Strategia Rozwoju Społeczno- Gospodarczego Gminy Mieszkowice na lata 2014-2024 Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Mieszkowice na lata 2014 - 2024 Spis treści 1. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY MIESZKOWICE ..................................................................................................................... 3 1.1. Położenie geograficzne gminy Mieszkowice ....................................................................... 3 1.2. Rys historyczny .................................................................................................................... 4 1.3. Zagospodarowanie przestrzenne ........................................................................................ 6 1.3.1. Struktura użytkowania gruntów...................................................................................... 6 1.3.2. Zasoby mieszkaniowe...................................................................................................... 7 2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA.............................................................................................. 8 2.1. Układ drogowy i komunikacyjny ......................................................................................... 8 2.2. Infrastruktura ochrony środowiska..................................................................................... 9 3. GOSPODARKA........................................................................................................................ 13 3.1. Rolnictwo........................................................................................................................... 13 3.2. Leśnictwo........................................................................................................................... 14 3.3. Podmioty gospodarcze...................................................................................................... 15 3.4. Turystyka i zagospodarowanie turystyczne....................................................................... 16 4. Sfera społeczna...................................................................................................................... 21 4.1. Demografia........................................................................................................................ 21 4.2. Grupy ryzyka społecznego................................................................................................. 23 4.3. Ochrona zdrowia ............................................................................................................... 26 4.4. Oświata i wychowanie....................................................................................................... 26 4.5. Formy zorganizowania społeczeństwa.............................................................................. 27 5. WALORY KULTUROWE........................................................................................................... 28 5.1. Rejestr zabytków. Obszary objęte ochroną konserwatorską............................................ 28 5.2. Instytucje kultury............................................................................................................... 30 5.3. Współpraca partnerska ..................................................................................................... 31 6. WALORY PRZYRODNICZE I KRAJOBRAZOWE......................................................................... 33 6.1. Warunki klimatyczne......................................................................................................... 33 6.2. Ukształtowanie terenu ...................................................................................................... 33 6.3. Sieć hydrologiczna............................................................................................................. 34 6.4. Zasoby naturalne............................................................................................................... 36 6.5. Prawne formy ochrony przyrody....................................................................................... 36 7. WIELKOŚĆ I STRUKTURA BUDŻETU GMINY MIESZKOWICE................................................... 40 8. ANALIZA BENCHMARKINGOWA – SZYBKOŚĆ ROZWOJU GMINY MIESZKOWICE WŚRÓD GMIN POWIATU GRYFIŃSKIEGO ................................................................................................... 43 9. ANALIZA SWOT...................................................................................................................... 59 Strona | 1 Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Mieszkowice na lata 2014 - 2024 10. DIAGNOZA STANU GMINY................................................................................................. 63 11. MISJA I WIZJA .................................................................................................................... 66 12. STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY MIESZKOWICE na lata 2014-2024 .............. 68 13. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA....................................................................... 75 14. POWIĄZANIE Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU......................................................... 80 15. KONSULTACJE SPOŁECZNE ................................................................................................ 83 Strona | 2 Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Mieszkowice na lata 2014 - 2024 1. CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY MIESZKOWICE 1.1. Położenie geograficzne gminy Mieszkowice Gmina Mieszkowice leży w południowo- zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, wraz z gminami Banie, Cedynia, Chojna, Gryfino, Moryń, Stare Czarnowo, Trzcińsko Zdrój, Widuchowa, jest częścią powiatu gryfińskiego. O jej unikalnym położeniu decyduje bliskość dużych ośrodków miejskich: Szczecina i Berlina. Powierzchnia gminy wynosi 239 km 2. Miejscowości wchodzące w skład gminy, to miasto Mieszkowice – siedziba gminy, a także sołectwa: Czelin, Goszków, Kłosów, Kurzycko, Plany, Stare Łysogórki, Stary Błeszyn, Troszyn, Wierzchlas, Zielin. Jednym z najważniejszych wyznaczników położenia geograficznego gminy jest rozległa dolina dolnej Odry, stanowiąca jej zachodnią granicę. Bogactwem są liczne głazy narzutowe: granity, gnejsy, porfiry i wapienie pochodzenia skandynawskiego. Były one wykorzystywane do budowy umocnień warownych, dróg i budowli średniowiecznych, czego doskonale zachowanymi przykładami w Mieszkowicach i okolicy są mury obronne oraz granitowe części kościołów. Mieszkowice otaczają mury obronne z basztami oraz 26 czatowni z XII i XIV wieku. Pierwotnie łączna ich długość wynosiła 1650 m, natomiast dzisiaj wynosi 1500 m. W murach znajdowały się dwie bramy: Boleszkowicka i Moryńska, które zostały zburzone w 1870 – 1872 r. Rysunek 1 Położenie gminy Mieszkowice Źródło: www.mieszkowice.pl Strona | 3 Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Mieszkowice na lata 2014 - 2024 Gmina leży w pobliżu skrzyżowania dwóch ważnych szlaków międzynarodowego systemu dróg wodnych: ° drogi wodnej E30, zapewniającej możliwość przemieszczania się doliną Odry w kierunkach: północnym w kierunku Bałtyku do portów morskich Polski, Niemiec, Rosji i Skandynawii oraz południowym: łącząc Pomorze z terenami Górnego Śląska, ° drogi wodnej E70, zapewniającej możliwość przemieszczania się w kierunkach: wschodnim doliną Warty, Noteci i Kanałem Bydgoskim łącząc się z systemem żeglugowym doliny Wisły oraz na zachód w kierunku dróg wodnych Niemiec i Europy Zachodniej za pośrednictwem dwóch wjazdów na kanał Odra - Hawela w Osinowie Górnym/Hohensaaten oraz przez kanał Ognica w Schwedt. Podstawowymi cechami gminy jest położenie: ° w strefie przygranicznej, w obszarze polsko- niemieckich zainteresowań utworzeniem „transgranicznego obszaru chronionego w dolinie dolnej Odry", jako Polsko - Niemieckiego Parku Narodowego „Dolina Dolnej Odry", ° w korytarzu ekologicznym doliny Odry, będącym ważnym ogniwem w europejskim systemie powiązań przyrodniczych, w strefie koncentracji obszarów chronionych o ponadregionalnej randze: Cedyńskiego Parku Krajobrazowego oraz Narodowego Parku Doliny Dolnej Odry po stronie niemieckiej, ° w zasięgu zainteresowań mieszkańców Niemiec terenami wypoczynkowymi i sferą usług. 1.2. Rys historyczny Niemiecka nazwa Mieszkowic pojawiła się w źródłach pisanych po raz pierwszy w dokumencie z 30.08.1295 r. jako Berenwalde. Na przestrzeni lat ulegała przekształceniom. Współczesna nazwa Mieszkowice została utworzona na wzór polskich nazw miejscowych przez dodanie formatu – „owice ” do podstawy słowotwórczej, wywiedzionej od nazwy osobowej - piastowskiego imienia Mieszek. Niedźwiedź - historyczny symbol Mieszkowic, został wybrany na godło miasta. Współczesna wersja herbu to dwa brązowe niedźwiedzie na zielonej murawie, wsparte łapami o pień jodły. Badania archeologiczne dowodzą, że osadnictwo rozpoczęło się tu w młodszej epoce kamienia (neolicie). W okolicach Mieszkowic znaleziono liczne kamienne topory, które dowodzą istnienia skupisk ludności. W dolinie rzeki Odry znaleziono liczne ślady palenisk, dołów odpadowych i płaskich grobów całopalnych. Całość pochodziła z epoki brązu. W końcowej fazie tej epoki nastąpił rozkwit kultury materialnej, wzrost produkcji narzędzi, ozdób, naczyń. Trwał on do około 400 r. p.n.e., potem nastąpił upadek. Przypuszczalnie w okresie średniowiecza na ziemi Mieszkowickiej zamieszkiwało plemię Licikiwików. W 963 r. Mieszko I przyłączył ziemie chojeńskie do swego państwa, a po zwycięstwie nad grafem