Załącznik do uchwały nr XII/85/15 Rady Powiatu w Lubartowie z dnia 29 grudnia 2015 r. PROGRAM ROZWOJU POWIATU LUBARTOWSKIEGO na lata 2015 – 2022 Koordynacja prac: Lubartów 2015 r. Program Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2015-2022 2 | S t r o n a Program Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2015-2022 Niniejszy Program Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2015-2022 ma na celu przedstawienie przyjętych planów rozwojowych powiatu w oparciu o jego zweryfikowany potencjał, zasoby oraz możliwości rozwojowe, w szczególności w kontekście uwarunkowań nowego okresu programowania środków z Funduszy Unii Europejskiej na lata 2014-2020. ZESPÓŁ DS. OPRACOWANIA PROGRAMU ROZWOJU POWIATU LUBARTOWSKIEGO NA LATA 2015-2022 powołany ZARZĄDZENIEM NR 25/15 STAROSTY LUBARTOWSKIEGO z dnia 14 maja 2015 r. 1) Kazimierz Sysiak Wicestarosta Lubartowski; 2) Radosław Guz Członek Zarządu Powiatu w Lubartowie; 3) Jolanta Skiba Kierownik Wydziału Inwestycji i Rozwoju; 4) Agnieszka Waśniowska Inspektor Wydziału Inwestycji i Rozwoju; 5) Agnieszka Kasperek Kierownik Wydziału Finansowego; 6) Krzysztof Krupa Kierownik Wydziału Oświaty i Sportu; 7) Jerzy Piekarczyk Kierownik Wydziału Spraw Społecznych; 8) Lucyna Jóźwiak Kierownik Wydziału Rolnictwa Leśnictwa i Ochrony Środowiska; 9) Marek Kowalski Kierownik Wydziału Komunikacji Transportu i Drogownictwa; 10) Grażyna Szafrańska Radna Rady Powiatu w Lubartowie; 11) Piotr Fiutka Radny Rady Powiatu w Lubartowie; 12) Anna Wójtowicz Dyrektor Zespołu Szkół Nr 2 w Lubartowie; 13) Zbigniew Zarzycki Zastępca Dyrektora RCEZ w Lubartowie; 14) Monika Kanadys Specjalista ds. programów Powiatowy Urząd Pracy w Lubartowie; 15) Iwona Maj Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lubartowie; 16) Jolanta Tomasiewicz Dyrektor Powiatowego Młodzieżowego Domu Kultury w Lubartowie; 17) Grzegorz Jaworski Dyrektor Zarządu Dróg Powiatowych w Lubartowie; 18) Anna Zielińska Naczelna Pielęgniarka SPZOZ w Lubartowie; 19) Grzegorz Szyszko Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Lubartowie; 20) Robert Filipowicz Zastępca Naczelnika Wydziału Prewencji Komendy Powiatowej Policji w Lubartowie; 21) Leszek Gajuś Zastępca Nadleśniczego Nadleśnictwa Lubartów; 22) Piotr Krzyżanowski Zespół Doradztwa Rolniczego w Lubartowie; 23) Michał Rola Zastępca Wójta Gminy Abramów; 24) Dariusz Firczuk Zastępca Wójta Gminy Firlej; 25) Agnieszka Piecyk Inspektor, Urząd Gminy Jeziorzany; 26) Katarzyna Ogórek – Podinspektor ds. wspierania rozwoju gminy, Urząd Świderska Gminy w Kamionce; 27) Tomasz Futera Burmistrz Miasta Kock; 28) Piotr Turowski Naczelnik Wydziału Strategii, Rozwoju i Funduszy Zewnętrznych, Urząd Miasta Lubartów; 3 | S t r o n a Program Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2015-2022 29) Małgorzata Kołodziej Inspektor w Referacie Centrum Obsługi Inwestora, Urząd Gminy Lubartów; 30) Janusz Jankowski Wójt Gminy Michów; 31) Janusz Marzęda Wójt Gminy Niedźwiada; 32) Sylwia Szczepańska Sekretarz Gminy Ostrów Lubelski; 33) Małgorzata Karasek Kierownik Referatu Inwestycji, Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Urząd Gminy Ostrówek; 34) Stanisław Marzęda Wójt Gminy Serniki; 35) Stanisław Wołoszkiewicz Wójt Gminy Uścimów; 36) Ewa Zielińska Kierownik Oddziału Lubelskiej Fundacji Rozwoju w Lubartowie; 37) Jakub Wróblewski Kierownik Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej w Lubartowie; 38) Leszek Zieliński Dyrektor Biura Lokalnej Grupy Działania Doliną Wieprza i leśnym szlakiem; 39) Paweł Waśniowski Dyrektor Biura Lokalnej Grupy Rybackiej W dolinie Tyśmienicy i Wieprza; 40) Jacek Bednarski Stowarzyszenie Sąsiedzi; 41) Jolanta Włoszek Prezes Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych; 42) Monika Grzeszczak Prezes Spółdzielni Socjalnej Planetarium; 43) Grzegorz Poznański Prezes Społem PSS Jedność w Lubartowie; 44) Henryk Wójtowicz Prezes Solbet Lubartów; 45) Mirosław Gajewski Wiceprezes Zarządu Banku Spółdzielczego w Lubartowie; 46) Joanna Firgolska Gospodarstwo Agroturystyczne CICHOSZA. Zadaniem zespołu było zgromadzenie materiałów i informacji niezbędnych do opracowania Programu, jak również udział w warsztatach i konsultacjach strategicznych. 4 | S t r o n a Program Rozwoju Powiatu Lubartowskiego na lata 2015-2022 SPIS TREŚCI WSTĘP ..................................................................................................................................................................................... 7 I. CEL, METODOLOGIA I HORYZONT CZASOWY PROGRAMU .................................................... 9 II. DIAGNOZA SYTUACJI POWIATU LUBARTOWSKIEGO ........................................................... 11 1. Przestrzeń i środowisko .................................................................................................................................... 11 1.1. Umiejscowienie i ogólna charakterystyka powiatu oraz gmin powiatu ...................... 11 1.2. Sieć osadnicza ............................................................................................................................................... 13 1.3 Środowisko przyrodnicze – zasoby naturalne ............................................................................... 14 1.4. Tereny i obiekty przyrodnicze chronione ....................................................................................... 19 1.5. Zasoby kulturowe ......................................................................................................................................... 22 2.2. Gospodarstwa domowe i źródła utrzymania ludności ............................................................ 32 2.3. Rynek pracy .................................................................................................................................................... 34 2.4. Bezrobocie......................................................................................................................................................... 37 3. Infrastruktura społeczna ................................................................................................................................. 40 3.1. Edukacja ........................................................................................................................................................... 40 3.2. Kultura ............................................................................................................................................................... 42 3.3. Sport i rekreacja ........................................................................................................................................... 44 3.4. Ochrona zdrowia .......................................................................................................................................... 45 3.5. Pomoc społeczna ........................................................................................................................................... 46 3.6 Bezpieczeństwo publiczne ........................................................................................................................ 49 4. Sfera gospodarcza ................................................................................................................................................. 50 4.1. Sfera pozarolnicza ....................................................................................................................................... 50 4.2. Rolnictwo .......................................................................................................................................................... 54 4.3. Turystyka ......................................................................................................................................................... 59 5. Infrastruktura techniczna ............................................................................................................................... 64 5.1. Transport i komunikacja ......................................................................................................................... 64 5.2. Infrastruktura ochrony środowiska .................................................................................................. 68 5.3. Energetyka i gazownictwo ...................................................................................................................... 71 6. Zarządzanie .............................................................................................................................................................. 71 6.1. Finanse powiatu ........................................................................................................................................... 71 6.2. Planowanie strategiczne .......................................................................................................................... 74 V. WNIOSKI I REKOMENDACJE ...................................................................................................................... 88 VI. WIZJA - MISJA – CEL GENERALNY PROGRAMU ....................................................................... 95 VII. CELE STRATEGICZNE - OBSZARY PRIORYTETOWE ........................................................... 97 VIII. CELE OPERACYJNE - KIERUNKI DZIAŁAŃ ....................................................................... 101 IX. ZGODNOŚĆ CELU GŁÓWNEGO I CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH ZE STRATEGICZNYMI DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU ....................................................... 106 X. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA ............................................................................. 110 XI.