ATODIAD 1 GWAELODLIN GWYNEDD Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Bioamrywiaeth Mae gan Wynedd adnodd bioamrywiaeth cyfoethog ac amrywiol. Adlewyrchir pwysigrwydd y fioamrywiaeth hon gan nifer y safleoedd dynodedig, sy’n cynnwys 12 ACA, 4 AGA, 1 Ramsar a 146 SoDdGA. Fodd bynnag, mae cyflwr sawl un o’r safleoedd hyn dan fygythiad cyson. Mae Natur Gwynedd, sef cynllun gweithredu cynefinoedd a rhywogaethau’r awdurdod yn adnabod nifer o rywogaethau a chynefinoedd pwysig ac yn amlinellu statws y cynefin/rhywogaeth dan sylw, y ffactorau sy’n effeithio arnynt ynghyd â’r gweithredoedd arfaethedig er mwyn mynd ati i wella eu statws. Er mwyn gwella cyflwr y rhywogaethau a’r cynefinoedd hyn, rhaid rheoli eu nodweddion yn effeithiol. (Noder: Cyfeiria ‘Gwynedd’ yn y waelodlin hon at y sir yn ei chyfanrwydd, oni bai y nodir yn wahanol). Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Safleoedd Ardaloedd Cadwraeth Arbennig (ACA)1 Dangosydd 21: Canran y Amddiffyn ardaloedd Ewropeaidd nodweddion ar safleoedd dynodedig ac Ceir 12 ACA oddi mewn i Awdurdod Cynllunio Lleol Gwynedd a 6 y tu allan i ffin y Natura 2000 mewn cyflwr ehangach o Cyngor ond a ystyrir yn ddigon agos iddynt allu cael eu heffeithio: ffafriol neu’n gwella yng fioamrywiaeth drwy Nghymru2 sicrhau bod • ACA Pen Llŷn a’r Sarnau (146023.48ha) datblygiad yn cael • ACA Afon Menai a Bae Conwy Statws y dangosydd: Sefydlog / cyn lleied o effaith â • ACA Coedwigoedd Derw a Safleoedd Ystlumod Meirionnydd (1832.55ha) Dim tuedd glir phosibl. • ACA Glynllifon (189.27ha) • ACA Afon Gwyrfai a Llyn Cwellyn (114.29ha) Rhywogaethau - pwyntiau Gwella ardaloedd • ACA Mynyddoedd y Berwyn a De Clwyd (27221.21ha) allweddol: dynodedig ac • ACA Eryri (19739.6ha) • Roedd 45% o’r holl ehangach o fioamrywiaeth drwy • ACA Clogwyni Môr Llŷn (1048.4ha) rywogaethau mewn cyflwr ffafriol yn yr asesiadau o gynnal a gwella • ACA Ffeniau Llŷn (283.68ha) 2000 i 2009. isadeiledd gwyrdd. • ACA Corsydd Eifionydd (144.32ha) • Mae amrywiaeth mawr • ACA Afon Dyfrdwy a Llyn Tegid rhwng y grwpiau o • ACA Migneint-Arenig-Dduallt (y tu allan i ardal ACLl Gwynedd) rywogaethau. Er enghraifft, (19968.23ha) roedd 80% neu fwy o • ACA Morfa Harlech a Morfa Dyffryn (y tu allan i ardal ACLl Gwynedd) famaliaid ac adar morol A&G JLDP/221 - 1 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth (1062.57ha) mewn cyflwr ffafriol neu’n • ACA Rhinog (y tu allan i ardal ACLl Gwynedd) (3144.53ha) gwella. Fodd bynnag, roedd • ACA Twyni Tywod Abermenai i Aberffraw (1871.03 ha) 80% neu fwy o amffibiaid, • ACA Cadair Idris (y tu allan i ardal ACLl Gwynedd) (3785ha) gloÿnnod byw a physgod • ACA Afon Eden, Cors Goch – Trawsfynydd (y tu allan i ardal ACLl mewn cyflwr anffafriol. Gwynedd) (284.29ha) • ACA Coedydd Aber (y tu allan i ardal ACLl Gwynedd) (346.2ha) Cynefinoedd - pwyntiau allweddol: ACAoedd yng Ngwynedd • Oddi mewn i’r mwyafrif o’r grwpiau o gynefinoedd, roedd rhwng 40% a 50% o’r nodweddion mewn cyflwr ffafriol neu’n gwella yn yr asesiadau o 2000 i 2009. Y tu allan i’r amrediad hwnnw, roedd 100% o’r ogofâu a 75% o’r riffiau a’r ogofâu môr mewn cyflwr ffafriol neu’n gwella. Fodd bynnag, roedd 76% o laswelltiroedd yr iseldir a 70% o’r traethellau, y baeau a’r lagwnau mewn cyflwr anffafriol. A&G JLDP/221 - 2 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Ardal Gwarchodaeth Arbennig (AGA) Ceir 4 AGA oddi mewn i ardal ACLl Gwynedd: • AGA Berwyn (24187.53ha) (yn rhannol oddi mewn i ACLl Gwynedd) • AGA Glannau Aberdaron ac Ynys Enlli (505.03 ha) • AGA Traeth Lafan, Bae Conwy (2642.98ha) • AGA Mynydd Cilan,Trwyn yr Wylfa ac Ynysoedd Sant Tudwal (373.55ha) AGAoedd yng Ngwynedd A&G JLDP/221 - 3 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Safleoedd Ramsar Ceir 1 Safle Ramsar oddi mewn i ardal ACLl Gwynedd: • Ramsar Ffeniau Ynys Môn a Llŷn (624.9ha) Safleoedd Rasmar yng Ngwynedd A&G JLDP/221 - 4 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Safleoedd o Yn 2009 roedd 146 SoDdGA gyda chyfanswm rhyngddynt o tua 57193ha oddi SoDdGA yng Nghymru – yr Amddiffyn ardaloedd Ddiddordeb mewn i ffin Awdurdod Unedol Gwynedd. Wybodaeth Gyfredol (Ebrill 05 i dynodedig ac Gwyddonol Mawrth 06)3: ehangach o Arbennig SoDdGAoedd yng Ngwynedd fioamrywiaeth drwy • Mae 12% o Gymru wedi’i sicrhau bod dynodi’n Safle o datblygiad yn cael Ddiddordeb Gwyddonol cyn lleied o effaith â Arbennig (SoDdGA) phosibl. • Yn ystod 2005/6 cafodd Cymru dri SoDdGA, 399 ha yn ychwanegol • Mae 71% o SoDdGAoedd yn ôl ardal hefyd yn safleoedd o bwysigrwydd rhyngwladol ar gyfer bywyd gwyllt • Gellir cyrraedd chwarter y SoDdGAoedd oddi mewn i 1km o dref neu ddinas • Mae 62% o SoDdGAoedd yn ôl ardal yn cael eu dosbarthu fel tir mynediad agored. • O sampl o SoDdGAoedd, ystyrid bod 47% o’r cynefinoedd a’r rhywogaethau dynodedig mewn cyflwr ffafriol • Gwyddys bod 25% o A&G JLDP/221 - 5 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth SoDdGAoedd yn ôl ardal ym mherchnogaeth cyrff sector cadwraeth neu’n cael eu rheoli ganddynt Yn 2009, barnwyd bod 66 SoDdGA yng Ngwynedd mewn cyflwr anffafriol tra barnwyd bod 72 ohonynt mewn cyflwr ffafriol. Nid oedd statws y 7 oedd yn weddill yn hysbys. Gwarchodfe- Ceir 25 Gwarchodfa Natur Genedlaethol yng Ngwynedd, sy’n ymestyn dros tua 2% o ardal Gwynedd. ydd Natur Cenedlaetho Asesiad o’r Safle Cyfan4 Statws holl nodweddion l rhywogaethau a chynefinoedd GNG A&G JLDP/221 - 6 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Gwarchodfe- Ceir 7 Gwarchodfa Natur Leol (GNL) yng Ngwynedd yn ymestyn dros ardal o tua Bwlch Data ydd Natur 1700 hectar5: Lleol • GNL Lôn Cob Bach • GNL Parc y Borth • GNL Pen y Banc • GNL Traeth Lafan • GNL Y Foryd • GNL Parc Dudley Cynlluniau Natur Gwynedd yw Cynllun Gweithredu Bioamrywiaeth yr Awdurdod Lleol. Mae’r Crynodeb o brif ganlyniadau Rownd Adrodd Cynllun Gweithredu tablau isod yn dangos y rhywogaethau a’r cynefinoedd sydd â chynlluniau Gweithredu Bioamrywiaeth y Deyrnas Unedig 2008: Bioamrywiae gweithredu wedi’u cynnwys yn Natur Gwynedd ynghyd â’u cyflwr presennol th • Mae partneriaethau Cynllun Gweithredu Rhywogaethau Statws Presennol Wedi’i Bioamrywiaeth ar lefel y Deyrnas Unedig ac ar lefel CGBLl gynnwys yn leol yn parhau i ddarparu manteision i rai Adran 74 rhywogaethau a chynefinoedd â blaenoriaeth, gyda Deddf Cefn chyfradd y dirywiad yn arafu ac mewn rhai achosion Gwlad a wedi peidio neu wedi’i wrthdroi. Fodd bynnag, mae Hawliau llawer o waith ar ôl i’w wneud. Tramwy? • Roedd 8 cynefin â blaenoriaeth (18%) a 40 Dyfrgi Mae dyfrgwn wedi bod yn dychwelyd i Ydyw rhywogaeth â blaenoriaeth (11%) yn cynyddu neu nifer o ddalgylchoedd afonydd yng roedd yn debygol eu bod yn cynyddu. Ngwynedd yn y blynyddoedd diwethaf. • Roedd 9 cynefin â blaenoriaeth (20%) a 144 Bele’r Coed Ddim yn hysbys Nac ydyw rhywogaeth â blaenoriaeth (39%) yn sefydlog neu roedd yn debygol eu bod yn sefydlog. A&G JLDP/221 - 7 - Cynllun Datblygu Lleol ar y Cyd Ynys Môn a Gwynedd: Gwaelodlin yr AC / AAS Dangosydd Data Cyfredol Cymaryddion a Statws/ Tuedd Problemau / thargedau Cyfyngiadau / Cyfleoedd Bioamrywiaeth Ffwlbart Yn hanesyddol mae Gwynedd yn Nac ydyw gadarnle yng Nghymru ar gyfer y • Roedd 19 cynefin â blaenoriaeth (42%) ac 88 ffwlbart. Ymddengys y gallai fod rhywogaeth â blaenoriaeth (24%) yn dirywio neu dwysedd uchel ohonynt mewn rhai roedd yn debygol eu bod yn dirywio ond mae ardaloedd. cyfradd y dirywiad yn arafu i 9 cynefin (20%) a 28 Ysgyfarnog Dosbarthiad ddim yn hysbys Ydyw rhywogaeth (8%). brown Pathew Brown Ddim yn hysbys Ydyw • Adroddwyd bod 8 rhywogaeth wedi eu colli ers Golau cyhoeddi Cynllun Gweithredu Bioamrywiaeth y Deyrnas Unedig ym 1994 a chredid bod 11 wedi eu Llygoden y Dŵr Mae arolygon diweddar yn awgrymu ei Ydyw colli cyn y dyddiad hwn. bod yn debygol bod llygod y dŵr yn gyffredin trwy Wynedd. • Adroddwyd ein bod yn gwybod mwy am anghenion cadwraeth cynefinoedd a rhywogaethau â Y Dylluan Wen Mae’n debygol bod y dirywiad trwy’r Nac ydyw blaenoriaeth o gymharu â 2002, ond bod bylchau o Deyrnas Unedig wedi’i adlewyrchu yng hyd yn ein monitro. Y tu hwnt i 2010, adnabuwyd Ngwynedd. bod y prif fylchau yn debygol o fod ar gyfer Ystlum Pedol Ddim yn hysbys Ydyw cynefinoedd morol, arfordirol a glaswelltir ac ar gyfer Lleiaf grwpiau o anifeiliaid di-asgwrn-cefn a phlanhigion. Y Fran Roedd parau yn trigo mewn 67 o Nac ydyw Goesgoch safleoedd yn ACLl Gwynedd yn 2002 ac • Roedd cynnydd ar dargedau yn gymysg. Ar gyfer y mae’r boblogaeth ar gynnydd ar hyn o rhai hynny a oedd wedi’u hanelu at gynnal bryd. bioamrywiaeth (yr amserlen ar gyfer y rhain yw Torgoch yr Arctig Ddim yn hysbys Nac ydyw 2010), roedd 52% o’r targedau rhywogaethau wedi’u cyrraedd ac 17% heb eu cyflawni; o ran Lamprai Ddim yn hysbys Nac ydyw rhywogaethau, roedd 26% wedi’u cyrraedd a 30% heb eu cyflawni.