สมุดพ่อพันธ์ุโคนม 2557 DLD DAIRY SIRE SUMMARY 2014 กลุ่มวิจัยและประเมินพันธุกรรมสัตว์ สำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ สำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ คำนำ INTRODUCTION สทป. เป็น หน่วย งาน หลัก ในกรม ปศุสัตว์ ที่ ทำ หน้าที่ พัฒนา BBLP is the ปรับปรุง พันธุ์ โคนม โดย ใช้ เทคโนโลยี การ ผสมเทียม ด้วย น้ำ เชื้อ แช่ แข็ง main organization in ของ พ่อ พันธุ์ ที่ ผ่าน กระบวนการ ทดสอบ ลูกสาว (Progeny test) อย่าง the Department ต่อ เนื่อง ยาวนาน จนใน ปัจจุบัน การ เลี้ยง โคนม ของ ไทย ประสบ ความ สำเร็จ of Livestock ก้าวล้ำนำ หน้า ทุก ประเทศ ใน เขต อาเซียน เนื่องจาก​ประเทศไทย​เป็น​เพียง​ Development, ประเทศ​เดียว​ใน​เขต​ร้อน​ชื้น​ที่​มี​พันธุ์​โคนม​ที่​เหมาะ​สม​กับ​สภาพ​แวดล้อม​ responsible ระบบ​การ​เลี้ยง​และ​ตลาด​ผลิตภัณฑ์​ใน​ไทย​เป็น​ของ​ตนเอง รู้จัก กัน for genetic ใน นาม “ทรอ​ปิ​คอล​โฮลส​ไตน์​(Tropical​Holstein,​TH)”​สามารถ improvement in ผลิต น้ำ เชื้อ แช่ แข็ง บริการ ผสมเทียม ปรับปรุง พันธุ์ แม่ โคนม ของ เกษตรกร dairy cattle through artificial insemination ทั่วประเทศ ใน ปัจจุบัน สทป. ยัง ได้ นำ เทคโนโลยี ที่ ทัน สมัย ได้แก่ การ ใช้ สถิติ ขั้น สูง ใน การ วิเคราะห์ (Best Linear Unbiased Prediction, using frozen semen from proven dairy BLUP) มาใช้ ใน การ ประเมิน พันธุกรรม พ่อ และ แม่ พันธุ์ โคนม ใน ไทย ทำให้ sires. Until now, Thailand has got a specific เกษตรกร มั่นใจ ว่า จะ ได้ น้ำ เชื้อ พ่อ พันธุ์ ที่ เกิด จาก พ่อ และ แม่ ชั้น เลิศ ที่ มี dairy breed which performs best and well คุณสมบัติ ตรง ตาม ความ ต้องการ ของ ตลาด ผลิตภัณฑ์ นม สภาพ แวดล้อม adapt to the tropical environment and และ รูป แบบ การ จัดการ เลี้ยง ดู ของไทย ใน การ ประเมิน ค่า ทาง พันธุกรรม raising system in Thailand, known as ของ ลักษณะ การ ให้ ผลผลิต จะ ประเมิน ด้วย เทคนิค BLUP ด้วย โมเดล “Tropical Holstein, TH” Reliable statistical วัน ทดสอบ (Test-day model, TDM) โดย การ ใช้ บันทึก ผลผลิต น้ำนม technology like Best Linear Unbiased ใน วัน ทดสอบ ซึ่ง จะ ช่วย เพิ่ม ความ ถูก ต้อง แม่นยำ ใน การ ประเมิน ค่า ทาง Prediction (BLUP) was applied in genetic พันธุกรรม ของ พ่อ พันธุ์ และ แม่ พันธุ์ evaluation process. Hence, Thai dairy อย่างไร ก็ตาม การ คัด เลือก และ ปรับปรุง พันธุ์ โคนม ของ กรม sires presented in annual sire summary ปศุสัตว์ จะ ประสบความ สำเร็จ และ ก้าวหน้า ต่อ ไป ได้ จะ ต้อง ได้ รับ ความ for dairy cows genetic improvement ร่วม มือ จาก ผู้ มี ส่วน ได้เสีย ทุก ภาค ส่วน อัน ได้แก่ เกษตรกร เครือ ข่าย in Thailand. BLUP technique with Test โครงการ พัฒนา และ ผลิต พ่อ โคนม พันธุ์ทรอ ปิ คอล โฮ สล ไตน์ ที่ ให้ ความ Day mode (TDM) were used for genetic ร่วมมือ ใน การ เก็บ สถิติ น้ำนม เจ้าหน้าที่ ของ ศูนย์วิจัย การ ผสม เทียมฯ และ evaluation of production traits. This ผู้บริหาร ทุก ระดับ ที่ ให้การ สนับสนุน อย่าง เต็ม ความ สามารถ จนทำให้ เกิด model considered all genetic and สมุดพ่อ พันธุ์ โคนม กรมปศุสัตว์ ซึ่งผลิต ขึ้น เพื่อ เป็น ประโยชน์ แก่ ผู้เกี่ยวข้อง environmental effects directly on a test- ใน การ ศึกษา ข้อมูล ลักษณะ เด่น ของ พ่อ พันธุ์ ที่ ผ่าน การ คัด เลือก และ เพื่อ day basis and consequently, improve the การตัดสิน ใจ เลือก ใช้ น้ำ เชื้อ ให้ บริการ ผสมเทียม แก่ แม่ โคนม ของ เกษตรกร accuracy of genetic evaluation of sires ได้ อย่าง เหมาะ สม ทำให้ การ ปรับปรุง พันธุ์ โคนม ประสบ ความ สำเร็จ เกษตรกร ผู้ เลี้ยง โคนม ได้ รับ พันธุ์ โคนม ที่ มี ศักยภาพ ใน การ ให้ ผลผลิต ตรง and dams. The BBLP really appreciated ตาม ความ ต้องการ ต่อ ไป all the individuals and organizations participated in the progeny test process i.e. network farmers, the personnel of the Artificial Insemination and Biotechnology (นายณรงค์ เลี้ยงเจริญ) for livestock Production Centers and all ผู้อำนวยการสำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ DLD executives for their corporation and มกราคม ๒๕๕๘ support. DLD DAIRY SIRE SUMMARY 2014 สารบัญ Contents DLD​Dairy​cattle​breeding​program​ 1 โปรแกรมการปรับปรุงพันธุ์โคนมของกรมปศุสัตว์ 2014​DLD​Dairy​sires​genetic​evaluation​ 4 ​ การประเมินค่าทางพันธุกรรมโคนมของกรมปศุสัตว์​ปี​2557 The​heritability​from​genetic​evaluation​ 9 ค่าอัตราพันธุกรรมที่ได้จากการประเมิน Genetic​and​phenotypic​trend​ 10 ​ แนวโน้มทางพันธุกรรม​และลักษณะปรากฏ Understanding​the​breeding​value​and​accuracy​in​DLD​dairy​sire​summary​ 18 ​ การทำความเข้าใจเกี่ยวกับคุณค่าการผสมพันธุ์​ ​ และความแม่นยำในสมุดพ่อพันธุ์โคนมของกรมปศุสัตว์ Sire​selection​for​genetic​improvement​ 23 การพิจารณาเลือกใช้พ่อพันธุ์ Description​of​information​in​DLD​dairy​sire​summary​ 25 วิธีการอ่านรายละเอียดในสมุดพ่อพันธุ์โคนม Detail​information​of​DLD​proven​sire​ 27 รายละเอียดพ่อพันธุ์โคนมของกรมปศุสัตว์ที่ผ่านการพิสูจน์ Detail​information​of​DLD​testing​bulls​ 53​ รายละเอียดพ่อพันธุ์โคนมของกรมปศุสัตว์ที่กำลังทดสอบ Dairy​sire​summary​2014​ 59​ ​ สรุปคุณค่าการผสมพันธุ์พ่อพันธุ์โคนม​ปี​2557 สำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ โปรแกรม การ ปรับปรุง พันธุ์ โคนม ของ กรม ปศุสัตว์ DLD DAIRY CATTLE BREEDING PROGRAM กรมปศุสัตว์ โดยสำนัก เทคโนโลยี ชีวภาพการ ผลิต Dairy cattle genetic improvement program ปศุสัตว์ ได้ จัด ทำ โครงการ ที่ ช่วย สนับสนุนให้ โปรแกรม was initiated in Thailand under the “Master การ ปรับปรุง พันธุ์ โคนม ของ ประเทศ คือ โครงการ พัฒนา Bull Project” in 1992. The national breeding และ ผลิต น้ำ เชื้อ พ่อ โคนม พันธุ์ ดี (Master Bull Project) objectives were established according to dairy โดย กำหนด เป้า หมาย ใน การ ปรับปรุง พันธุ์ โคนม ของ market, management system, climate and ประเทศ เพื่อ ให้ สอดคล้อง กับ ระบบ การ ผลิต ระบบ การ environment of tropical country like Thailand. ตลาด และ โครงสร้าง ของ ประชากร โคนม คือ จะ สร้าง Until now the “Tropical Holstein, TH” a tropical โคนม พันธุ์ Tropical Holstein ที่ เหมาะ สม กับ สภาพ dairy breed was developed and being the main แวดล้อมและ การ เลี้ยง ดู ของ ประเทศไทย และมี สาย เลือด population of dairy cattle in Thailand. Through ของ พันธุ์ โฮลส ไตน์ ฟรี เชีย น มากกว่า หรือ เท่ากับ 75% the progeny testing scheme, Tropical Holstein ขึ้น ไป และ มี พันธุกรรม ของ ลักษณะการ ให้ ผลผลิต น้ำนม sires were proved and selected each year. As (ปริมาณ น้ำนม ไข มัน และ โปรตีน) สูง และ มี ลักษณะ the consequence, the genetic of milk production รูป ร่าง (ขา และ กีบ และ ระบบ เต้า นม) ที่ ดี ด้วย การนำ (milk, fat and protein yield), conformation and เอา เทคโนโลยี ทางการ ปรับปรุง พันธุ์ เช่น วิธี การ ประเมิน reproductive performance have been in progress. ค่า ทาง พันธุกรรม ที่ ได้ มี การ พัฒนา ปรับปรุง ให้ มี ความ The Department of Livestock Development (DLD) ถูก ต้อง แม่นยำ ยิ่ง ขึ้น ตาม ลำดับ อย่าง ต่อ เนื่อง โดย การ by the Bureau of Biotechnology in Livestock พัฒนา ทั้ง วิธี การ ทาง สถิติ โมเดล ที่ ใช้ ใน การ วิเคราะห์ Production (BBLP) continues to concentrate มา ช่วย ใน การ คัด เลือก โครงการ นี้ ช่วย ประหยัด เงินตรา on improving of genetic evaluation procedure ต่าง ประเทศ ใน การ สั่ง ซื้อ น้ำ เชื้อ จาก ต่าง ประเทศ และ together with incorporating more traits in the น้ำเชื้อจาก พ่อ โค ต่าง ประเทศ ที่ มี การ ทดสอบ และ คัดเลือก genetic evaluation program. Hence, the dairy จาก แหล่ง กำเนิด ที่ มี สภาพแวดล้อม แตก ต่าง ไป จาก farmers can be rely on the Tropical Holstein ประเทศไทย ไม่ อาจ แน่ใจ หรือ รับ ประกัน ได้ ว่า จะ ให้ ลูก sires and at the same time, more traits could ที่ เกิด มา มี ความ ดี เด่น เท่ากับ ที่ ปรากฏ ใน แหล่ง กำเนิด be considered for genetic improvement at farm ได้ นอก เสีย จาก จะ ต้อง ปรับ เปลี่ยน สภาพ แวดล้อม ให้ level, aiming at higher profit per unit of milk ใกล้เคียง หรือ เหมือน กับ แหล่ง กำเนิด ของ โค เหล่า นั้น ซึ่ง production. Moreover, Tropical Holstein could จะ ต้อง ใช้ เงิน ลงทุน ที่ สูง นอกจาก นี้ สำนัก เทคโนโลยี be a choice of suitable tropical dairy breed for ชีวภาพ การ ผลิต ปศุสัตว์ ยัง มุ่ง มั่น ที่จะ พัฒนา โค พันธุ์ นี้ South East Asian in the near future. ให้ เป็น พันธุ์ ที่ เหมาะ สม กับ สภาพ แวดล้อม ใน เขต ร้อน ชื้น และ เป็น แหล่ง สนับสนุน สาย พันธุ์ โคนม ที่ เหมาะ สม ที่สุด สำหรับ ประเทศ ใน แถบ เอเชีย ตะวัน ออก เฉียง ใต้ 1 DLD DAIRY SIRE SUMMARY 2014 การ​ทดสอบ​ลูกสาว Progeny testing program 1. คัด เลือก แม่ โคนม ชั้น เลิศ (Superior dams) 1. Two hundred Superior dams (305 days เพื่อเป็น Bull dams จำนวนปี ละ 200 ตัว จากประชากร milk yield not less than 5,500 kg., excellent in โคนม ที่ มี บันทึก ผลผลิต น้ำนม ซึ่ง รับ ผิด ชอบ โดย กรม type traits with HF blood level around 87.5- ปศุสัตว์ โดย มี ปริมาณ น้ำนม รวม ต่อ รอบ การ ให้ นม ไม่ 93.75%) were selected as bull dams each year. น้อยกว่า 5,500 กิโลกรัม มีลักษณะ รูป ร่าง (Type traits) These bull dams will be assigned to mate with ดี เลิศ ตาม ลักษณะ โคนม และ เป็น แม่ โคนม ลูกผสม ที่ มี top bull semen from proven Tropical Holstein ระดับ สาย เลือด 87.5-93.75%HF โดย แม่ โค ทั้งหมด จะ sires to produce bull calves. ได้ รับ การ ผสม พันธุ์ ด้วย น้ำ เชื้อ พ่อ โคนม ภายใน ประเทศ ที่ 2. The expected 40 bull calves born each ผ่าน การ พิสูจน์ แล้ว ใน ลำ ดับ ต้นๆ เพื่อ ผลิต ลูก โค เพศ ผู้ year were raised at young bull testing station. 2. ลูก โค เพศ ผู้ ที่ เกิด ประมาณ ปี ละ 40 ตัว จะ ถูก Parentage test and Karyotyping (testing for รวบรวม จาก ฟาร์ม เกษตรกร โดย ศูนย์วิจัย การ ผสมเทียม chromosomal abnormality) were conducted และ เทคโนโลยี ชีวภาพ ไป เลี้ยง ดู ที่ ศูนย์ ทดสอบ พ่อ พันธุ์ as soon as the bull calves arrives the station. เพื่อ ทำการ ทดสอบ ความ เป็น พ่อ-แม่-ลูก (Parentage Growth performance was also recorded. analysis) ตรวจสอบ ความ ผิด ปกติ ของ โครโมโซม (Karyo- 3. The male calves were evaluated for typing) และ ทดสอบ สมรรถภาพ (Performance test) conformation at 12 to 14 months by type traits 3. จนกระทั่ง อายุ ประมาณ 12-14 เดือน โครุ่น เพศ committee from the BBLP and sent for semen ผู้ทั้งหมด จะ ถูก ประเมิน ลักษณะ รูป ร่าง โดยคณะ กรรมการ quality test at the frozen semen production ผู้ทรงคุณวุฒิ โครุ่น ที่ ผ่าน การ ทดสอบ สมรรถภาพ จะ ถูก ส่ง center. Frozen semen from young bulls which ไป ที่ ศูนย์ ผลิต น้ำ เชื้อ แช่ แข็ง พ่อ พันธุ์ เพื่อ ทำการ รีด เก็บ semen quality were approved will be collected น้ำ เชื้อ ทดสอบ คุณภาพ น้ำ เชื้อ (Semen quality test) and stored at the center for distribution to the และทดสอบ ความ สามารถ ใน การ ถ่ายทอด ลักษณะ โดย ใช้ network farms under the project to produce ข้อมูล ของ ลูกสาว (Progeny test) daughters in progeny testing program. 4. การ ทดสอบ ความ สามารถ ใน การ ถ่ายทอด 4. All the daughters of testing bulls were ลักษณะจะ ต้อง กระจาย น ้ำเชื้อ พ่อ โค ทดสอบ ไป ผสมเทียม expected to be bred at 15-18 months of age.