Wielkopolska Wyższa Szkoła Turystyki i Zarządzania w Poznaniu Sport i turystyka w kulturze fizycznej Sport and tourism in physical culture Redakcja naukowa Mirosława Cieślicka Radosław Muszkieta Marek Napierała Walery Żukow Poznań 2012 1 SERIA Monografia nr 16/12 RECENZENCI Prof. zw. dr hab. Mariusz Posłuszny Prof. dr hab. Mariusz Zasada WYDAWNICTWO Ośrodek Rekreacji, Sportu i Edukacji w Poznaniu DRUKARNIA Perfekt Gaul i wsp. sp.j. 60-321 Poznań, ul. Świerzawska 1 www.perfektdruk.pl Copyright by R.Muszkieta, W.Żukow, M.Cieślicka, M.Napierała Poznań, 2012 ISBN - 978-83-62750-05-4 2 Spis treści Wstęp ……………………………………………………………………………….…..…. 4 Strategia rozwoju gminy a zaplecze turystyczno-sportowe Góry Śląskiej w opinii młodzieży liceum ogólnokształcącego Magdalena Rzeźnik, Mirosława Cieślicka, Marek Napierała .......................................... 5 Turystyka kwalifikowana w opinii uczniów wybranych szkół średnich Filip Wachowiak, Mirosława Cieślicka, Marek Napierała .............................................. 19 Kazimierz Górski w opinii kibiców piłki nożnej Paweł Malinowski, Marek Napierała ................................................................................. 35 Wpływ Jogi na rozwój psychofizyczny i społeczny człowieka Anna Stencel, Radosław Muszkieta .................................................................................... 58 Tenis stołowy na wózkach Dorota Buclaw, Marek Napierała …………………………………………………..…… 104 Wybrane aspekty szkolenia bramkarzy piłkarskich w świetle teorii i badań sprawności specjalnej Filip Skory, Radosław Muszkieta………………………………………………………… 126 3 Wstęp Niniejsza monografia stanowi specyficzny i interesujący zestaw znaczących prac dyplomowych studentów Instytutu Kultury Fizycznej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy. Współautorami publikacji są promotorzy prac, nauczyciele akademiccy wymienionych uczelni. Publikacje dotyczą wielu bardzo ciekawych problemów związanych ze sportem, rekreacją, turystyką, sportem osób niepełnosprawnych, aktywnością ruchową ludzi w różnym wieku, współczesną edukacją w polskiej szkole, działalnością nauczycieli, trenerów i instruktorów sportu i rekreacji. Mamy nadzieję, że monografia będzie stanowiła ważny wkład do dorobku nauk o kulturze fizycznej, a szczególnie w promocję młodych naukowców. 4 Strategia rozwoju gminy a zaplecze turystyczno-sportowe Góry Śląskiej w opinii młodzieży liceum ogólnokształcącego Magdalena Rzeźnik, Mirosława Cieślicka, Marek Napierała Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wstęp Ruch turystyczny daje szereg możliwości zapoznania się z obcymi krajami, środowiskiem, gospodarką i kulturą, stwarzając okazję do poznania dalekich kontynentów, egzotycznych państw, ponadto pozytywnie wpływa na rozwój techniczny i ekonomiczny. Turystyka to także wysoko rentowna dziedzina ekonomii zachęcająca do zwiększenia inwestycji infrastrukturalnych, intensywnie przeobrażająca tereny turystyczne, a tym samym sprzyjająca rozwojowi gospodarki całego kraju (Batyk i wsp. 2009, Napierała i wsp. 2011, Jurkiewicz i wsp. 2011). Ze względu na istotne jej znaczenie dla rozwoju miast i wsi odsuniętych od głównych trakcji kolejowych, może być formą rekompensaty za brak możliwości rozwoju gospodarczego i przemysłowego regionu. Ze względu na fakt, że gmina, w której mieszkam, na co dzień napotyka się z trudnościami, związanymi z wysokim bezrobociem, uznałam za istotne przeanalizowanie jej warunków, jeśli chodzi o wykorzystanie zaplecza turystycznego Góry. Dla rozwoju zaplecza turystycznego gminy Góra istotne znaczenie ma jej współpraca z gminami z Doliny Baryczy. W 2000 roku, w Miliczu założono Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Doliny Baryczy, skupiające 12 samorządów położonych w północno-wschodniej części województwa dolnośląskiego w obszarze środkowej i dolnej zlewni rzeki Barycz Są tu gminy powiatu milickiego: Cieszków, Krośnice, Milicz; powiatu górowskiego: Góra, Jemielno, Niechlów i Wąsosz; gmina Twardogóra z powiatu oleśnickiego; gmina Wińsko z powiatu wołowskiego; gmina Żmigród z powiatu trzebnickiego oraz powiat górowski i milicki. Stowarzyszenie obejmuje swym terytorialnym zasięgiem obszar 2.100 km kwadratowych, zamieszkiwany przez 112 tysięcy osób. Posiada ono osobowość prawną, zostało powołane na czas nieokreślony. Ma własny statut, zaakceptowany przez samorządy. Walne Zgromadzenie stanowi najwyższą władzę wymienionej organizacji. Organem wykonawczym jest siedmioosobowy Zarząd. 5 Jak podkreślają autorzy broszury poświęconej Stowarzyszeniu i jej działalności, należy podkreślić wybitne znaczenie przyrodnicze charakteryzowanego w niniejszej pracy terenu. Szczególnie eksponuje się tu rolę Stawów Milickich, siedliska wielu rzadkich i zagrożonych niestety gatunków ptaków. Co istotne, objęte są one Konwencją o obszarach wodno-błotnych z RAMSAR (irański kurort). Ze względu na znaczenie tych terenów mówi się tu o ochronie przyrodniczego dziedzictwa Europy, gdyż Stawy Milickie zalicza się do europejskiej ostoi IBA (Important Bird Area). Znalazły się wśród 13 jezior i zbiorników wodnych, objętych światowym programem ochrony jezior „Living Lakes”. Stowarzyszenie jest tu instrumentem ułatwiającym pozyskanie środków na inwestycje ekologiczne, szczególnie środków Unii Europejskiej, której programy preferują rozwiązania regionalne. Stowarzyszenie opracowało „Koncepcję programową gospodarki wodno-ściekowej dla gmin SGiPDB” (Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Doliny Baryczy), mającą kompleksowo rozwiązywać problemy w gospodarce ściekowej dziesięciu wymienionych tu gmin. Co ważne, krok ten przyczynił się do złożenia wniosku o dofinansowanie inwestycji ze środków unijnego Funduszu Spójności. Koszt tego przedsięwzięcia oszacowano na blisko137 mln Euro. W zakresie zadań znalazły się takie, jak: wybudowanie 570 km kanalizacji grawitacyjnej, 153 pompowni ścieków, 200 km rurociągów tłocznych oraz budowę i modernizację 15 oczyszczalni ścieków. Stowarzyszenie ponadto zleciło wykonanie Studium Wykonalności inwestycji wraz z Oceną Oddziaływania na Środowisko. Realizację projektu poparły między innymi: władze samorządowe Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu oraz Biuro Pełnomocnika Rządu d.s. Programu Odra 2006. Stowarzyszenie współpracuje intensywnie z Polskim Towarzystwem Przyjaciół Przyrody „pro Natura” i Dolnośląską Fundacją Ekorozwoju. Służy to realizacji programu „Zrównoważony rozwój Doliny Baryczy”, przyjętego do dofinansowania przez GEF ONZ (Globalny Fundusz Środowiska). Celem wymienionej inwestycji jest ochrona bioróżnorodności w Dolinie Baryczy poprzez zintegrowane, odpowiednie zarządzanie obszarem. Wspólnie opracowano „Strategię rozwoju dorzecza Baryczy” dla obszaru całej zlewni, obejmującej województwa dolnośląskie, wielkopolskie i lubuskie, w tym dokładnie 12 powiatów i 41 gmin. Za jeden ze strategicznych kierunków rozwoju regionu uznano turystykę kwalifikowaną, a przede wszystkim turystykę rowerową. Bliska ukończenie jest obecnie powstająca we współpracy Stowarzyszenia, samorządów i Dolnośląskiej Fundacji Ekorozwojowej, koncepcja wytyczenia i utrzymania szlaków turystycznych przebiegających przez Dolinę Baryczy i włączenie ich do europejskiej sieci rowerowej. Fakt, iż gmina leży w dolinie niezwykle urokliwej i malowniczej Baryczy, jest 6 atutem i szansą na rozwój wszelkich form turystyki, choćby pod kątem agroturystyki. Umiejętnie i kompetentnie opracowany plan rozwoju turystycznego może stanowić początek do tworzenia infrastruktury ekonomicznej i gospodarczej, co znów wiąże się z szansą na nowe miejsca pracy. Informacje o gminie Góra zostały zaczerpnięte z opracowań monograficznych autorstwa górowskich regionalistów, licznych artykułów znajdujących się w lokalnych czasopismach: „Przegląd Górowski” i „Kwartalnik Górowski” oraz okolicznościowych broszur o charakterze promocyjnym. Literatura o regionie jak na jego wielkość jest dosyć bogata stąd też istnieją duże możliwości rzetelnego przedstawienia jego walorów turystycznych. Analiza materiału źródłowego pozwala na poznanie miejsc szczególnie urokliwych zarówno pod względem rzeźby terenu, jak i walorów historycznych. Materiał i metody badań Celem głównym pracy jest wskazanie strategii rozwoju gminy w zakresie zaplecza turystyczno-sportowego Góry Śląskiej. W pracy podjęto się próby znalezienia odpowiedzi na pytania, co sądzi miejscowa młodzież licealna na ten temat. W pracy wykorzystano metodę ankiety z uwagi na to, iż jest ona najodpowiedniejsza do określenia tego, co młodzież chciałaby zmienić tudzież aby powstało ich mieście. W badaniach brali udział licealiści Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Górze. Byli to uczniowie klas pierwszych z podziałem na chłopców (43 co stanowi 36% ankietowanej młodzieży) i dziewczęta (78 co stanowi 64% ankietowanej młodzieży). 7 Wyniki Rys.1. Jak ocenia Pan/Pani zaplecze sportowe naszego miasta? Najwięcej chłopców (75%) i dziewcząt (ponad 50%) uważa, że zaplecze sportowe naszego miasta jest średnie, 24% dziewcząt i około 10% chłopców uznało, że zaplecze sportowe jest wysokie. Zaplecze niskie zauważa 16% chłopców i ponad 20% dziewcząt. Rys.2. Korzystanie z obiektów sportowych dla wszystkich mieszkańców? 8 Większa część dziewcząt (67%) uważa, że korzystanie z obiektów sportowych jest dostępne, 25% że czasami, a najmniej bo 7% dziewcząt zauważa brak do nich dostępności. Około połowy chłopców (49%) uznała że korzystanie z tych obiektów dostępne jest czasami, brak dostępności zauważa ponad 30% a około 20% określa, że są dostępne. Rys.3. Jak często korzysta Pan/Pani