GMINA BRUSY Urząd Miejski w Brusach, ul. Na Zaborach 1, 89-632 Brusy tel.: 52 396 93 00, 52 396 93 01, fax: 52 396 93 03 e-mail: [email protected] PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY BRUSY NA LATA 2016-2019 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2020-2023 BRUSY 2016 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016 – 2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023 Spis treści WYKAZ SKRÓTÓW .............................................................................................................................. 5 1.WSTĘP ............................................................................................................................................. 6 1.1 PRZEDMIOT OPRACOWANIA .................................................................................................... 6 1.2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ................................................................................... 6 1.3. CEL OPRACOWANIA ................................................................................................................ 6 1.4. ZAKRES OPRACOWANIA .......................................................................................................... 6 1.5. ŹRÓDŁA DANYCH ..................................................................................................................... 6 2. STRESZCZENIE ................................................................................................................................. 7 3. OCENA STANU ŚRODOWISKA ....................................................................................................... 10 3.1. OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA.......................................................................... 10 3.2. ZAGROŻENIA HAŁASEM ......................................................................................................... 12 3.3. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE .............................................................................................. 15 3.4. GOSPODAROWANIE WODAMI .............................................................................................. 16 3.5. GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA .................................................................................... 20 3.6. ZASOBY GEOLOGICZNE .......................................................................................................... 25 3.7. GLEBY .................................................................................................................................... 28 3.8. GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW ........................... 33 3.9. ZASOBY PRZYRODNICZE ........................................................................................................ 41 3.10. ZAGROŻENIA POWAŻNYMI AWARIAMI .............................................................................. 50 4. PODSUMOWANIE STANU OBECNEGO – ANALIZA SWOT ............................................................. 51 5. KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYJĘTE W DOKUMENTACJI NADRZĘDNEJ ....................... 54 5.1. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ....................................................................................... 54 5.2. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ...................................................................................... 59 6. CELE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA, ZADANIA I ICH FINANSOWANIE ............................ 60 7. SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ......................................................... 79 7.1. INSTRUMENTY I NARZĘDZIA REALIZACJI PROGRAMU .......................................................... 79 7.2. UCZESTNICY REALIZACJI PROGRAMU.................................................................................... 80 7.3. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................................ 80 7.4. MONITORING PROGRAMU .................................................................................................... 81 7.5. OKRESOWA SPRAWOZDAWCZOŚĆ ....................................................................................... 82 7.6. OPINIOWANIE PROJEKTU PROGRAMU ................................................................................. 83 8. SPIS TABEL .................................................................................................................................... 84 3 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016 – 2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023 9. SPIS RYCIN .................................................................................................................................... 84 10. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW .................................................................................................................... 85 11. ŹRÓDŁA DANYCH ........................................................................................................................ 86 12. ZAŁĄCZNIKI DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ............................................................. 89 4 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016 – 2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023 WYKAZ SKRÓTÓW Gmina/gmina – w rozumieniu Gmina Brusy GUS – Główny Urząd Statystyczny IUNG - Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PNBT – Park Narodowy Bory Tucholskie RDOŚ – Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska UM – Urząd Miejski w Brusach WFOŚiGW – Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska ZGK – Zakład Gospodarki Komunalnej w Brusach ZPK – Zaborski Park Krajobrazowy ZZO – Zakład Zagospodarowania Odpadów BZT5 – Biochemiczne Zapotrzebowanie Tlenowe (pięciodniowy okres analizy) ChZT – Chemiczne Zapotrzebowanie Tlenowe GZWP – Główny Zbiornik Wód Podziemnych JST – jednostki samorządu terytorialnego KPOŚK – Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych ONO – obszar najwyższej ochrony OSO – Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 OWO – obszar wysokiej ochrony OZE – Odnawialne Źródła Energii PEM - Promieniowanie Elektromagnetyczne POŚ – Program Ochrony Środowiska PSZOK – punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych RIPOK – Regionalna Instalacja do Przetwarzania Odpadów Komunalnych RLM – równoważna liczba mieszkańców SOO – Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk Natura 2000 SUW – Stacja uzdatniania wody UE – Unia Europejska 5 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016 – 2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023 1.WSTĘP 1.1 PRZEDMIOT OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020-2023, zwany dalej Programem, który jest podstawowym narzędziem prowadzenia polityki ekologicznej na terenie gminy określającym warunki niezbędne do realizacji zadań związanych z ochroną środowiska. 1.2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA Obowiązek wykonania Programu Ochrony Środowiska wynika z ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 1232 ze zm.). Dokument ten powinien spełniać przede wszystkim wymagania określone w art. 14, art. 17 i art. 18 przytoczonej ustawy oraz w „Wytycznych do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska” (2015), wydanych przez Ministerstwo Środowiska. Ponadto Program Ochrony Środowiska sporządzany zarówno na szczeblu gminnym, powiatowym, jak i wojewódzkim jest elementem realizacji polityki ekologicznej państwa opartej na polityce UE. 1.3. CEL OPRACOWANIA Celem programu jest przeprowadzenie analizy stanu obecnego środowiska naturalnego w gminie oraz określenie kierunków działań bieżących i długofalowych samorządu w zakresie ochrony środowiska. Program ochrony środowiska powinien stanowić podstawę funkcjonowania systemu zarządzania środowiskiem spajającą wszystkie działania i dokumenty dotyczące ochrony środowiska i przyrody na szczeblu danej jednostki samorządu terytorialnego. Według założeń, przedstawionych w niniejszym opracowaniu, sporządzenie Programu doprowadzi do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem, zapewni skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzy warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. 1.4. ZAKRES OPRACOWANIA Wskazania zawarte w „Wytycznych do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska” określają, że struktura tego dokumentu powinna być spójna z krajowymi i wojewódzkimi dokumentami strategicznymi i programowymi oraz powinna zawierać zagadnienia: ocenę stanu środowiska z uwzględnieniem następujących obszarów interwencji: ochrona klimatu i jakości powietrza, zagrożenia hałasem, pola elektromagnetyczne, gospodarowanie wodami, gospodarka wodno – ściekowa zasoby geologiczne, gleby, gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów, zasoby przyrodnicze oraz zagrożenia poważnymi awariami, cele programu ochrony środowiska, zadania i ich finansowanie, system realizacji programu ochrony środowiska. 1.5. ŹRÓDŁA DANYCH Źródłami informacji dla Programu były materiały z Urzędu Miejskiego w Brusach, Zakładu Gospodarki Komunalnej w Brusach, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku, Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego w Gdańsku, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku a także prace instytutów i placówek naukowo – badawczych z zakresu ochrony środowiska i gospodarki odpadami, jak również dostępna literatura tematu. 6 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Brusy na lata 2016 – 2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023 2. STRESZCZENIE