................................................94 Βασιλική Κίτρα-Ρούσσου Τρόποι παρακολούθησης και ενίσχυσης της ανοσιακής αποκατάστασης μετά τη μεταμόσχευση ...........................102 Αναστασία Παπαδοπούλου, Ευαγγελία Γιαννάκη xiv 28o ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ A Perfect Balance: Iron Metabolism Hepcidin in the diagnosis of iron disorders ..................................................................................................................112 Domenico Girelli, Elizabeta Nemeth, Dorine W. Swinkels Iron mediade Oxidative Stress and Neurogenerative Diseases ....................................................................................124 Polixeni Delaporta, Despina Afordakou, Ioannis Papassotiriou Erythroferrone: a new egulator of iron homoestasis ......................................................................................................136 Maria Arapaki, Mariana Politou New Clues for Transfusion Immunopathology Red blood cells