KÖKLÜ GEÇMİŞTEN GÜÇLÜ GELECEĞE Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences of the Turkic World Журнал Гуманитарных Ηаук Τюркского Мира BAHAR SPRING 2018 • SAYI NUMBER 85 Mehmet Çetin - Recep Kök Kırım Savaşı Örneğinde Osmanlı Ordusu’nda Gayrimüslimlerin BAHAR İstihdamı ALES ŞARTI YOKTUR Zekeriya Işık Osmanlı İmparatorluğu’nda Kamusal Alanda Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Kimliğiyle Kadın (1839-1900): Çorum ŞEHİT EŞİ VE ÇOCUKLARINA %75, GAZİLERE, EŞ VE ÇOCUKLARINA %50 İNDİRİM Şer’iyye Mahkemesi Örneği SPRING Yahya Yeşilyurt Yemen Karasularında Korsanlık ve Osmanlı Devleti’nin Aldığı YÜKSEK LİSANS PROGRAMLARI (TEZSİZ) ÖN LİSANS PROGRAMLARI Tedbirler (1869-1914) • Bilgisayar Programcılığı • Arap Dili Eğitimi Ahmet Ali Gazel Osmanlı Mürettipler Cemiyeti • Bilgisayar Mühendisliği Amirzhan Rysbayev - Gulzada Temenova Kazak ve Türkiye Türkçesindeki Anlamca Kaynaşmış ve • Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Deyimleşmiş Fiillerin Anlamsal Yapısı • Eğitim Yönetimi ve Denetimi LİSANS PROGRAMLARI 2018 • SAYI • İngiliz Dili Eğitimi • Bilgisayar Mühendisliği Hatice Özdil Mehmed Murad Nakşibendî ve Nakşî Gözüyle Yazılmış Tek, Tam Mesnevî Şerhi • İşletme • Endüstri Mühendisliği • İİşş Sağlığı veve güvenliğiGüvenliği • Yönetim Bilişim Sistemleri Ebru Davulcu Dalkavuk, Kalem, Davul, Kartal, Cem ve Kara Sinan • Sağlık Kurumları İşletmeciliği Dergilerindeki Reklam ve İlanlarda Modernleşme ve Değişen • Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Tüketim Kültürü • Turizm İşletmeciliği NUMBER Gökhan Yalçın Edvâr Kitaplarında Usûl-i Cedîd: İç İçe Daireli Usûller • Türk Dili ve Edebiyatı Yavuz Şen Bektaşi Nefesleri Üzerine Makamsal Bir İnceleme • Türkçe'nin Yabancı Dil Olarak Öğretimi • Uluslararası İlişkiler Kubilay Aktulum Metinlerarasılık Görüngüsünde Gerçeklik ya da Metnin • Yerel Yönetimler Göndergeselliği • Yönetim Bilişim Sistemleri 85 Rasim Yılmaz - Julide Yalçınkaya Koyuncu The Impact of Privatization on Labor Productivity in Transition • Yönetim ve Organizasyon Economies and the Turkic Republics EN UYGUN KAYIT ÜCRETİ Oljobay Karatayev Sibir Kırgızlarının Devlet ve Siyasi Yöneticisi: Erenak Bek İLETİŞİM Bilgi için: [email protected] SOSYAL MEDYA HESAPLARIMIZ Tel : 0 312 216 06 50 Ahmetyeseviuni Utku Yapıcı Change in the Status of the Crimean Tatars: from National Faks : 0 312 216 06 59 Ahmetyeseviuni Minority to Indigenous People? Adres : TÜRTEP Başkanlığı Taşkent Cad. Şehit H. Temel Kuğuoğlu Sok. Ahmetyeseviuni No:30 Bahçelievler/ANKARA Ahmetyeseviuni Münevver Ebru Zeren - Çetin Pekacar - Bülent Kaya Yayın Değerlendirme www.ayu.edu.tr www.turtep.edu.tr © Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Bașkanlığı Ahmet Yesevi University Board of Trustees Полномочный Совет университета имени Ахмеда Ясави bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi Journal of Social Sciences of the Turkic World BAHAR SPRING 2018 • SAYI NUMBER 85 © Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Bașkanlığı Ahmet Yesevi University Board of Trustees Danışma Kurulu / Advisory Board bilig Prof. Dr. Abdıldacan AKMATALİYEV Millî Bilimler Akademisi /Kırgızistan Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi Prof. Dr. Ramiz ASKER Journal of Social Sciences of the Turkic World Bakü Devlet Üniversitesi/Azerbaycan Prof. Dr. Viktor BUTANAYEV BAHAR SPRING 2018 • SAYI NUMBER 85 Hakas Katanov Devlet Üniversitesi /Rusya Federasyonu Prof. Dr. Nurettin DEMİR Sahibi Owner Hacettepe Üniversitesi/TÜRKİYE Ahmet Yesevi Üniversitesi Adına Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Edward FOSTER Prof. Dr. Musa YILDIZ Talisman/ABD Prof. Dr. Darhan HIDIRALİ Yayın Yönetmeni Editor in Chief Uluslararası Türk Akademisi/Kazakistan Prof. Dr. Fırat PURTAŞ Prof. Dr. Osman HORATA Hacettepe Üniversitesi/Türkiye Yayın Kurulu Editorial Board Prof. Dr. Lars JOHANSON Prof. Dr. Fırat PURTAŞ Mainz Üniversitesi/Almanya Prof. Dr. Nâzım Hikmet POLAT Prof.Dr. Mustafa S. KAÇALİN Prof. Dr. Yunus KOÇ Marmara Üniversitesi/Türkiye Prof. Dr. Ali Ekber ŞAHİN Prof. Dr. Ramazan KORKMAZ Doç. Dr. Tuba DURMUŞ Maltepe Üniversitesi/Türkiye Dr. Murat YILMAZ Prof. Dr. Mehmet KUTALMIŞ Ahmet Yesevi Üniversitesi/Kazakistan Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Managing Editor Prof. Dr. Rafael MUHAMMEDİNOV Fatih ÖZER Bilimler Akademisi/Rusya Federasyonu Prof. Dr. Mahir NAKİP Teknik Redaksiyon Redaction Çankaya Üniversitesi/Türkiye Doç. Dr. Tuba DURMUŞ Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ Gazi Üniversitesi/Türkiye Özetlerin İngilizcesi English Abstracts Prof. Dr. Mehmet ÖZ Ebru SEVEN Hacettepe Üniversitesi/Türkiye Prof. Dr. Ali Yaşar SARIBAY Özetlerin Rusçası Russian Abstracts Uludağ Üniversitesi/Türkiye Liliya SATTAROVA Prof. Dr. Musa YILDIZ Gazi Üniversitesi/Türkiye Sekreterya Secretariat Fatih ÖZER Yönetim Merkezi Management Center Taşkent Cad. Şehit H. Temel Kuğuoğlu Sok. Nu: 30 06490 Bahçelievler / ANKARA Tel : (0 312) 216 06 00 • Faks : (0 312) 216 06 09 www.ayu.edu.tr bilig.yesevi.edu.tr • e-posta: [email protected] Abonelik Subscription [email protected] Abone Bedeli Yurt içi (Yıllık) : 100 TL (Öğretim üyesi, öğretmen ve öğrencilere 50 indirimlidir) Yurt dışı (Yıllık) : 150 ABD Doları Yayın Türü 3 aylık, yaygın, süreli Baskı Printed by Merkez Repro iç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Makalelerde ifade edilen fikir ve görüşler sadece Devrez Sk. No. 1/B İskitler / ANKARA yazarlarının olup, Ahmet Yesevi Üniversitesi 0312 384 7898 www.merkezrepro.com Mütevelli Heyet Başkanlığının görüşlerini yansıtmazlar. Basım Yeri: ANKARA The opinions and views expressed in the articles Basım Tarihi: 30/04/2018 are the authors’ solely and do not reflect the views of the Ahmet Yesevi University Board of Trustees. ISSN: 1301-0549 Saygıdeğer okurlar, Bilig’in yeni sayısını istifadenize sunmaktan mutluluk duymaktayız. Nevruz döne- mine denk gelen yeni sayımız Nevruz gibi renkli ve bereketli bir içeriğe sahip. Bu sayıda Türklük biliminin her alanından birbirinde değerli 13 makale bulunmakta- dır. Memnuniyetle ifade edebiliriz ki, bu makalelerin hepsi alana katkı sunan daha önce hiç incelenmemiş konuları çok alan özgün çalışmalardır. Önceki sayılarda olduğu gibi bilig – Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi’nin bu sayısında da Türk kültür hazinesinin farklı yönlerine dikkat çeken, Türk dünyasının güncel meselelerine ışık tutan, sosyal bilimlerin temel alanlarından seçkin makaleler yer almaktadır. İlk bakışta tarih, dil, edebiyat, müzik, iletişim, uluslararası ilişkiler ve iktisat alanında makaleler dikkati çekmekle birlikte okuduğunuzda rahatlıkla göreceğiniz gibi birçok çalışma çok disiplinli ve disiplinler arası bir yaklaşımla ele alınmıştır. İktisat bölümünde iki akademisyen Mehmet Çetin ve Recep Kök’ün hazırladığı “Kırım Savaşı Örneğinde Osmanlı Ordusu’nda Gayrimüslimlerin İstihdamı” baş- lıklı makale, Zekeriya Işık’ın “Osmanlı İmparatorluğu’nda Kamusal Alanda Cinsi- yet ve Toplumsal Cinsiyet Kimliğiyle Kadın” başlıklı makalesi ve Yahya Yeşilyurt’un kaleme aldığı “Yemen Karasularında Korsanlık ve Osmanlı Devleti’nin aldığı Ted- birler” adlı çalışma çok disiplinli ve disiplinlerarası niteliğiyle dikkat çekici eserler- dir. Bu üç makalenin Tarih alanındaki çalışmalarına yeni bir soluk getiren dikkate değer nitelikte olduğuna inanıyoruz. Zengin Türk diline ilişkin Amirzhan Rysbayev ve Gulzada Temenova’nın birlikte hazırladıkları “Kazak ve Türkiye Türkçesindeki Anlamca Kaynaşmış ve Deyimleş- miş Fiillerin Anlamsal Yapısı” başlıklı makale Kazakistanlı akademisyenlerin ko- nuyla ilgili birikimlerini ortaya koyan, pek çok örnek deyimin karşılaştırmalı olarak incelendiği özgün bir çalışmadır. Ebru Davulcu’nun yazdığı “Dalkavuk, Kalem, Davul, Kartal, Cem ve Karasinan Dergilerindeki Reklâm ve İlânlarda Modernleşme ve Değişen Tüketim Kültürü” başlıklı makale, Osmanlı Devleti’ndeki modernleşme çabaları ve bu çabalarla birlik- te tüketim kültüründe yaşanan değişmeleri Batı tarzı mizah dergilerindeki reklam ve ilanlar üzerinden incelemektedir. bilig – Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi’ne katkıda bulunan tüm akademis- yenlerimize teşekkür ediyor, yeni sayımızın bilim dünyasına faydalı olması temen- nisiyle iyi okumalar diliyoruz. Prof. Dr. Fırat PURTAŞ Yayın Yönetmeni Dear Readers, We are delighted to offer you the new issue of Bilig. Our new issue coinciding to the Nowruz festival has a colorful and fertile content like Nowruz. In this issue, there are 13 valuable articles each of which are from the field of Turkology. We are content to state that these articles are all original works that address the issues that have never been reviewed before, contributing to the field. As in the previous issues, in this issue of bilig – Journal of Social Sciences of the Turkic World - there are outstanding articles from the main fields of social sciences which arouse interest to the various aspects of Turkish culture and shed light on the current affairs of the Turkish world. At first glance, the articles in history, language, literature, music, communication, international relations and economics draw attention and in addition to this, as you can easily notice while reading, many studies have been dealt with in a multidisciplinary and interdisciplinary approach. The article prepared by two academicians Mehmet Çetin and Recep Kök in the department of Economics and entitled “The Employment of Non-Muslims in the Ottoman Army in the Case of the Crimean War” and in the article titled “ Gender in Public Sphere in The Ottoman Empire and Woman with Gender Identity “ by Zekeriya Isik and penned by Yahya Yeşilyurt “ Piracy in Territorial Waters of Yemen and Measures by The Ottoman Empire “ are the remarkable multidisciplinary and interdisciplinary studies. We believe that these three articles are of significant quality that