STRATEGIA PRODUKTU TURYSTYCZNEGO GOTANIA Opracowanie zostało wykonane w ramach zadania pn. „Promocja turystyczno-gospodarcza regionu hrubieszowsko-tomaszowsko-zamojskiego – GOTANII” realizowanego w ramach projektu: „Zainwestuj w Gotanii - projekt rozwoju ponadlokalnej marki regionu hrubieszowsko - tomaszowsko – zamojskiego”. y SPIS TREŚCI 1. ANALIZA ATRAKCYJNOŚCI I POTENCJAŁU TURYSTYCZNEGO OBSZARU ........................................................................ 4 1.1. Analiza dokumentów strategicznych obszaru ................................................................................................................................... 4 1.1.1. Dokumenty krajowe ............................................................................................................................................................. 4 1.1.2. Dokumenty województwa lubelskiego ................................................................................................................................... 5 1.1.3. Dokumenty powiatów i gmin ................................................................................................................................................ 7 1.2. Analiza sytuacji na krajowym, regionalnym i lokalnym rynku turystycznym – sytuacja obecna i prognozy ....................................... 12 1.2.1. Sytuacja obecna na rynku turystycznym ............................................................................................................................... 13 1.2.2. Prognozy rozwoju turystyki ................................................................................................................................................. 29 1.3. Audyt turystyczny obszaru GOTANII ............................................................................................................................................... 33 1.3.1. Walory turystyczne GOTANII............................................................................................................................................... 33 1.3.2. Gmina wiejska Mircze ........................................................................................................................................................ 35 1.3.3. Gmina miejska Hrubieszów ................................................................................................................................................. 38 1.3.4. Gmina wiejska Komarów-Osada .......................................................................................................................................... 39 1.3.5. Gmina wiejska Tomaszów Lubelski ...................................................................................................................................... 42 1.3.6. Pozostałe gminy obszaru GOTANII ....................................................................................................................................... 44 2 1.4. Analiza porównawcza potencjału turystycznego względem innych regionów Polski ........................................................................ 46 1.4.1. Roztocze ........................................................................................................................................................................... 46 1.4.2. Podlasie ............................................................................................................................................................................ 48 1.4.3. Bieszczady ........................................................................................................................................................................ 50 1.5. Analiza benchmarkingowa - Centrum Słowian i Wikingów Wolin .................................................................................................... 52 1.6. Analiza SWOT ................................................................................................................................................................................. 58 2. KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYCZNEGO OBSZARU WSKAZANYCH PRZEZ STRATEGIĘ MARKI GOTANIA ...................... 59 2.1. Turystyka kulturowa ...................................................................................................................................................................... 59 2.2. Turystyka kulinarna ........................................................................................................................................................................ 70 2.3. Turystyka rozrywkowa ................................................................................................................................................................... 71 2.4. Turystyka kwalifikowana ................................................................................................................................................................ 73 2.5. Agroturystyka ................................................................................................................................................................................ 74 3. SZCZEGÓŁOWA KONCEPCJA W ZAKRESIE MARKOWYCH PRODUKTÓW TURYSTYCZNYCH OBSZARU GOTANIA .......... 76 3.1. Istota i elementy produktu turystycznego ....................................................................................................................................... 76 3.2. Określenie podstawowej i uzupełniającej koncepcji rozwoju produktów turystycznych obszaru GOTANIA ...................................... 81 3.3. Plan i harmonogram wdrożenia markowych produktów turystycznych obszaru ................................. Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 3.4. Zasady monitorowania sposobu i efektów wdrażania markowych produktów turystycznych obszaru ........................................... 102 3 1. ANALIZA ATRAKCYJNOŚCI I POTENCJAŁU TURYSTYCZNEGO OBSZARU 1.1. Analiza dokumentów strategicznych obszaru 1.1.1. Dokumenty krajowe Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 Polska posiada znaczne zasoby naturalne będące szansą rozwojową. Środowisko przyrodnicze cechuje przede wszystkim wyjątkowa różnorodnośd biologiczna w zróżnicowanych regionalnie warunkach. Walory naturalne w połączeniu z potencjałem kulturowym i korzystnym położeniem w środku Europy czynią z Polski atrakcyjne miejsce do zwiedzania i wypoczynku. Dla wielu słabiej uprzemysłowionych, a atrakcyjnych środowiskowo regionów Polski (np. Nizina Południowopodlaska) turystyka stanowi podstawową szansę rozwojową. Niezbędną rolę odgrywa wsparcie inicjatyw lokalnych przez władze publiczne, które wyznaczają szlaki turystyczne i wodne, tereny łowieckie, obszary rekreacyjne oraz pomagają przy rozbudowie niezbędnej infrastruktury. Na korzystny wizerunek Polski wpływają także zasoby dziedzictwa kulturowego w postaci zabytków antropogenicznych i osiągnięd krajowych twórców. Polska powinna czerpad korzyści z rozwoju turystyki przyczyniającej się do wzrostu gospodarczego regionów, tworzenia nowych miejsc pracy oraz promocji regionów i kraju. Do zadao mających na celu konkurowanie i intensyfikację działao na rynku turystycznym należy wzbogacenie wachlarzu usług wymagających powstania i rozbudowy obiektów bazy i infrastruktury turystycznej. Odnośnie województwa lubelskiego w Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 nacisk zostanie położony na zwiększenie udziału sektora kultury i turystyki. 4 1.1.2. Dokumenty województwa lubelskiego Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 Dokument „Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego” jest narzędziem planowania działao mających na celu trwały rozwój społeczno – gospodarczy regionu. Jednym z siedmiu opracowanych priorytetów jest ochrona i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego regionu. Zmiany obejmują m.in. tworzenie szlaków turystycznych, modernizację obiektów sportowo – rekreacyjnych, prace remontowo – konserwatorskie w obiektach zabytkowych oraz prowadzenie marketingu turystycznego. Lubelszczyzna została określona regionem atrakcyjnym turystycznie. Wiele gmin ma potencjał do rozwoju funkcji turystycznej jako czynnika aktywizującego miejscową ludnośd. W polityce regionalnej bogactwo kulturowe nie jest w pełni wykorzystywane, więc w odniesieniu do niektórych obszarów może zostad zaprzepaszczone. Mimo że Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego nie zalicza obszaru Gotanii do miejsc posiadających kompleksową ofertę turystyczną, niezbędne jest eksponowanie autentyzmu i oryginalności tego terenu. Poprzez rozwój i kształtowanie tożsamości kulturowej oraz edukację ekologiczną mieszkaoców powyższy stan może ulec zmianie na lepsze. Plan Marketingu Turystyki w województwie lubelskim na lata 2007-2013 W Planie Marketingu Turystyki w województwie lubelskim określone zostały główne kierunki rozwoju turystyki regionalnej. Dokument uwzględnia wszelkie uwarunkowania, kierunki rozwoju oraz strategiczne działania adresowane do podmiotów realizujących regionalną politykę społeczno – gospodarczą. Opracowanie powstało na podstawie Strategii Rozwoju województwa lubelskiego na lata 2006-2020 oraz Koncepcji programowo – przestrzennej rozwoju turystyki i rekreacji w województwie lubelskim. Celem Planu Marketingu Turystyki jest określenie możliwości zrównoważonego rozwoju gospodarki turystycznej. Do konkretnych działao należy: propagowanie rozwoju różnorodnych form 5 turystyki i rekreacji, zachowanie bioróżnorodności, racjonalne wykorzystanie bazy turystycznej, zasobów ludzkich, turystycznych oraz finansowych. Opracowanie obejmuje charakterystykę stanu zagospodarowania turystycznego