Duinen als Waterkering Inventarisatie van kennisvragen bij waterschappen, provincies en rijk oktober 2008 Opdrachtgever: Rijkswaterstaat - Waterdienst Duinen als Waterkering Inventarisatie van kennisvragen bij waterschappen, provincies en rijk Marien Boers Rapport H5019.10 Duinen als Waterkering H5019.10 oktober 2008 Inhoud 1 Duinen als waterkering.......................................................................................1 1.1 Haalbaarheidsonderzoek voor een nieuw duintoetsinstrumentarium .........................................................................1 1.2 Doelstelling van het rapport......................................................................2 1.3 Structuur van het rapport..........................................................................2 2 Bestuursverantwoordelijkheid duingebieden..................................................4 2.1 Rijk ............................................................................................................4 2.1.1 Landelijk beleid duingebieden......................................................4 2.1.2 Beleidsterrein waterkering tegen overstromingen .......................4 2.1.3 Andere beleidsterreinen ...............................................................6 2.2 Provincies .................................................................................................7 2.2.1 Toezicht op de waterkeringbeheerders........................................7 2.2.2 Bestuurlijk overleg in de regio......................................................8 2.2.3 Voorbereiding op overstromingen................................................8 2.2.4 Provincie als coördinator ruimtelijke ordening .............................8 2.3 Waterschappen en RWS Noord-Nederland .............................................9 2.3.1 Beheerders van duinwaterkeringen .............................................9 2.3.2 Taken en verantwoordelijkheden van de waterkeringbeheerder ..................................................................9 2.4 Gemeenten .............................................................................................11 3 Beschrijving Nederlandse duingebieden .......................................................13 3.1 Gebiedsgerichte beschrijving van de duinwaterkering...........................13 3.2 Schiermonnikoog (Dijkring 1) .................................................................16 3.3 Ameland (Dijkring 2) ...............................................................................19 3.4 Terschelling (Dijkring 3)..........................................................................22 3.5 Vlieland (Dijkring 4).................................................................................24 3.6 Texel (Dijkring 5).....................................................................................27 3.7 Noord – Holland (Dijkring 13) .................................................................32 3.8 Zuid – Holland (Dijkring 14) ....................................................................39 3.9 Voorne – Putten (Dijkring 20) .................................................................48 3.10 Goeree – Overflakkee (Dijkring 25)........................................................52 3.11 Schouwen – Duiveland (Dijkring 26) ......................................................57 3.12 Noord – Beveland (Dijkring 28) ..............................................................60 3.13 Walcheren (Dijkring 29) ..........................................................................61 3.14 Zeeuws – Vlaanderen (Dijkring 32) ........................................................66 4 Programma’s en projecten rond duinwaterkeringen ....................................74 4.1 Inleiding beschrijving programma’s en projecten rond duinwaterkeringen ..................................................................................74 4.2 Vijfjaarlijkse toets waterkering ................................................................74 Deltares i oktober 2008 H5019.10 Duinen als Waterkering 4.2.1 Regels voor het toetsen van duinwaterkeringen .......................74 4.2.2 Analyse “geen oordeel”..............................................................75 4.2.3 Ervaringen uit de tweede toetsronde.........................................77 4.2.4 Derde toetsronde .......................................................................81 4.3 Vaststelling leggers ................................................................................82 4.4 Zwakke Schakels (ZS) en het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).......................................82 4.5 Beschermingsniveau 13 kustplaatsen ...................................................84 4.6 Kustlijnzorg .............................................................................................84 4.6.1 Beheer van de kust ....................................................................84 4.6.2 Gevolgen voor kustveiligheid.....................................................85 4.6.3 Kennisontwikkeling door het programma kustlijnzorg ...............85 4.7 Metingen en inspectie ............................................................................86 4.7.1 Behoefte aan meetgegevens en inspectie ................................86 4.7.2 Bodemmetingen.........................................................................86 4.7.3 Metingen sedimenteigenschappen............................................87 4.7.4 Waterstandmetingen..................................................................87 4.7.5 Golfmetingen..............................................................................88 4.7.6 Inspectie door de waterkeringbeheerder ...................................88 4.8 Ontwikkeling nieuwe Toetssoftware (Morphan).....................................89 4.9 Waterveiligheid 21e eeuw (WV21) .........................................................89 4.10 Project Veiligheid Nederland in Kaart (VNK-2) ......................................90 4.11 Hoogwater Informatie Systeem KUST (HISKUST)................................92 4.12 Stormvloed Waarschuwingsdienst (SVSD)............................................94 5 Gebruikerswensen Duinwaterkeringen..........................................................95 5.1 Inleiding gebruikerswensen duinwaterkeringen.....................................95 5.2 Duinwaterkering en hydraulische randvoorwaarden..............................95 5.2.1 Randvoorwaarden op ondiep water...........................................95 5.2.2 Stormverloop..............................................................................97 5.2.3 Hoge en lage kansen .................................................................98 5.2.4 Surf Beat ....................................................................................98 5.3 Duinwaterkering en harde elementen ....................................................99 5.3.1 Aansluitconstructies ...................................................................99 5.3.2 Hybride keringen......................................................................100 5.3.3 NWO’s......................................................................................101 5.4 Duinwaterkering en morfologie ............................................................102 5.4.1 2D Duinafslagmodel.................................................................102 5.4.2 Variatie van de duinbelasting in langsrichting .........................104 5.4.3 Afslag en overstroming in een 3 – dimensionaal duingebied................................................................................104 5.4.4 Cumulatief model.....................................................................106 ii Deltares Duinen als Waterkering H5019.10 oktober 2008 Literatuur ......................................................................................................................107 Bijlagen A Interviews.........................................................................................................112 A.1 Waterschappen en RWS Noord-Nederland .........................................112 A.1.1 Rijkswaterstaat Noord-Nederland............................................112 A.1.2 Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.....................115 A.1.3 Hoogheemraadschap van Rijnland..........................................121 A.1.4 Hoogheemraadschap van Delfland..........................................124 A.1.5 Waterschap Hollandse Delta....................................................127 A.1.6 Waterschap Zeeuwse Eilanden ...............................................129 A.1.7 Waterschap Zeeuws-Vlaanderen.............................................135 A.2 Provincies .............................................................................................138 A.2.1 Provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân .................................138 A.2.2 Provincie Noord – Holland .......................................................141 A.2.3 Provincie Zuid-Holland .............................................................144 A.2.4 Provincie Zeeland.....................................................................147 A.3 Rijk, IPO en UvW..................................................................................150 A.3.1 Waterveiligheid 21e Eeuw (WV21)...........................................150 A.3.2 Toetssoftware Morphan ...........................................................152 A.3.3 Hoogwater Informatie Systeem Kust (HISKUST) ....................154 A.3.4 Beschermingsniveau kustplaatsen