het ledenmagazine van de politieke vereniging D66 Voorjaar 2020 Democraat Grote uitdagingen IC-arts & D66-senator Peter van der Voort foto ANP/Corné Sparidaens p. 4 CORONA | Coververhaal p. 14 ONDERWIJS | Reportage p. 18 TECHNOLOGIE | Interview De nachtmerrie van D66 op Scholenreis Datamacht techreuzen Peter van der Voort (voor de crisis uitbrak) moet ingeperkt worden ANP/Corné Sparidaens ANP/Corné foto inhoud grote uitdagingen Democraten, Wouter Koolmees, tijdelijk vicepremier en minister van Sociale Zaken Grote uitdagingen. Het thema van deze en Werkgelegenheid, moest in een paar weken tijd een noodmaatregel Democraat, symbolischer kan het niet in deze periode. De wereld is binnen een paar maanden (NOW) uit de grond stampen om zoveel mogelijk te voorkomen dat compleet veranderd door het coronavirus; we bedrijven failliet gaan en mensen hun baan verliezen. hebben er allemaal op onze eigen manier mee te maken. Verdriet om overleden dierbaren, zorgen om de gezondheid van naasten en onszelf, een nieuw ritme vinden in het op afstand leven en 10. werken. Onzekerheid over wat de toekomst brengen zal. wel! – zit ik als tijdelijk vicepremier Het roer gaat om inderdaad in het hart van de besluiten, Deze situatie stelde onze vereniging vanaf het de overleggen met het RIVM en de begin voor nieuwe en grote uitdagingen en ik heb 5 vragen aan… andere deskundigen. We nemen als met bewondering gekeken naar de creativiteit en kabinet grote besluiten, met veel impact veerkracht. We blijven met elkaar in contact door op de samenleving en het leven van het organiseren van digitale vragenuurtjes met mensen. Dat is zeer nodig om het virus raadsleden, virtuele borrels en het eerste online een halt toe te roepen. Maar dat laat congres. Masterclasses die in no time worden ❶ Wanneer besefte je dat Nederland vier dagen na opening van het loket me natuurlijk niet onberoerd. Op een omgezet in podcasts, afdelingen die bedank- in een crisis was beland? “In normale al geld op hun rekening. Meer dan 1,5 zeldzaam moment van rust, komt dat kaartjes naar docenten sturen, leden die tijden kunnen bedrijven die tijdelijk miljoen mensen krijgen inmiddels deze soms echt wel even binnen. Ik heb grote mondkapjes naaien. minder werk hebben door een calamiteit inkomenssteun van de overheid – dat is bewondering voor de professionaliteit 14. een beroep doen op een gedeeltelijke gigantisch.” en deskundigheid van de mensen die Trots ben ik ook op onze politici die al maanden- WW-uitkering voor hun personeel. Vóór ons adviseren. We mogen trots zijn lang keihard werken aan oplossingen in crisistijd. Voor een nieuwe corona gebeurde dat zo’n 200 keer per ❸ Wat kost dit, en hoe gaan we dit op de kennis en wetenschap die we in Ik noem er een paar – hun verhalen vindt u in jaar. Sinds eind februari zagen we de met z’n allen betalen? “Volgens onze Nederland hebben.” deze Democraat. Waarnemend vicepremier onderwijsvisie aanvragen voor de regeling snel oplopen. voorspellingen kost deze regeling 10 Wouter Koolmees met een noodpakket voor Het besef groeide dat het coronavirus miljard voor de eerste drie maanden. En ❺ Je werkt momenteel dag en nacht, gedupeerde ondernemers en hun werknemers; niet alleen forse impact heeft op de zorg als we de regeling verlengen, dan kost je bent nauwelijks thuis. Hoe gaat Kees Verhoeven, die – juist nu – een scherp oog en gezondheid van mensen, maar ook op het nog een keer zo’n bedrag. Dat is het eigenlijk met jou en met je gezin? houdt voor privacyaspecten bij digitale plannen; de economie. Op 13 maart hadden we heel veel geld. Maar als we hiermee de “Goed hoor! Ik ben gezond, mijn en ons nieuwe Eerste Kamerlid Peter van der in een dag een verdubbeling van 2.500 eerste harde klappen kunnen opvangen vriendin en de kinderen ook. Dat is het Voort, die als hoofd intensive care in Groningen naar 5.000 aanvragen. In dat weekend is en grote snel stijgende werkloosheid – allerbelangrijkste natuurlijk. Ik zie ze zeer nauw bij de coronazorg betrokken is. besloten dat de horeca op zondagavond zoals in de VS – kunnen voorkomen, dan inderdaad nog minder dan anders. Dat dichtging. De crisis werd toen in volle is het welbesteed. Dat neemt niet weg vind ik soms best lastig, zeker omdat U kunt in deze editie ook nader kennismaken met omvang duidelijk. Op maandag was dat we hoe dan ook in een crisis zitten. de kinderen thuis zijn nu en niet naar Alexandra van Huffelen en Hans Vijlbrief, onze het aantal aanvragen voor de werktijd- Niet alleen in een gezondheidscrisis, school kunnen. We regelen het zo goed nieuwe staatssecretarissen op Financiën, die voor 18. verkorting vertienvoudigd naar 54.000 ook in een economische crisis. Er zullen en zo kwaad als het gaat, net als al die de partij klaarstonden toen we een beroep op hen en was de regeling niet meer houdbaar. bedrijven failliet gaan en mensen hun andere gezinnen in Nederland.” deden en die voortvarend aan de slag zijn gegaan. Toen wisten we: we moeten iets nieuws baan verliezen, hoe stevig en groot onze Digitale bedenken.” maatregelen ook zijn. Ik besef dat dat Naast de coronacrisis blijven andere grote uit- een harde boodschap is, maar het is wel dagingen onverminderd belangrijk. Zoals goed revolutie ❷ Dat werd de NOW. Wat houdt de enige eerlijke boodschap. In deze onderwijs, het klimaat, de stikstofproblematiek. deze Noodmaatregel Overbrugging crisis wordt ook nóg scherper duidelijk En de herindelingsverkiezingen in november voor Werkgelegenheid in? “De NOW heeft dat mensen met een tijdelijk contract de nieuwe Groningse gemeente Eemsdelta en 4. ic-arts & D66-senator 25. Whats-Appèleren als belangrijkste doel: het behoud van of oproepkrachten als eerste hun baan in Oisterwijk, Vught en Boxtel – waarvoor we Peter van der Voort Annabel Broer en banen. Alle bedrijven die minimaal 20 kwijtraken. Dat onderstreept voor mij creatief een ‘nieuwe normaal’-vorm voor Samira Rafaela procent omzetverlies hebben, krijgen – de noodzaak om de arbeidsmarkt zo te Voorjaar 2020 Voorjaar campagnevoeren zullen vinden. 8. even voorstellen: afhankelijk van hun omzetverlies – tot hervormen dat er meer gelijke kansen Alexandra van Huffelen 26. zij-instromer 90 procent van hun loonkosten vergoed. ontstaan. Als voorzitter van de commis- Ik hoop u binnenkort weer te en Hans Vijlbrief Toon van Asseldonk Bedrijven kunnen zo hun personeel sie die het D66-verkiezingsprogramma … Wouter Democraat Democraat ontmoeten, live of online, in met al hun kennis en ervaring zoveel schrijft, neem ik dat zeker mee.” goede gezondheid. 12. energietransitie 28. uit de vereniging mogelijk in dienst houden. En werkne- Koolmees 3 praktijkvoorbeelden nieuws en events mers krijgen zo hun salaris doorbetaald, ❹ Als (tijdelijk) vicepremier ben je nu Anne-Marie zodat ook zij hun lasten en onkosten ook lid van de ‘nationale crisisstruc- Spierings 20. deepfakes 30. colofon kunnen blijven betalen. De regeling tuur’. Hoe is het om zo’n verantwoor- essay Van Mierlo Stichting redactie en informatie is zo gemaakt dat hij robuust en snel delijkheid te dragen? “Omdat Kajsa nog uitvoerbaar is en bedrijven snel hun geld niet teruggekeerd was na haar ziekte h Persconferentie NOW-regeling Dit nummer ging ter 22. wooncrisis 31. D66-koppel krijgen. De eerste bedrijven hadden toen het virus uitbrak – nu gelukkig op 31 maart 2020 | © NOS perse op 30 april. Ondertussen in… Leiden uit Zeeuws-Vlaanderen 2 3 grote uitdagingen grote uitdagingen Peter van der Voort was net geïnstalleerd als lid van de Eerste Kamer toen hij besefte wat de ziekenhuizen te wachten stond door het nieuwe coronavirus. Nu de ergste opnamepiek voorbij lijkt, voelt het hoofd intensive care van het Universitair Medisch Centrum Groningen weer rust in zijn lijf. “We moeten een nieuw evenwicht zoeken.” tekst Jan Vincent Meertens Peter van der Voort slaapt altijd goed in, maar sinds kort slaapt hij ook weer goed dóór. Tijdens de eerste weken van de coronacrisis schrok hij elke nacht om 4 of 5 uur wakker uit een nare droom. “Dan gierde de adrenaline door mijn lijf. Er was zoveel te doen en dat ging ik dan ook doen. Nu ik weet waar we staan en hoe we verder gaan – met enige onzekerheid, Peter van der Voort maar grosso modo gaan we dit voor elkaar krijgen – voel ik 29 september 1964 weer rust in mijn lijf.” Van der Voort neemt alle tijd om zijn ervaringen en zijn visie Woonplaats: Boksum te delen met de leden van D66 – in dit geval via Skype met de (Friesland) Democraat. Dat deed hij ook tijdens het online congres op 18 april, waar hij samen met minister Sigrid Kaag vertelde over 2013-heden leiderschap in tijden van crisis. “Leiderschap is het eerlijke Academic Director, TIAS verhaal vertellen. Eerlijkheid is extreem belangrijk – zeker nu.” School for Business and Society (Tilburg University) 2014-heden “ Onze fractievoorzitter Annelien Hoogleraar Health Care, TIAS Bredenoord vroeg of ik dacht Elke nacht 2016-heden Chairman task force Health dat het echt zo erg zou worden. Economics European Society Ik zei: ja” of Intensive Care Medicine 2017-heden Alarmbellen wakker Regiobestuurslid D66 Fryslân Begin februari, nog maar net geïnstalleerd als Eerste Kamerlid 2017-heden voor D66, gingen bij Van der Voort de alarmbellen al af. Hij Secretaris had de ontwikkelingen in China op de voet gevolgd en zag de Gemeenschappelijke verwoesting die het coronavirus aanrichtte in Italië. “Ik weet Voorjaar 2020 Voorjaar uit een nare Intensivisten Commissie nog dat ik het er toen met onze fractievoorzitter Annelien 2019-heden Bredenoord over had. Ik vertelde haar hoe zorgelijk ik de Hoofd afdeling Intensive situatie vond. Ze vroeg mij of ik dacht dat het echt zo erg zou Democraat Democraat Care Volwassenen (ICV), worden. Ik zei: ja. Ik vond het ongemakkelijk dat het kabinet er Universitair Medisch Centrum zo lichtvoetig over deed, terwijl ik al wist dat we straks met veel droom Groningen (UMCG) te weinig ic-bedden zouden zitten.