Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego - Diagnoza Aktualizacja Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego Diagnoza stanu rozwoju powiatu materiał do weryfikacji i uzupełnień – 28. 01. 2008 2007 – 2008 r. - 1 - Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego - Diagnoza Spis treści Cel, zakres i metoda opracowania.............................................................................................................3 Informacje ogólne o powiecie...................................................................................................................4 Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju powiatu.......................................................................................10 System przyrodniczy powiatu.................................................................................................................27 Charakterystyka fizyczno-geograficzna.............................................................................................27 Stan i zagrożenia środowiska.............................................................................................................29 Ochrona przyrody...............................................................................................................................31 Zagadnienia społeczne............................................................................................................................34 Demograficzne uwarunkowania rozwoju powiatu.............................................................................34 Obsługa ludności i jakość życia mieszkańców...................................................................................48 Zagadnienia gospodarcze........................................................................................................................70 Przedsiębiorczość...............................................................................................................................70 Charakterystyka potencjału rolniczego powiatu.................................................................................76 Charakterystyka turystyczna powiatu ................................................................................................90 Ogólna charakterystyka bezrobocia....................................................................................................98 Zagadnienia infrastruktury technicznej i komunikacyjnej ...................................................................102 Infrastruktura techniczna..................................................................................................................102 Komunikacja.....................................................................................................................................104 Podsumowanie – synteza uwarunkowań...............................................................................................113 - 2 - Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego - Diagnoza CEL, ZAKRES I METODA OPRACOWANIA Niniejsze opracowanie stanowi diagnozę stanu rozwoju powiatu sępoleńskiego ze zwróceniem szczególnej uwagi na zagadnienia szczególnie istotne dla rozwoju powiatu oraz charakterystykę wewnętrznych zróżnicowań, jak też potencjału, specyfiki i znaczenia powiatu na tle województwa. Opracowanie stanowi pierwszą część „Strategii rozwoju powiatu sępoleńskiego”, mającą na celu gruntowne i możliwie szerokie rozpoznanie uwarunkowań rozwoju i stanowi podstawę do opracowania części drugiej, która określać będzie wizję rozwoju oraz cele i kierunki rozwoju gminy w nawiązaniu do celów rozwoju powiatu. Opracowanie zostało wykonane w tradycyjnym podziale analizowanych zagadnień na 4 sfery: przyrodniczą, społeczną, gospodarczą i infrastruktury, uzupełnione analizą uwarunkowań zewnętrznych. W ramach tych sfer składa się z następujących działów tematycznych: Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju Charakterystyka systemu przyrodniczego powiatu Zagadnienia społeczne – uwarunkowania demograficzne Zagadnienia społeczne – obsługa w zakresie zadań własnych Zagadnienia gospodarcze – przedsiębiorczość Zagadnienia gospodarcze – potencjał rolniczy powiatu Zagadnienia gospodarcze – charakterystyka turystyczna powiatu Zagadnienia gospodarcze – bezrobocie Infrastruktura techniczna i komunikacyjna. Podsumowanie – synteza uwarunkowań rozwoju W Diagnozie wykorzystano również Raporty z badań ankietowych wykonanych wśród mieszkańców poszczególnych gmin – pozwoliły one na ocenę roli i znaczenia Sępólna w obsłudze powiatu oraz ocenę charakteru i kierunków ciążeń na terenie powiatu. Podstawę do sporządzenia niniejszej Diagnozy, stanowiły przede wszystkim następujące dane i informacje: - dane statystyczne pochodzące z publikacji Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, Głównego Urzędu Statystycznego i z zasobu Banku Danych Regionalnych, - dane i informacje pochodzące ze Starostwa Powiatowego, z Urzędów Miejskich (Urzędu Gminy), służb podległych administracji samorządowej na szczeblu powiatu i gmin oraz z instytucji publicznych działających na terenie powiatu – informacje te zostały zebrane poprzez zapytania ankietowe dotyczące wybranych aspektów ich działalności, - opracowania dotyczące rozwoju regionalnego województwa kujawsko-pomorskiego, w tym zwłaszcza materiały opracowane przez Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku w latach 2000-2008, w ramach prac nad Strategią rozwoju województwa, Planem zagospodarowania przestrzennego województwa, Strategią rozwoju turystyki w województwie i kilkoma innymi opracowaniami regionalnymi, - publikacje WIOŚ w Bydgoszczy, - serwisy internetowe urzędów i instytucji działających na terenie gminy i powiatu, w tym między innymi serwisy: Starostwa, urzędów gmin, serwisu EPOKA (prowadzony przez KPODR), Lasów Państwowych, szkół, instytucji kultury i inne. Podkreślić należy, iż Starostwo Powiatowe, jak również samorządy każdej z gmin powiatu, udzieliły bardzo obszernych informacji na potrzeby niniejszego opracowania. Niektóre rozdziały Diagnozy zostały opracowane wyłącznie w oparciu o przekazane materiały - dotyczy to zwłaszcza rozdziałów poświęconych jakości życia mieszkańców, aktywności społecznej, bezpieczeństwu publicznemu, aspektom infrastruktury technicznej. Obecna wersja Strategii stanowi formalnie aktualizację pierwszej wersji opracowania. Części diagnostyczne obydwu opracowań, choć w zdecydowanej większości podejmują te same zagadnienia, w wielu aspektach różnią się (aktualna wersja diagnozy obejmuje szerszy zakres zagadnień, ale niektóre zagadnienia mają bardziej ogólny charakter), co jest wynikiem różnic w dostępności danych i informacji, pewnych różnic w metodologii, jak też zmiany znaczenia niektórych zagadnień dla kształtowania rozwoju powiatu. - 3 - Strategia rozwoju powiatu sępoleńskiego - Diagnoza Opracowanie zostało wykonane w okresie maj 2007-styczeń 2008 ramach wspólnego projektu z wszystkimi gminami powiatu (wszystkie strategie opracowywane były równolegle i cechują się takim samym układem merytorycznym i bardzo porównywalnym zakresem analiz). INFORMACJE OGÓLNE O POWIECIE Powiat sępoleński, posiadający kilkudziesięcioletnie tradycje, utworzony został ponownie 1 stycznia 1999 roku na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego, trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. nr 96, poz. 603). Siedzibą powiatu jest Sępólno Krajeńskie. Powiat składa się z 4 gmin, w tym 3 miejsko-wiejskich: Kamień Krajeński, Sępólno Krajeńskie i Więcbork oraz wiejskiej: Sośno. Powiat położony jest w północno-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego. Najdalej na zachód położony punkt gminy Więcbork jest zarazem najdalej wysuniętym punktem województwa. Powiat zajmuje powierzchnię 791 km2 i jest zamieszkiwany przez 40,9 tys. osób (2006 r.). 42,5% mieszkańców powiatu zamieszkuje miasta. Pod względem zajmowanej powierzchni lokuje się na 11, a pod względem liczby mieszkańców - na 21 miejscu wśród 23 powiatów województwa (na 17 wśród 19 powiatów ziemskich). Gminy tworzące powiat charakteryzują się wieloma podobieństwami w zakresie cech opisujących stan rozwoju społeczno-gospodarczego. Silnym czynnikiem jednoczącym społeczność powiatu jest jej przynależność do regionu historycznego i kulturowego Krajny, w którego wschodniej części leży powiat. Wewnętrzne powiązania funkcjonalno-przestrzenne umacnianie są także przez fakt położenia od ponad 50 lat, wszystkich gmin obecnego powiatu w ramach tej samej jednostki podziału terytorialnego. Powiat sępoleński graniczy z 7 powiatami położonymi w granicach 3 województw, w tym z 12 gminami: a) w województwie kujawsko-pomorskim: - z powiatem bydgoskim (w ramach powiatu z gminami: Koronowo i Sicienko) - z powiatem nakielskim (w ramach powiatu z gminą Mrocza) - z powiatem tucholskim (w ramach powiatu z gminami: Gostycyn i Kęsowo) b) w województwie pomorskim: - z powiatem chojnickim (w ramach powiatu z gminą Chojnice) - z powiatem człuchowskim (w ramach powiatu z gminami: Debrzno i Człuchów) c) w województwie wielkopolskim: - z powiatem pilskim (w ramach powiatu z gminą Łobżenica) - z powiatem złotowskim (w ramach powiatu z gminami: Lipka, Zakrzewo i Złotów) Wszystkie powiaty, z którymi graniczy powiat sępoleński są większe zarówno pod względem zajmowanej powierzchni, jak i liczby mieszkańców. Także wszystkie siedziby tych powiatów liczą więcej mieszkańców, niż Sępólno Krajeńskie. Powierzchnia powiatu stanowi 4,4% ogólnej powierzchni województwa kujawsko-pomorskiego, a ludność - 1,98%. Na tle 19 powiatów ziemskich, ludność powiatu stanowi 3,21%. Wśród 379 polskich powiatów, powiat sępoleński należy do najmniejszych