Côtes de Sambre et Meuse Sinds 1997 bestaat er in België een wettelijk kader voor de “Kwaliteitswijn met Gecontroleerde Oorsprongsbenaming”, geïnspireerd op het Franse model. • Beschermde Oorsprong Benaming (BOB/GOB): De hoogste kwaliteit, het equivalent van de AOC/AOP in Frankrijk. Elke appellatie definieert welke druiven er gebruikt mogen worden, de maximale opbrengst in hectoliter per hectare alsook het minimale alcohol percentage. Intussen zijn er vijf geografische BOB appellaties (er is er eind november 2017 één bijgekomen): Maasvallei Limburg (de eerste grensoverschrijdende herkomstbenaming in Europa), Hageland, Haspengouw, Heuvelland en Côtes de Sambre et Meuse. Daarnaast zijn er twee BOB’s die schuimwijnen omvatten: Vlaamse mousserende kwaliteitswijn en Vin mousseux de qualité de Wallonie/Crémant de Wallonie. • Beschermde Geografische Aanduiding (BGA/GGA): vergelijkbaar met de Vin de Pays of IGP in Frankijk: Vlaamse Landwijn en Vin de Pays des Jardins de Wallonie. Côtes de Sambre et Meuse (M.B. 27.05.2004) De wijnbouwgebieden in deze streek bevinden zich in de valleien die ontstaan zijn rond de Samber en de Maas. De oeverhellingen zijn het meest geschikt, met hun steile hellingsgraad en door de warmte die door de Maas afgegeven wordt. De ondergrond bestaat uit een ondiepe klei of leem laag afgewisseld met ondergrond van kalk- zand- en leisteen. Vanaf 2004 werden wijnen uit bepaalde delen van Wallonië erkend als appellatie. De druiven komen uit het gebied dat overeenstemt met de geografische grenzen die rechtstreeks aan het Maasbekken gekoppeld zijn. Volgende druiven zijn toegestaan: Auxerrois, Bronner, Chardonnay, Chasselas, Chenin, Gamay, Gewürztraminer, Johanniter, Madeleine d’Angevine, Merlot, Merzeling, Müller-Thurgau, Muscat, Ortega, Pinot Blanc, Pinot Gris, Pinot Noir, Regent, Riesling, Rivaner, Seibel, Siegerrebe en Traminer. Een maximale opbrengst van 65 hectoliter per hectare is toegestaan alsook chaptalisatie en ontzuring. De alcoholgehaltes moeten tussen de 9% en 13,5% bedragen. De appelatie telt zo’n 30 ha wijngaarden en de jaarproductie bedraagt 800/900 hl. Kris De Meulemeester 26 maart 2018 1 Côtes de Sambre et Meuse 1 Domaine de Chenoy, Combe aux hérons wit jaar: 2011 alco: 11,5% druif: merzling - helios 2 Château de Bioul, In Arduis Constans wit jaar: 2016 alco: 12% druif: bronner - cabernet blanc - johanniter - pinotin - solaris 3 Château de Bioul, Batte de la Reine wit jaar: 2015 alco: 12% druif: cabernet blanc - johanniter - solaris 4 Domaine de Chenoy, La Foliette wit jaar: 2015 alco: 12% druif: solaris 5 Domaine du Ry d’Argent - Brin de Paille wit jaar: 2015 alco: 12,5% druif: solaris 6 La Falize wit jaar: 2015 alco: 12,5% druif: chardonnay 7a Domaine de Chenoy - cuvée spéciale rood jaar: 2011 alco: 12% druif: regent (65%) et rondo (35%) 7b Domaine de Chenoy, taille aux renards rood jaar: 2011 alco: 13% druif: pinotin (75%) - cabertin (25%) 8 Château de Bioul, Cortil Braco rood jaar: 2016 alco: 12% druif: cabaret noir (=cabernet noir) 9 Château Bon Baron - La Grande - Trésor rood jaar: 2013 alco: 13% druif: gamaret - garanoir 10 Château Bon Baron, pinot noir - Trésor rood jaar: 2013 alco: 12,5% druif: pinot noir 11 Château Bon Baron, cabernet rood jaar: 2014 alco: 13% druif: cabernet dorsa 12 Château Bon Baron, acolon rood jaar: 2015 alco: 12,5% druif: acolon Kris De Meulemeester 26 maart 2018 2 Côtes de Sambre et Meuse wijndruiven… WIT Merzling (Dtsl) afstamming: Seyval Blanc (Fr.) x (Riesling x Pinot Gris). De stok en trossen vertonen grote gelijkenis met Riesling. Het grote verschil is de goede weerstand tegen schimmels. De rijpingstijd valt veel vroeger; een goed ras voor Belgische omstandigheden. Ook de wijnen zijn vergelijkbaar met riesling. Helios (Dtsl) afstamming: Merzling x (Seyval Blanc x Muller-Thurgau). Een in 1973 nieuw gekweekt schimmel-tolerant ras. Is vaak een alternatief voor de Muller-Thurgau van wie ze afkomstig is. aroma’s: fruitig; witte bloemen Bronner (Dtsl) afstamming: Merzling x Gm 6494. Bronner is een resistent, wat later rijpend ras. De druiven zijn middelgroot. Van Bronner kan een krachtige, fruitige wijn gemaakt worden lijkend op de Weissburgunder. Opbrengst beperken is noodzakelijk voor goede kwaliteit wijn. Cabernet Blanc (Ch.) afstamming - Cabernet Sauvignon x Resistenzpartnern Valentin Blattner (Ch.) Schimmeltolerant ras. De tros bevat zowel druiven van normale grote, als bessen die in de ontwikkeling achterblijven. Dit resulteert in losse trossen. aroma's: herinneren aan een sauvignon blanc met kruisbes, buxus of groene paprika. smaak: wordt vergeleken met Riesling of Sauvignon Blanc Johanniter (Dtsl) afstamming: Seyval Blanc x (Pinot Gris x Chasselas) x (Riesling x Pinot Gris) Witte druif met een uitstekende wijnsmaak, een redelijk goede resistentie en een gezonde, krachtige groei. Blad en groeiwijze lijken wat op het moederras Riesling. De Johanniter geeft een erg goede Riesling-achtige wijn met een stevig zuurgehalte en een stevige hint van Pinot Gris. Vaak wijnen met een beetje restsuiker (< 4g/l), wat de wijn een ronde, volle smaak geeft. Soms vindt men een klein bittertje in de afdronk. aroma’s: fijn fruitig, met meloen en grapefruit, (doet aan Riesling denken) smaak: een heldere en levendige structuur; sterke zuren en een klein bittertje erna Solaris (Dtsl) afstamming: Merzling x (Geisenheim = Saperavi Severny x Muscat Ottonel). Wit druivenras met een goede schimmelweerstand. Zeer vroeg rijp (begin september) en dus zeer gewild bij vogels en wespen. Zeer hoog suikergehalte, terwijl het zuur goed blijft, dus (soms) hoger alcoholgehalte. Solaris geeft een stevige, fruitige witte wijn. Vaak ook heel geschikt voor desertwijn. Eigenlijk de enige druif in ons land die op een natuurlijke wijze de mogelijkheid biedt om te komen tot een halfzoete of zoete wijn. aroma: De wijn heeft een licht fruitig boeket, vaak denkend aan ananas en hazelnoot. smaak: is redelijk neutraal, wel vol en warm Kris De Meulemeester 26 maart 2018 3 Côtes de Sambre et Meuse ROOD Regent (Dtsl) afstamming: Diana Hamburg (=Silvaner x Müller-Thurgau) x Chambourcin van Regent kan rosé; Bourgogne-achtige tot een donkere, volle tanninerijke rode wijn worden gemaakt. aroma’s: fruitig, bosvruchten. Typisch (kool-)aroma (niet door iedereen gewaardeerd). smaak: gematigde tanines. Rondo (Cz) afstamming: Saperavi Severnyi x St. Laurent volle donkerrode wijn met een Bourgogne karakter. De wijn is kleurvast. aroma’s: kersen, pruimen, bloemen, druiven, rook. smaak: Goede 'body' met duidelijke tannines. Pinotin (Ch) afstamming: Cabernet Sauvignon x [Silvaner x (Riesling x vinifera) x (JS 12417 x S 7053)]. Hoewel de naam verwantschap met de Pinot-familie suggereert, heeft deze druif het smaakprofiel van een Cabernet. De wijn kan wel eens wat weinig zuur hebben. aroma’s: De geur van de wijn lijkt op zwarte kersen. smaak: warm en mild karakter. Cabertin (Ch) afstamming: Cabernet Sauvignon x "Resistenzpartern" (1991). Druif met dikke schil. Wijn heeft een diepe, robijnrode kleur en hoog suikergehalte. aroma’s: "bosvruchten", bramen en cassis smaak: Lijkt op syrah of cabernet sauvignon. Cabertin resulteert in krachtige, maar rijpe tannines. Gamaret (Ch) afstamming: Gamay Noir à Jus Blanc x Reichensteiner - alternatief voor de pinot noir. De wijn van de gamaret is dieprood van kleur en kent dus meer kleurpigment dan de pinot noir. Vaak gebruikt in een blend met druiven als Garanoir, Gamay en Pinot Noir. aroma’s: rijpe pruimen, kersen, soms aangevuld met peper, vlier en braam. Garanoir (Ch) afstamming: Gamay x Reichensteiner - broer van de gamaret. donkerpaarse wijn, fruitiger, lichter en minder geconcentreerd dan de wijn van de Gamaret. Cabaret noir (Maasvallei) - vroeger ‘Cabernet noir’ afstamming: Cabernet Sauvignon x resistente partners (Silvaner x (Riesling x Vitis Vinifera) gemaakt op wijngaard Ummelenkamp 17-09-2011 (Maasvallei) geeft een Cabernet Franc-achtige wijn. De druiven zijn klein en knapperig met een vaste schil. Cabernet Dorsa (Dtsl) afstamming: Dornfelder x Cabernet-Sauvignon. Wijn is intens gekleurd, geeft volle, tanninerijke wijnen met kruidige aroma’s. De wijn heeft kenmerken van de kruisingspartner Cabernet Sauvignon. Acolon (Dtsl) afstamming: Dornfelder x Lemberger Vroeg rijpende druivensoort met veel kleurstof. De wijnen zijn zacht, dieprood met milde tannines, soms gemaakt in zoete stijlen. Deze eigenschappen maken het ras geschikt voor koelere klimaten. aroma’s: kersen-, bessen-, pruimen en specerijenaroma's Kris De Meulemeester 26 maart 2018 4 Côtes de Sambre et Meuse Wijndomeinen in de degustatie Domaine de Chenoy (La Bruyère - 10 ha) In 2002 koopt Philippe Grafé de hoeve ‘Domaine du Chenoy’ samen met elf hectare gunstig gelegen landbouwgrond, met een ondergrond geschikt voor de wijnbouw. De eerste planten worden in 2003 gezet: 12.000 stokken van de rode regentdruif. Wat later volgen pinotin, blauwe muscaat (een moderne hybride) en rondo. Hij gelooft in hybrides, wat hem toelaat veel minder chemische afweerstoffen te gebruiken. Het domein produceert twee mousserende wijnen (de witte Perle de Wallonie en de rosé Eclat de Rose), twee witte wijnen (Combes aux Hérons en La Foliette), een rosé (Fleur de Vigne), twee rode (Butte aux Lièvres en Taille aux Renards) en een likeurwijn van de blauwe muscaat. Op het Concours Mondial te Brussel haalden enkele wijnen van dit relatief onbekende domein bronzen en zilveren medailles, een bewijs dat ook met hybride druiven mooie wijnen gemaakt kunnen worden. Château de Bioul (Bioul - opp. 11 ha) Sedert zijn oprichting in de XIde eeuw kende het