9. Veiga d'Agüera: reguera de Marabiu qu'atra- viesa una veiga y va dar al llamáu El Pozu I'Agua (top. 7); ~documéntasenel añu 1753 «tempa en la vega de Agüeran (DAT n. 34). NOTES: 1. Los topónimos entiéndeme toos dende'l Ila- De toponimia tebergana (X) tin aquam 'agua', espresión que tamién tien el sen- tíu de 'lluvia' en frases del tipu: vien I'agua, tu dágua, etc. El top. 8 ye un exemplu nidiu del vieyu HIDROTOPONIMIA wu se&n el caz! czgtln ~p!icábuse U de!les wil;,en= tes d'agua según s'afita na documentación medie- val: «agua de Nilone» (1 p. 496, añu 1176), eillam aquam de Nilone~(1 p. 524, añu 1181), Nagua de Naurenian (1 p. 99, añu 1048). A la mesma toponi- mia tebergana correspuende'l lluqar citáu na Edá Media (3, n. 117, h. 1100) comu «Uena de aquan y que, a xulgar pel orde que sicgue'l testu, alluga- 1. La Vallina 1'Agua: vallina de Parmu, húme- ráse'n Valdesantibanes, pue qu'ente Gradura y Ri- da munches vegaes. maori. 2. La Cueva I'Agua: cueva de Pamnu, siempre 2. El top. 9 preséntase comu un continuador con agua dientru por tar remexando les paredes. de aquam, aquariam ,d'usu apelativu n'asturiacu y 3. Los Llanos del Agua'l Llau: llanu con un frecuente ente los nomes de llugar (2 p. 102). champán na parte d'arriba d'una lladera na braña 3. A los nomes de llugar dichos deben axun- Santianes. táse-yos otros tres onde s'inxere'l términu agua for- 4. El Carbachu Z'Agua: prau de Carrea. manldo un grupu sitagmáticu con un ~derivái_ide sat tum 'saltu'. Referímosnos a otra tantes cascaes q-ue 5. El Carbachu 2'Agua: en Fresnéu; nesi Ilu- s'anoten nestos llugares (2 y p. 36): gar fórmense champanes col agua. a) El Saltu i'Agua: cascada d'Infiesta. 6. Pinga 1'Agua: cueva y pastu, en términos d'Entragu, cerca Cotarrene; siempre tán reme- b) Saltu 2'Agua: cascada d'agua ente Campie- xando les paredes de la cueva. 1. y Urria, visible dende la mama carre- tera. 7. El Pozu I'Agua: pozu de Marabiu que siem- pre tien agua; a la so vera hai otru, tamién gran- c) Saitu i'Agua: en Cuañana (Va1,desampedru). de y fondu que ta secu. 4. Na toponimia tebergana nun alcontremos 8. Trambas Aguas: prau ente dos regueros en entá continuadores del llatín torrens-tis, a la es- Villamaori. contra de lo que pasa n'otres partes dlAsturies on- de hai seguidores con diptongación de la e, anque NOTES: nel Llibru del 'Codu afaise una referencia a aduas 1. Abúltame que nun debemos naguar por en- stagias in torrente de Villar» (p. 116). Resulta per- tender estos nomes de llugar, lloñe 'de los apellati- difícil averiguar si les citaes estaxes (o estayes) ta- vos teberganos xaguar 'tirar agua con fuerza pa que ben a 'la vera d'una corriente ,d'agua que de mou llimpie ,daqué cosa'; enxaguar 'Ilimpiar con agua'. apellativu podía dáse-y el nome ,de torrente (o to- miente) o si, en sen contrariu, esa reali'dá cuayare 2. La cercanía .del cast. enjaguar fairía que tu- nun nome ,de llugar güei non conxrváu del mou a viéramos presente la posibilidá d'entendelo d,endell comu se documentara. llatín vulgar "ex aquare (DCECH s. v. enjuagar), amestáu necesariu pa ser a entender la palatal 5. Al topónimu conseñáu nel númberu 6 pue d'aniciu. amntase tamién: - ue toes maneres nel casu pi'imei-u n~iifairia Pinga Z'Agua: en Gradura; El Pingalin: prau de falta facer propuesta tala darréu la x- podría xus- La Plaza; Las Pingueras:tarrén mui pindiu de tificase dende'] calter palatal de la -S del artículu. Parmu. Resulta de toes toes difícil ~d'esclariarteniendo pre- sente .que7 términu aguada 'crecida d'una corriente Na mio opinión son toos rellacionaos etimoló- d'agua por mor de la lluvia', 'salida de madre d'una xicamente colmos apellativos teberganos pingar 'go- corriente d'agua' tamién se conoz y tien la mesma tear', 'tar engaramáu nun sitiu altu', 'caer d'un llau rellación etimolóxica col Ilatín aqualqz ensin nece- más que d'otru daqué que nun toca'l suelu', .pinga sidá d'esplicase per dos términos amestaos. 'gota que cae de contino'. El so aniciu atópase nel llatín pendicare magar la opinión a la escontra de LLAT.RIUUM (2 p. 99) dellos estudiosos ,que piensen na so rellación con 1. El Riu: barriu de Prau. pinguis (,Meyer~Lübke)o con una voz onomatopé- yica. ' 2. El Riu: regueru grande de Vi!lamaori. 3. El Ríu: prau de Cansinos peronde pasa un regueru; conozse, por eso, col nome tamién ,de El Prau'l Ríu. 1. Las Xaguadas ( - Las Aguadas): tierres de 4. La Campa'l Riu: en Gradura. Carrea, giiei formando parte del prau conociu tou él por Sucamarín; acü6rdeiise !os iiifomar,tes de 5. El Ríu Barriu: regueru que baxa pel valle que son terrenos afectaos poles aguaes d'iviernu. La Somoza hasta xuntase'n S. Salvador col de Val- ,desampedru; Barriu ye un pueblu de La Somoza. 2. El Xagual: llugar .de Parmu que s'inunda. 6. Prau Ríu: en Castru (Valdesantibanes). 3. El Xagual ( El Sagual): terrenos per onde - 7. El Ríu la Veiga: en Vixidel. arrolla I'agua del regueru que los atraviesa cuan- du hai crecida. 8. Ríu Secu: prau de Villanueva pel que baxa un regueru sumiéndose nél. 1 Cfr. les referencies de F. Krüger «Etimologias Hispánicas». 9. La Braña'l Riu: prau de Carrea a la vera AILing 4 (1950), 82-97. un regueru. 10. La Braña'l Ríu: llugar en términos de San 29. Riazores: prau con regueru, en Parmu. Salvador atravesáu per un regueru. 30. Riellu: pueblu de Valdesampedru, a la orie- 11. La Veiga'l Riu: prau de Fresnéu pel que baxa Ila del ríu désti valle. Documéntase comu «Ueiga un regueru. de Reiellon nel s. XII ('C. Belmonte) y comu de- 12. El Riu Bustiellu: regueru que baxa de La Ilo» nel Llibru'l Codu (p. 114, 118, 122, 154). Verde, en Taxa. , 31. Ricáu: pastu común en Vixidel pel que pasa 13. El Riu Fundil: en La Foceicha. un regueru fondu. 14. La Cuesta'l Riu: en Torce. 32. El Ri la Cuba: praos con cortes nuna braña de Taxa peronde pasa un regueru; ye probable- 15. El Riu la Cusquina: n'Infiesta. mente el cflumen coba» de ,que fala un documentu 16. El Ríu la Llastra: en Taxa, a la vera una del s. XI (CDCO n. 118). peña; Ilámase tamién El Ríu Pescardin. 33. Rilkdrona ( - Rialladrona) : prau ente Be- 17. El Riu'l Mestu: en Urria; xúntase al que rrueñu y Carrea con un regueru que fai cuasi de baxa de Taxa nel llugar que conocen por La Foz. llende entmelos pueblos. 18. El Riu la Ortigosa: en Parmu. 34. Renzinor ( - Riminor): pra,dera ruina nela 19. Prau del Ríu: en S. Salvador. que pasa un regueracu, en Taxa; na documentación 20. El Riu la Rama: regueru que baxa de Fun- de la Catedral d'Uviéu alcuéntrase esta referencia fría (La Somoza). (3 p. 315. hacia 1100): «per cerra de Eromaiore~. En documentu del s. XI (3 p. 321): «per termino 21. Sorríos ( -Survios): monte de Vixidel per- de ribulo minore usque adfliget se in tennino de cima un regueru. ribuIo maiore». 22. El Ríu'l Tornu: en Vixidel; regueru que baxa'n llinia recta. 35. Fonte Rumarinas ( - Fonte Romarinas): en Villar. pa escontra La Plaza. 23. Trambos Ríos: barriu de Parmu ente dos regueros. 3'6. El Riu Rumián: ríu de Vjxidel. 24. Trambos Ríos: llugar ente dos regueros en 37. Las Llamas del ReZlodu: n'Urria; cf. s. v. La Puerca (Parmu). lamam, luturn. 25. T t-- "!--; 1 rurrwus rrzus. en Süfia. NOTES: 26. L'Uechu'l Riu: sitiu onde naz el Ríu Bur- ganzos (Taxa). 1. Los llugares citaos podríen entendese den- de'l Ilatín rivum > ríu, pallabra emplegada pa re- 27. Ríumayor ( - Riumaor - Rimaor): pueblu de ferise'u Teberga a la más grande de les corrientes Valdesantibanes peronde baxa un regueru; v. top. d'agua n'oposición a reguerulreguera; a la so mes- núm. 34. ma familia etimolóxica perteneceríen los tamién 28. Riañu: barriu (d'Entragu; ,documéntase nel apelativos teberganos enriar 'enllenase un sitiu de Llibru,l .Codu comu «Rianno» (p. 117, 129, 112, 156, les agües de la lluvia'; riada, 'gran caudal', 'caudal 157, 158, 147, 145). que se sal de la madre d'un ríu o regueru'. 2. knde'l puntu vista de la espresión alcon- cón < * rivi anconem, rellacionaos con recodos de tramos en Teberga les mesmes variantes reducíes ríos o regueros y que fai tiempu citáramos en Te- (ri-, re-, ro-, m-) que se dan n'Asturies asina comu berga (8 p. 802): topónimos asemeyaos (2 p. 99). a) Rincón: llugar de La Plaza a la vera'] ríu 3. Habría discutise si nel casu del númberu 30 de Valdecarzana, onde fai una vuelta. se ta delantre dún ,deriváu del diminutivu * rive- b) Rincón: prau de Berrueñu xunto a un re- llum, comu paez acetable, o si debe faoese casu a gueru y camín. ciegues dme la documentación comu propón Bobes c) Rincón: praos de Fresnéu. Son pequeños. (4 s. v.) d) El Rincón: en Torce, en una granda. 4. Los top. 29 v 33 presenten una avarente mala concordancia; de toes maneres paezme que ej Ci Rincó~de? Freisnu: praos de Rlejju. deberán entendese comu compuestos de dos pala- NOMESDE LLUGAR DEL TIPU REGUEIRU (2 p.