2016-przedtytulowa-DHC.pdf 1 4/14/16 2:49 PM 2016-tytulowe-DOKTORZY HC.pdf 1 3/23/16 11:40 AM dr n. med. Ewa Skrzypek Warszawski Uniwersytet Medyczny © Copyright by Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Warszawa 2016 Źródła fotografii doktorów honoris causa: Biblioteka Główna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Dział Fotomedyczny War- szawskiego Uniwersytetu Medycznego, Dział Zbiorów Specjalnych Głównej Biblioteki Lekar- skiej w Warszawie, Katedra Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloń- skiego w Krakowie, Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Oddział Fotografii Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie, Polska Agencja Prasowa, Zbiory Fotografii Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie oraz zbiory własne autorki. Redakcja językowa i korekta: Daisy Miriam Skrzypek Redakcja techniczna: Agnieszka Sierakowska Projekt okładki i stron tytułowych: Maja Sosnowska ISBN: 978-83-7637-383-6 Wydanie drugie uzupełnione i rozszerzone Nakład: 500 egz. Skład i łamanie: Agnieszka Sierakowska Druk i oprawa: Paper&Tinta PRZEDMOWA Tytuł doktora honoris causa jest najwyższą godnością, nadawaną przez Senat uczelni. Statut Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego głosi, iż do zgłaszania kandydatów do tytułu uprawnieni są członkowie Rad Wydziałów, posiadający ty- tuł profesora, a wniosek do Senatu zgłasza Rada Wydziału. Dalej Statut podaje opis procedury, która doprowadza do przyznania tej godności osobie, która po- winna wykazywać się wybitnymi osiągnięciami oraz wyróżniać się niekwestiono- wanym autorytetem i postawą moralną, bowiem tytuł honorowy doktora honoris causa jest nadawany w dowód uznania zasług w dziedzinie nauki, kultury i życia społecznego. Utrwalony niezwykle głęboko w tradycji akademickiej zwyczaj wyróżniania dok- toratem honorowym sięga swymi początkami drugiego dziesięciolecia XIX wieku. Uniwersytet Jagielloński – najstarsza polska uczelnia – nadał go po raz pierwszy w 1816 roku dwóm profesorom własnej uczelni. W 1819 roku zaszczytem tym wyróżniono farmaceutę Józefa Celińskiego – jednego z ojców założycieli warszaw- skiej uczelni medycznej. Tradycja nadawania tytułu doktora honoris causa w naszej uczelni rozpoczyna się w 1921 roku, kiedy Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego uhonorował Marszałka Józefa Piłsudskiego. W 2009 roku z okazji dwustulecia nauczania medycyny w Warszawie, ukazała się Seria jubileuszowa publikacji związanych z dziejami Uczelni, a jedną z po- zycji był Poczet doktorów honoris causa. Przygotowania biogramów wszystkich laureatów w bardzo krótkim czasie podjęła się doktor nauk medycznych Ewa Skrzypek. Było to karkołomne zadanie, gdyż większość uhonorowanych to przedstawiciele różnych nacji, o których bardzo niewiele informacji można było znaleźć w polskich archiwach, nie było ich też w Internecie, więc dotarcie do materiałów źródłowych wymagało wiele trudu, znajomości języków i detek- tywistycznej dociekliwości. Autorka poradziła z tym sobie znakomicie, wyka- zała niezwykły talent pisarski i żądzę wiedzy naukowca. Zarówno w tekstach pierwszego wydania, jak i tych z rozszerzonego drugiego wydania podziwiać należy sumienność i skrupulatność doktor Ewy Skrzypek w dokumentowaniu poszczególnych faktów oraz szczegółowość, jakże ciekawych, przypisów. Od czasu pierwszego wydania książki, Uczelni przybyło ośmiu nowych doktorów honorowych, reprezentujących różne narodowości, specjalizacje, ale zawsze mają- cych wielki dorobek naukowy, wielkie serca, dzielących się swoją wiedzą i doświad- czeniem oraz nierzadko pomagających polskim lekarzom w rozwijaniu zawodo- VI Poczet Doktorów Honoris Causa wych kompetencji. Wielki Cyceron pisał, iż największym obowiązkiem dłużnika jest powiedzieć słowo ‘dziękuję’. W imieniu nas, dłużników, mojej Uczelni i moim własnym dziękuję wszystkim z całego serca. Kilku laureatów z wcześniejszych lat już odeszło: Antonnio Onnis, Kazimierz Ludwik Ostrowski, Andrzej Tadeusz Szczeklik, Hilary Koprowski, Edward Donnall Thomas, Nicholas Lechmere Tilney, ale choć nie ma ich wśród żywych, to ich słowa i myśli pozostały. Chodzi o to, by owe słowa i myśli żyły w umysłach kolejnych pokoleń, które poczuwają się do duchowej po nich spuścizny. Dzięki takim książkom jak kolejne wydanie Pocztu doktorów honoris causa nasi Mistrzo- wie w istocie pozostaną w naszej pamięci na zawsze. Marek Krawczyk Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego OD AUTORKI Dziękując Panu Rektorowi za pomoc i możliwość realizacji drugiego wydania, oddaję do rąk Państwa rozszerzony i uzupełniony Poczet doktorów honoris causa. Obejmuje on sześćdziesiąt osiem biogramów Postaci, które w ciągu dziewięćdzie- sięciu czterech lat uzyskały najwyższą godność naszej Alma Mater. Starałam się przedstawić niezwykłość Honorowych Doktorów, nie tylko poprzez ukazanie Ich osiągnięć na polu naukowym czy politycznym, ale przede wszystkim charyzmy, często kryjącej się w realizacji niecodziennych zainteresowań i pasji. Podkreślałam również więzy, łączące Ich z naszą Uczelnią. Godziny poszukiwań i dociekań poszerzyły moje kontakty oraz przyjaźnie na całym świecie i, mam nadzieję, wzbogacą tak pieczołowicie rozwijaną przez Jego Magnificencję Rektora Profesora Marka Krawczyka bibliotekę historii naszej Uczelni. Dziękuję również mojej Córce, Daisy Miriam, za cenne merytoryczne uwagi i dbałość o język, a przede wszystkim za wsparcie… Ewa Skrzypek SPIS TREŚCI Józef Piłsudski 1 Władysław Stankiewicz 9 Tadeusz Browicz 15 Bogdan Hutten-Czapski 21 Constantin D. Angelescu 27 Edward Śmigły-Rydz 31 Arthur Stoll 37 Wilder G. Penfield 43 Eugeniusz Minkowski 51 Jan Oszacki 57 Henryk Brokman 63 Adam Gruca 69 Witold Zawadowski 75 Björn Folkow 83 Edward J. Shellard 87 Aleksander Rytel 91 X Poczet Doktorów Honoris Causa David J. Waterston 97 Ludwig Mecklinger 103 Witold Rudowski 107 Bernard Sureau 115 Halfdan T. Mahler 121 Piotr Kubikowski 125 Jerzy Choróbski 129 Maurice Dérot 135 Bengt E. Öwall 141 Jean-Claude Czyba 145 Richard N. Fine 149 Milan R. Dimitrijevic 153 David H. Shmerling 159 Frans M. J. Debruyne 163 Stefan Wilk 167 Douglas Bratthall 171 Albert Herz 177 Hansjörg Riehm 181 Henk C. S. Wallenburg 185 Erhard Röder 191 Edward Donnall Thomas 195 Michael Berger 203 John E. Cotes 209 Spis treści XI Jan Nielubowicz 215 Tadeusz Orłowski 223 Nicholas L. Tilney 231 Franciszek Kokot 237 Alexander A. Borbély 243 Mark A. Hardy 249 Hilary Koprowski 255 Henri Bismuth 263 Antonio Onnis 269 Ewa Radwańska 275 Andrzej Szczeklik 281 Jerzy W. Kupiec-Węgliński 289 Roger M. Greenhalgh 293 Charles Balabaud 299 Zbigniew Religa 303 Tadeusz Popiela 311 Barry Donald Kahan 319 Kazimierz Ostrowski 325 Jerzy Hołowiecki 331 Allen W. Cowley 337 Kypros H. Nicolaides 343 Zbigniew Pawłowski 349 John A. Hansen 361 XII Poczet Doktorów Honoris Causa Janusz Woytoń 367 August Heidland 373 Per-Anders Abrahamsson 379 Zbigniew Darżynkiewicz 387 Jerzy Buzek 397 Daniel Jaeck 407 Skorowidz nazwisk 415 JÓZEF PIŁSUDSKI (1867–1935) 2 Poczet Doktorów Honoris Causa DOKTOR HONORIS CAUSA 1921 ROK Otóż, po powstaniu styczniowym, Napoleonowi śpiącemu pod kopułą w kościele u Inwali- dów przyśniła się jego wyprawa na Moskwę i zapragnął raz jeszcze przemierzyć szlak swo- jego wojska. Był grudzień, duch Napoleona, lecąc nad Wileńszczyznę, zobaczył światełko w oknie i usłyszał płacz małego dziecka. Zatrzymany tym płaczem popatrzył przez chwilę na niemowlę w domu... To dziecko to byłem ja. I dlatego ja mam talent wojskowy...1 Józef Klemens Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyź- nie. W roku 1874, po pożarze majątku2, rodzina przeniosła się do Wilna, gdzie Ziuk, bo tak go wśród najbliższych nazywano, rozpoczął naukę w rosyjskim I Gimnazjum Rządowym i w 1885 roku otrzymał świadectwo maturalne. Dla mnie epoka gimnazjalna była swego rodzaju katorgą. Byłem, co prawda, chłop- cem dość zdolnym, nigdym się nie zamęczał pracą i z łatwością przechodziłem z klasy do klasy, lecz gniotła mię atmosfera gimnazjalna, oburzała niesprawiedliwość i polity- ka pedagogów, nużył i nudził wykład nauk. Wołowej skóry by nie starczyło na opisa- nie bezustannych poniżających zaczepek ze strony nauczycieli, hańbienia wszystkiego, com się przyzwyczaił szanować i kochać.3 W tym samym roku rozpoczął studia medyczne na Charkowskim Uniwersytecie Imperatorskim4, choć ojciec obrał dla niego inną drogę. Ojciec mój życzył sobie, bym wyjechał do Petersburga i wstąpił do instytutu technolo- gicznego [!] lub też instytutu inżynierów komunikacji [!], tak zwanych ‘putiejców’. 1 Wieliczka-Szarkowa J.: Józef Piłsudski 1867–1935. Wszystko dla Niepodległej, Kraków 2015, s. 6. 2 Wieś Zułów należała do rodziny matki Piłsudskiego – Marii Billewicz – i kiedy ta w 1863 roku poślu- biła Józefa Wincentego Piłsudskiego, przeszła w posiadanie rodziny Piłsudskich. Po pierwszej wojnie światowej znalazła się ona w granicach Polski i w roku 1921 przeszła pod zarząd państwowy, jako zaplecze bazy wojskowej. W 1934 roku stowarzyszenie weteranów wojny polsko-bolszewickiej odku- piło ją od armii i rozpoczęło odbudowę rezydencji Piłsudskich. Dom zrekonstruowano i w 1937 roku oficjalnie otwarto jako muzeum biograficzne marszałka. Jednak w roku 1939 został on całkowicie zniszczony. 3 Józef Piłsudski. Myśli, mowy i rozkazy, wybrał i wstępem opatrzył B. Urbankowski, Warszawa 1989, s. 71, za: Piłsudski J.: Jak stałem się socjalistą, Promień, 1903, nr 8–9, s. 342. 4 Charkowski Uniwersytet Imperatorski – obecnie, od 1998 roku, Narodowy Uniwersytet Charkowski imienia Wasyla Karazina. Józef Piłsudski 3 O medycynie wyrażał się z lekceważeniem, uważał ją za jakąś pośledniejszą gałąź wie- dzy. To też wstąpienie moje na wydział lekarski