LEADER Achterhoek gerealiseerde projecten 2016 -, zomer 2020 Gemeente Oost Gelre • Gemeente Doetinchem • Gemeente Aalten • Gemeente Winterswijk • Gemeente Oost Gelre • Oude IJsselstreek • Gemeente Aalten • Gemeente Winterswijk Gemeente Berkelland • Gemeente Bronckhorst • Waterschap Rijn en IJssel • Gemeente Gemeente Oost Gelre • Gemeente Doetinchem • Gemeente Berkelland • Gemeente Winterswijk Trots op wat we al bereikt hebben! Met trots presenteer ik het projectenboek LEADER Achterhoek 2016-zomer 2020. In dit boek vindt u een over- zicht van alle projecten die we met de Europese subsidieregeling LEADER hebben gerealiseerd tot en met de zomer 2020. We zijn nog niet klaar, want de subsidieperiode loopt formeel tot en met 31 december 2022. Toch willen we al wel graag de bereikte resultaten met u delen. En die zijn best indrukwekkend. In totaliteit hebben we inmiddels 34 projecten beschikt voor een subsidiebedrag van afgerond € 2,8 miljoen. Hier heeft de Europese Unie een bedrag van € 1,4 miljoen aan bij gedragen en de verschillende gemeenten (en bij enkele projecten ook het Waterschap Rijn en IJssel) eenzelfde bedrag van € 1,4 miljoen. Omdat de subsidie maar 50% van de kosten dekt, heeft deze € 2,8 miljoen aan overheidsgeld uiteindelijk geresulteerd in een econo- mische impuls in de regio van € 6,2 miljoen*. Dat is toch een mooi ‘multiplier effect’! Daarnaast heeft LEADER vooral ook heel veel energie los gemaakt bij vrijwilligers, die hun ideeën voor verbetering van de leefbaarheid in hun woonomgeving kunnen realiseren. De weg hiernaar toe was niet altijd eenvoudig. De LEADER subsidieregeling kent veel administratieve regels en bureaucratie. Gelukkig hebben we samen met de provincie Gelderland, Regio Achterhoek en de deelnemende gemeenten aanpassingen in het proces weten te realiseren, waardoor subsidie aanvragen nu makkelijker is. Schroom dus niet om een aanvraag bij LEADER te doen. Er is nog budget voor goede projecten die de leefbaar- heid in de Achterhoek vergroten! Voor de totale periode hebben we een bedrag van € 6 miljoen beschikbaar voor de uitvoering van projecten. Naast de beschikte projecten, zitten er ook nog 25 projecten met een positief advies in de pijplijn. De initiatief- nemers hiervan gaan nog indienen. Hiermee is een totaalbedrag van € 2 miljoen gemoeid. We liggen goed op schema met ons uitvoeringsbudget. En daar zijn we trots op! Namens de Lokale Actie Groep, Jolanda Kemna LEADER coördinator Achterhoek * LEADER subsidie bedraagt 50% tot een maximum van € 120.000,00. De totale projectkosten van alle inmiddels beschikte projecten telt op tot een bedrag van € 6,2 miljoen. Inhoudsopgave Verbanden leggen 6 Projecten meerdere gemeenten Ark voor Hoogstamfruit 7 Achterhoekse Sappers 8 Kerkenpaden 9 Leefsamen: langer thuiswonen dankzij slimme sensoren 10 Miva Las Vegas 11 Ondernemende Helden Academie 12 Pak An Pakt Door 13 Raken met smaken 14 Projecten gemeente Aalten De Loods in Barlo 15 DinXperience 16 Multifunctionele ruimte in ‘t Dorpshuus Ons Belang IJzerlo 17 Nieuwe kapschuur - Belevingsboerderij De Ahof 18 Projecten gemeente Berkelland Liefdespad - Stichting Het Liefdespad 19 Natuurpark Kronenkamp - Ontmoetings-/Educatiecentrum 20 Projecten gemeente Bronckhorst Aanpassing/ontwikkeling De Kei 21 De goed gevulde spaarvarkens 22 Hessenbad - Stichting Zorgbad Zonnewater 23 Ontmoetingsplek Vierakker/Wichmond 24 Open Kastelen Park Vorden 25 Projecten gemeente Doetinchem Buur maakt natuur 26 Contact op wielen 27 Stadsboerin Doetinchem 28 Projecten gemeente Oost Gelre Brouwhoes Bier Experience 29 Het Blok 30 VVV Inspiratiepunt Groenlo 31 Projecten gemeente OudeIJsselstreek VVV Inspiratiepunt Ulft 32 Projecten gemeente Winterswijk Duurzaam samen de toekomst in: Geitenkaasboerderij Brömmels 33 Gebiedsapp Winterswijk-Vreden 34 Restauratie Keunenhuis - Nels Proeftuin 35 Verenigingsgebouw Juliana 36 Vloermouterij Masterveld 37 VVV Inspiratiepunt Winterswijk 38 Overzichtskaart Leader projecten 40 Over Leader achterhoek 42 Verbanden leggen Voor u ligt een overzicht van de mooie projecten die van 2016 tot zomer 2020 dankzij de subsidie van LEADER Achterhoek konden worden gerealiseerd in de gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. Sinds de LEADER-trein op stoom is, hebben vele fraaie projecten het levenslicht gezien. Daarnaast kunnen we ons verheugen op projecten die zich nog in het traject van goedkeuring bevinden. Alle projecten leveren een bijdrage aan de leefbaarheid in de Achterhoek. Wie door de projecten bladert, valt één ding op: de diversiteit er van. Alle thema’s van LEADER Achterhoek komen langs. Projecten die de sociale cohesie versterken, die een impuls geven aan de circulaire economie of de kwaliteit van de recreatie en het toerisme in de Achterhoek verbeteren. Inmiddels is ook het eerste grensoverschrijdende project een feit. Binnen LEADER Achterhoek heeft Achterhoek Food ook een speciale plek ingenomen: wij zetten ons in voor de productie van duurzame (h)eerlijke voeding uit onze eigen streek. Dankzij de projecten zijn nieuwe samenwerkingen ontstaan. Neem het Blok in Lichtenvoorde, waar het oude Blokkerpand een nieuwe bestemming heeft gekregen. Partijen die elkaar anders nooit hadden ontmoet hebben dankzij LEADER samen iets moois ontwikkeld. Dit proces van verbanden leggen zie je bij alle projecten terug. LEADER projecten komen ‘van onderop’, mensen beginnen er mee om een bijdrage aan de samenleving te leveren. Het zijn innovatieve projecten waar je nooit zelf op zou komen. Projecten zoals deze kun je niet ontwikkelen, hier kun je als overheid alleen maar ruimte aan bieden zodat het kan ontstaan. LEADER Achterhoek levert maatschappelijk draagvlak op, verbindingen in de maatschappij en onderling begrip. Met alle nieuwe projecten van LEADER erbij is de Achterhoek weer een stukje mooier geworden. Marieke Frank voorzitter LEADER Achterhoek 6 Meerdere Gemeenten FOOD PROJECT Ark voor Hoogstamfruit De Achterhoek bezit een zeldzame collectie hoog- goede toepassing kan krijgen in nieuwe smakelijke stamfruit van één van Nederlands beste pomologen: producten die ondernemers in hun aanbod kunnen Hennie Rossel uit Vorden. Hennie heeft samen met gebruiken. anderen de afgelopen decennia een unieke collectie LEADER ondersteunt het behoud en de verbreding van het met verschillende soorten hoogstamfruit aangelegd, netwerk voor de Achterhoek en het inbedden van de werk- verzameld en uitgeplant in ongeveer 100 particuliere zaamheden van boomkwekers, particulieren en vrijwilligers. boomgaarden. Deze collectie is uniek, met ruim drie- honderd verschillende soorten waarvan ruim honderd uniek in de wereld. Stichting Landschapsbeheer Gel- Gemeente: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, derland (SLG) en Kenniscentrum Nelles werken met Doetinchem, Oost Gelre, Winterswijk het project Ark voor Hoogstamfruit samen aan het Locatie: Achterhoek in stand houden van al het werk van Hennie Rossel Initiatiefnemer: Stichting Landschapsbeheer zodat deze unieke collectie behouden blijft voor de Gelderland Website: landschapsbeheergelderland.nl Achterhoek. Jaar: 2018 Stadium: lopend In dit project staat het behouden en versterken van dit Bijdrage EU: € 48.730,54 Achterhoekse erfgoed centraal. In een meerjarige aanpak Bijdrage gemeente: € 48.730,54 wordt gewerkt aan: vastlegging van de aanplantlocaties Subsidie LEADER: € 97.461,08 van de diverse collectiebomen en het opleiden van twee Totaal geïnvesteerd: € 194.922,00 vrijwilligersgroepen die de eigenaren gaan helpen met het op de juiste manier beheren/ snoeien van de bomen. Daarnaast worden vrijwilligers opgeleid tot determineerders en kwekers van nieuwe bomen van deze uiterst oude rassen. Daarnaast wordt ook onderzocht op welke manier het vrijkomende fruit van deze bijzondere bomen weer een 7 Meerdere Gemeenten Foto: Winterswijkse Weekkrant FOOD PROJECT Achterhoekse Sappers De Achterhoekse Sappers verwerkt fruit en groente Gemeente: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, tot heerlijke, gezonde en houdbare sappen, puree Doetinchem, Oost Gelre, Winterswijk of smoothies. In allerlei kleinere boomgaarden in de Locatie: Achterhoek Achterhoek blijft veel fruit liggen, waar sap van Initiatiefnemer: Achterhoekse Sappers geperst kan worden. Website achterhoeksesappers.nl Jaar: 2017 Bijdrage EU: € 24.875,00 LEADER Achterhoek gaf een bijdrage aan de SapPers Bijdrage gemeente: € 24.875,00 voor de aanschaf van een spiraalfilterpers, een mobiele Subsidie LEADER: € 49.750,00 pers waar geen zuurstof bij komt tijdens het persen. Totaal geïnvesteerd: € 103.500,00 Voedingsstoffen en vitamines blijven hierdoor beter behouden. De pers komt op afspraak langs en perst ter plekke de groenten of het fruit uit de boomgaarden. De pers voorkomt voedselverspilling en levert heerlijke streekproducten op, passend bij de Achterhoek. 8 Meerdere Gemeenten PROJECT Kerkenpaden Project kerkenpaden omvat de grondaankoop en grind/herbruikbaar). De paden worden duurzaam en lang- aanleg van een fiets- en wandelpad met een groen- jarig onderhouden door de stichtingen. Het toevoegen van structuur langs de Keizersbeek, en ook de aanleg van paden draagt bij aan de leefbaarheid in het gebied; beide een ontbrekende schakel in Harreveld (gemeente stichtingen hebben samen meer dan 100 vrijwilligers die betrokken zijn bij de aanleg en onderhoud, wat een wezen- Oost Gelre). Bovendien wordt de routering verbeterd lijke bijdrage levert aan de sociale cohesie in het gebied. van de nabijgelegen kerkenpaden en geïntegreerd Daarnaast trekken de paden veel recreanten en toeristen die in het knooppuntensysteem.