Inspekcja Ochrony Środowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2008 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA Olsztyn 2009 Inspekcja Ochrony Œrodowiska WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Raport o stanie œrodowiska województwa warmiñsko-mazurskiego w 2008 roku BIBLIOTEKA MONITORINGU ŒRODOWISKA OLSZTYN 2009 Praca zbiorowa pod kierunkiem Danuty Budzyñskiej Redaktor prowadz¹cy El¿bieta Kochañska Zdjêcie na ok³adce Jezioro Kortowskie, fot. H. Chmielewski W opracowaniu wykorzystano materia³y: Instytutu Badawczego Leœnictwa, Instytutu Ochrony Œrodowiska w Warszawie, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Oddzia³ we Wroc³awiu, Okrêgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Olsztynie, Regionalnej Dyrekcji Lasów Pañstwowych w Olsztynie i Bia³ymstoku, Urzêdu Marsza³kowskiego Województwa Warmiñsko-Mazurskiego – Departament Ochrony Œrodowiska, Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Œrodowiska w Olsztynie oraz Delegatur w Elbl¹gu i Gi¿ycku. Wydano ze œrodków: WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŒRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE, WOJEWÓDZKIEGO INSPEKTORATU OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska w Olsztynie 10-117 Olsztyn, ul. 1 Maja 13 b, tel. (089) 527 23 38 e-mail: [email protected] Delegatura WIOŒ w Elbl¹gu 82-300 Elbl¹g, ul. Powstañców Warszawskich 10, tel. (055) 232 76 18 e-mail: [email protected] Delegatura WIOŒ w Gi¿ycku 11-500 Gi¿ycko, ul. £uczañska 5, tel. (087) 428 36 16 e-mail: [email protected] Copyright by Wojewódzki Inspektorat Ochrony Œrodowiska Olsztyn 2009 Druk i oprawa: Przygotowanie do druku: Wydawnictwo EDYCJA, Olsztyn SPIS TREŒCI WSTÊP .............................................................................................................................................................................................................5 I. WODY...........................................................................................................................................................................................................7 1. MONITORING RZEK (Hanna Koniecka, Kinga Kuczyñska, Ma³gorzata Libecka i inni)) ..............................................................7 1.1. Wprowadzenie .........................................................................................................................................................................7 1.2. Charakterystyka rzek objêtych monitoringiem diagnostycznym ............................................................................................8 1.3. Charakterystyka rzek objêtych monitoringiem operacyjnym................................................................................................16 1.4. Podsumowanie.......................................................................................................................................................................29 2. MONITORING JEZIOR (Helena Wróblewska i inni)......................................................................................................................38 2.1. Wprowadzenie .......................................................................................................................................................................38 2.2. Charakterystyka badanych jezior...........................................................................................................................................38 2.3. Podsumowanie.......................................................................................................................................................................51 3. MONITORING WÓD PRZEJŒCIOWYCH (ZALEW WIŒLANY) PROWADZONY PRZEZ WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŒRODOWISKA W OLSZTYNIE W LATACH 2007–2008 (Justyna Kopiec)..............................61 3.1. Wstêp ....................................................................................................................................................................................61 3.2. Metodyka badañ.....................................................................................................................................................................62 3.3. Omówienie wyników badañ ..................................................................................................................................................62 3.4. Wnioski..................................................................................................................................................................................64 II. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I OCENA DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEÑ DO POD£O¯A ( Ryszard Twarowski , Ewa Liana, Tomasz Gendolla) .................................................................................................69 1. WPROWADZENIE ..........................................................................................................................................................................69 2. ZANIECZYSZCZENIE OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WOJEWÓDZTWIE WARMIÑSKO-MAZURSKIM I DEPOZYCJA ZANIECZYSZCZEÑ Z OPADÓW DO POD£O¯A W 2008 ROKU ...................................................................70 III. ODCZYN I ZASOBNOŒÆ GLEB W ŒWIETLE BADAÑ OKRÊGOWEJ STACJI CHEMICZNO-ROLNICZEJ W OLSZTYNIE (Jerzy Zieliñski) ........................................................................................................81 1. WPROWADZENIE ..........................................................................................................................................................................81 2. ODCZYN GLEB ...............................................................................................................................................................................81 3. ZASOBNOŒÆ GLEB........................................................................................................................................................................82 4. PODSUMOWANIE ..........................................................................................................................................................................84 IV. OCHRONA LEŒNEJ PRZYRODY W LASACH REGIONALNEJ DYREKCJI LASÓW PAÑSTWOWYCH W OLSZTYNIE I BIA£YMSTOKU (WYBRANE ELEMENTY) (Pawe³ Artych, Tadeusz Pampuch, Anna Bartoszewicz, Stanis³aw D¹browski, Barbara Go³owacz, Krzysztof Oniszczuk, Marek Mas³owski i inni).....................................................................86 1. OGÓLNE ZASADY I PRAKTYKI W OCHRONIE LEŒNEJ PRZYRODY..................................................................................86 2. WYPE£NIANIE FUNKCJI EKOLOGICZNYCH (DZIA£ANIA OCHRONNE) ..........................................................................86 2.1. Realizowane w praktyce zasady i dzia³ania wielofunkcyjnej i zrównowa¿onej ekologicznie gospodarki leœnej ................86 2.2. Biologiczne metody ochrony lasu .........................................................................................................................................87 2.3. Ochrona wód przez zachowanie i czynne zabiegi ochrony bagien, œródleœnych ³¹k, trzêsawisk i torfowisk, odtworzenia i renaturalizacja tych ekosystemów..................................................................................................................88 2.4. Inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roœlin i zwierz¹t gin¹cych lub zagro¿onych wyginiêciem w skali Europy ................................................................................................................................................88 2.5. Ostoje ptasie i siedliskowe.....................................................................................................................................................89 2.6. Szczególne formy ochrony przyrody.....................................................................................................................................89 2.7. Ostoje organizmów zwi¹zanych z rozk³adaj¹cym siê drewnem ..........................................................................................89 2.8. Obszary o szczególnych walorach przyrodniczych wg miêdzynarodowych kryteriów HCVF (High Conservation Value Forestes) ...............................................................................................................................................90 3. FUNKCJE PRODUKCYJNE, GOSPODARCZE – WYBRANE ELEMENTY..............................................................................91 4. FUNKCJE OCHRONNE I REKREACYJNE, CZYLI SOCJALNE – WYBRANE ELEMENTY ................................................91 5. LEŒNY KOMPLEKS PROMOCYJNY „LASY MAZURSKIE” – PRZYK£AD DZIA£AÑ W D¥¯ENIU DO WZORCA ZRÓWNOWA¯ONEJ EKOLOGICZNIE WIELOFUNKCYJNEJ GOSPODARKI LEŒNEJ...............................94 5.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................................................94 5.2. Zaanga¿owanie S³u¿by Leœnej w propagowaniu LKP i idei zrównowa¿onego rozwoju, jako mo¿liwoœæ pogodzenia i pe³nienia trzech podstawowych funkcji lasu ...................................................................................................94 5.3. Projektowane, realizowane i zrealizowane prace naukowo-badawcze, porozumienia o wspó³pracy na