III cild, № 1 2017 Təsisçi: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurası Məsləhət Şurasının sədri: AMEA-nın prezidenti, akademik Akif Əlizadə Redaktor: AMEA Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının sədri, fizika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Famin Salmanov Məsləhət Şurası: Akademik İbrahim Quliyev – AMEA-nın vitse prezidenti Akademik Dilqəm Tağıyev – AMEA-nın vitse prezidenti Akademik İsa Həbibbəyli – AMEA-nın vitse prezidenti Akademik Tofiq Nağıyev – AMEA-nın vitse prezidenti Akademik Əhliman Əmiraslanov – AMEA-nın Biologiya və Tibb Elmləri Bölməsinin akademik-katibi Akademik Fəxrəddin Qədirov – AMEA-nın Yer Elmləri Bölməsinin akademik-katibi Akademik Nazim Məmmədov – AMEA-nın Fizika-Riyaziyyat və Texnika Elmləri Bölməsinin akademik- katibi Akademik Teymur Kərimli – AMEA-nın Humanitar Elmlər Bölməsinin akademik-katibi Akademik Nərgiz Axundova – AMEA-nın İctimai Elmlər Bölməsinin akademik-katibi Redaksiya Şurası: Yer elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Orxan Abbasov, kimya üzrə fəlsəfə doktoru Əfsun Sucayev, riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Famil Seyfullayev, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Eşqanə Babayeva, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nəzmiyyə Yigitoğlu, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Səbinə Bünyadova, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Bəxtiyar Cəlilov Məsul katib: kimya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Faiq Məmmədov AMEA Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının “Gənc Tədqiqatçı” adlı Elmi-praktiki jurnalı AMEA Rəyasət Heyətinin 12.03.2015 tarixli 8/4 saylı Qərarı ilə nəşr edilir. “Gənc tədqiqatçı” jur- nalı Azərbaycan Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Rəyasət Heyətinin 31.03.2017-ci il tarixli (Prot.№06-R) iclasının Qərarı ilə pedaqogika elmləri istisna olmaqla, qalan bütün elmlər üzrə Azərbaycan Respublikasında dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması üçün tövsiyə edilən dövri elmi nəşrlər siyahısına daxil edilmişdir. Redaksiya heyətinin ünvanı: Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, Hüseyn Cavid 115, AMEA-nın əsas binası, I mərtəbə Tel.: (+994 12) 539 25 79, Mob.:(+994 70) 208 30 33, e-poçt: [email protected] 2 GƏNC TƏDQİQATÇI, 2017, III cild, №1 MÜNDƏRİCAT FİZİKA-RİYAZİYYAT VƏ TEXNİKA ELMLƏRİ Ф.Т. Салманов, Н.А. Алиева, А.Дж. Микаилова, М.Ю. Юсифов, А.А. Оруджева. Ионная проводимость в кристаллe TlInS2 индуцированная γ–облучением........................... 6 L. Hamidova. The analysis of available frameworks and cost estimation of cloud compu- ting for SMEs............................................................................................................................13 R.T. Məmmədov, Ü.S. Vəliyev. Günəş tacının enerjisi ................................................................24 G.Ə. Əbdiyeva-Əliyeva. Yanğınların məhdudlaşdırılması və ləğv edilməsinin ümumi əsasları ......................................................................................................................................28 А.Р. Вердиев. Методика расчета удельной мощности разработка энергосберегающей системы тепловой подготовки агрегатов пожарного аварийно-спасательного ав- томобиля при эксплуатации в зимнее время .........................................................................36 H.Ə. Qasımov. Elektron universitet üçün "onlayn tədris - metodiki komplekslər" anto- logiyasının işlənməsi.................................................................................................................46 M.Ş. Oynağanov, N.S. Nəbiyev. Leu-Ala dipeptid molekulunun fəza quruluşu. ...........................51 R.M. Rüstəmov Gəmilərdə avar qurğularının enerjiyə qənaət olunan yeni texnologiyaların tətbiqi........................................................................................................................................54 KİMYA ELMLƏRİ S.S.Gojayeva, A.R.Sujayev. Synthesis and transformation of some 1-N-alkyl (aryl)-3,4- dihydropyrimidine-2(1H)-thions................................................................................................58 T.I. Suleymanova, Z.I. Suleymanova. Synthesis of thallium arsenic selenide semiconduc- tors compound in the solution....................................................................................................66 Ə.R.Sucayev. Triazintion və tetrahidropirimidintionların karbohidrogenlərin oksidləş- məsinin qarşısını alan antioksidant aşqar kimi tədqiqi................................................................71 Г.М. Фатуллаева, О.Ш. Керимли, И.Б. Бахтиярлы. Стеклообразование в тройной системе La2O3–As2S3–Nd2O3 .................................................................................................80 YER ELMLƏRİ O.R. Abbasov, K.A. Abbasov. Şərqi Azərbaycanın yanar şistlərinin üzvi-geokimyəvi xüsusiyyətləri............................................................................................................................84 E.H. Əhmədov. Qalıq neft ehtiyatlarının səmərəli mənimsənilmə yollarının geoloji-riyazi modellərlə əsaslandırılması .......................................................................................................97 T. Рашидов. Зависимость нефтегазоносности структур от размеров осложняющих их грязевых вулканов (на примере района Южного Гобустана и прилегающих территорий) ...........................................................................................................................106 E.H. Həsənov. Bakı arxipelaqının şimal hissəsində mühəndisi-geoloji, geokimyəvi tədqiqatlar və axtarış işlərinin istiqamətləndirilməsi (Bulla-dəniz sahəsinin timsalında)...........111 L.N. Məmmədova, L.S. İsayeva. Cənubi xəzər çökəkliyinin şimal hissəsinin paleocoğrafi şəraiti ......................................................................................................................................116 A.Y. Babakhanova. The modern method of registration of earthquakes and seismicity of Talish seismogenic zone .........................................................................................................120 O.M. Mütəllimova, C.R. Quliyev, A.M. Dadaşov, Z.C. Axundov, X.İ. Ağayev. Darvin bankasının cənub hissəsində petrofiziki parametrlərin dəyişmə qanunauyğunluqları................125 3 GƏNC TƏDQİQATÇI, 2017, III cild, №1 BİOLOGİYA, TİBB VƏ AQRAR ELMLƏRİ A. Shahveranov, A. Mammadov, M. Abbasov. The detection and prognostic roles of connective tissue growth factor (CTGF) expression in different tumor models........................ 131 R.R. Əfəndiyeva, İ.B. Mircəlallı. Müasir dövrdə Abşeronda introduksiya olunmuş ağac və kol növlərinin istiliyə davamlılıq kriteryaları...................................................................... 138 L.İ. Vəliyeva. Abşeron şəraitində bəzi iynəyarpaqlı bitki növlərinin bioloji xüsusiyyətlərinin öyrənilməsi ................................................................................................. 144 N.R. Hüseynzadə. Abşeron şəraitində müxtəlif baş soğan (Allium cepa L.) sortnümunələrinin tədqiqi ....................................................................................................... 147 F.N. Əfəndi, Susana Carvalho, N.A. Sadıqova. Xəzər dənizinin fon çirklənməsində Hövsan kanalının rolu............................................................................................................. 152 S.B. Bağirova. Eucalyptus camaldulensis Dehnh. növünün abşeron şəraitində gövdə pöhrələri və təbii bərpa ilə vegetativ çoxaldılması................................................................... 157 M.E. Eldarov, N.X. Əminov, M. Van Slageren. Abşeronda və Kür-Araz ovalığında Aegilops L. növlərinin coğrafi yayılması və eko-botaniki tədqiqi ............................................ 162 С.Дж. Мамедова , Ж.Х. Алескерова. Влияние физической нагрузки на изменение компонентов крови в условии гипоксии.............................................................................. 168 N.Y. Vəliyeva.Torpaqların konsolidasiyası ................................................................................. 174 HUMANİTAR ELMLƏR N.Y. Əliyeva. Naxçıvan dialekt və şivələrinin lüğət tərkibində qədim dil ünsürləri........................178 R.İ. Məmmədova. Fazil Miqdadın ustadları və müasirləri .......................................................... 183 M. Qaraxanoğlu. Kamal Abdulla nəsrində zamansızlıq.............................................................. 187 A.N. Paşayeva. “Azərbaycan” jurnalı publisistikasında multikulturalizm................................... 193 G.V. Qasımlı. Müstəqillik dövrü Azərbaycan poeziyasında poema janrının yeri və bədii xüsusiyyətləri ......................................................................................................................... 198 G. Malikli. Historical development of social policy .................................................................... 204 İCTİMAİ ELMLƏR L.S. Abbaszadə. Azərbaycanda davamlı iqtisadi artımın təmin edilməsinin müasir vəziyyəti................................................................................................................................. 208 A.R. Qədiməliyev. İcra hakimiyyətinin fəaliyyətinin optimallaşdırılmasının səmərəlilik meyarları ................................................................................................................................ 212 İ.A. Hüseynov. "Azadlığa dəstək" aktı və Azərbaycan-ABŞ münasibətləri ............................220 S.M. Abbasov. Dini əsaslı ayrıseçkilik və dözümsüzlük kontekstində İslamafobiya.................... 224 D.M. Qənbərov.Vətəndaş cəmiyyəti və birləşmək hüququ ........................................................