Nummer Toegang: 3.18.21 Inventaris van het archief van het klooster van Onze Lieve Vrouw in Nazareth te Rijswijk Versie: 03-09-2020 J.M. Sernée, S.W.A. Drossaers, W.G. Feith Nationaal Archief, Den Haag 1920 This finding aid is written in Dutch. 3.18.21 Klooster Delfland OLV Nazareth 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................7 Inleiding 1920......................................................................................................................... 7 Inleiding Supplement.............................................................................................................7 Geschiedenis van het archiefbeheer...........................................................................................8 De verwerving van het archief...............................................................................................8 Verwant materiaal......................................................................................................................9 Beschikbaarheid van kopieën.....................................................................................................9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen.................................................11 A. Stichting van het klooster en betrekking tot de bisschop..........................................................11 B. Het klooster in betrekking tot het kapittel in den Haag............................................................12 C. Beheer der goederen.................................................................................................................. 13 I. Banwerken..............................................................................................................................................13 II. Landerijen...............................................................................................................................................13 a.1 in Maasland.....................................................................................................................................13 a.2 in Rijswijk.........................................................................................................................................13 b. in Vlaardingen...................................................................................................................................14 c. in Voorburg........................................................................................................................................14 d. in Zoeterwoude................................................................................................................................15 III. Rentebrieven........................................................................................................................................16 IV. Proven...................................................................................................................................................17 V. Quitantiën..............................................................................................................................................18 VI. Afgeloste rentebrieven ten laste van het klooster..............................................................................18 D. Aanvulling uit Verspreide Charters............................................................................................19 Bijlagen.....................................................................................................................21 Regesten......................................................................................................................................... 21 3.18.21 Klooster Delfland OLV Nazareth 5 Beschrijving van het archief BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Klooster Delfland Onze-Lieve-Vrouwe in Nazareth te Rijswijk Archiefbloknummer: 36020 Omvang: 84 inventarisnummer(s); 0,10 meter Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief. De Duitse stukken zijn grotendeels in het Kurrentenschrift geschreven. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Klooster van Onze Lieve Vrouw in Nazareth Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief van het klooster bevat voornamelijk stukken met betrekking tot het beheer van de goederen met onder meer eigendomsbewijzen en rentebrieven. 6 Klooster Delfland OLV Nazareth 3.18.21 Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Materiële beperkingen MATERIËLE BEPERKINGEN Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. Creëer een account of log in . 2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk. 3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Klooster Delfland Onze-Lieve-Vrouwe in Nazareth te Rijswijk, nummer toegang 3.18.21, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Klooster Delfland OLV Nazareth, 3.18.21, inv.nr. ... 3.18.21 Klooster Delfland OLV Nazareth 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Inleiding 1920 INLEIDING 1920 Voor de geschiedenis van dit klooster is men aangewezen op de weinige charters, die het Algemeen Rijksarchief er van bezit. Het stond op de plaats, waar later de buitenplaats Leeuwendaal kwam, dus in de hoek, gevormd door de weg naar Delft en die naar Voorburg 1 . Het stichtingsjaar is niet bekend; de oudste akte, waarin van het klooster sprake is, is van 1471 2 . Blijkens regest no. 31 woonden de zusters aanvankelijk te Vlaardingen, vanwaar zij naar Rijswijk waren verhuisd uit verlangen naar een rustiger omgeving. In 1465 - nog tijdens hun verblijf te Vlaardingen - waren zij van de derde orde van Sint Franciscus overgegaan tot de orde der Augustijnen, een overgang, die wel in één lijn is met de behoefte aan een nog rustiger omgeving dan Vlaardingen bood, en waarop dus waarschijnlijk de verhuizing spoedig gevolgd zal zijn. 3 In ieder geval moet de stichting van het klooster te Rijswijk plaats gehad hebben tussen de jaren 1465 en 1471, tenzij er reeds een klooster bestond en de Vlaardingse zusters zich slechts bij die te Rijswijk voegden 4 . De bewoordingen van reg. no. 31 maken dat evenwel niet waarschijnlijk. Bij haar overgang tot de Augustijner orde stelde bisschop David van Bourgondië het klooster onder de visitatie van de priors resp. pater van de kloosters Sion bij Delft, Bethanië te 's- Gravenzande en Sint Anna te Delft. In 1500 kreeg het klooster van deken en kapittel in den Haag vergunning tot het bouwen van een eigen kerk en kerkhof. Bij de Hervorming werden de goederen geannoteerd en schijnt het gebouw gesloopt te zijn. Inleiding Supplement INLEIDING SUPPLEMENT Na het afdrukken van de inventaris van de archieven der klooster en andere stichtingen in Delfland werden in een doos met buitenlandse stukken de hier volgende charters van het klooster Nazareth gevonden Nieuw aangaande de geschiedenis van het klooster geven alleen de inv.nrs. 1 en 1a (nu 1A en 1B). Daaruit blijkt namelijk dat het in 1466 gesticht is in een bestaande particuliere woning door de zusters van het klooster St. Cecilia te Vlaardingen, die het op last van bisschop David van Bourgondië Nazareth noemden 5 Behalve het klooster St. Cecilia blijkt ook dat van St. Margriet, eveneens te Vlaardingen, tot de bevolking te hebben bijgedragen. Aangezien