Analiza sektora rolno-spożywczego Państwa Zjednoczonych Emiratów Arabskich Opracowano w Departamencie Wsparcia Eksportu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Warszawa, luty 2020 r. Państwo Zjednoczonych Emiratów Arabskich - analiza sektorowa Spis treści: 1. CHARAKTERYSTYKA KRAJU ...................................................................... 3 Zjednoczone Emiraty Arabskie – podstawowe informacje........................ 3 Sytuacja gospodarcza ........................................................................ 8 Gospodarka ogółem .................................................................. 8 Rolnictwo .............................................................................. 10 Sektor rolno-spożywczy .......................................................... 14 2. DOSTĘP DO RYNKU ............................................................................... 24 Możliwość eksportu .......................................................................... 24 Utrudnienia w eksporcie ................................................................... 25 Utrudnienia w handlu rolno-spożywczym ................................... 25 Utrudnienia ogólne ................................................................. 26 Eksport produktów rolno-spożywczych przez emirat Dubaju .................. 27 3. WYMIANA HANDLOWA Z POLSKĄ ............................................................ 29 3.1 Dane handlowe ............................................................................... 29 3.2 Obecność polskich produktów na rynku ZEA ....................................... 30 4. WSPÓŁPRACA HANDLOWO-INWESTYCYJNA – PERSPEKTYWY ..................... 30 Produkty o potencjale eksportowym .................................................. 30 Drób (certyfikowany halal) ...................................................... 30 Zboża i produkty zbożowe ....................................................... 31 Wyroby czekoladowe i cukiernicze ............................................ 32 Owoce i warzywa ................................................................... 33 Mleko i produkty mleczne ........................................................ 34 Kategorie ogólne .................................................................... 36 Potencjał inwestycyjny kraju ............................................................. 37 5. DZIAŁANIA INFORMACYJNO-PROMOCYJNE KOWR ..................................... 38 Wydarzenia targowo-wystawiennicze z udziałem ARR/KOWR ................ 38 Inne działania informacyjno-promocyjne realizowane przez KOWR w ostatnich latach ........................................................................................ 38 Kampanie informacyjno-promocyjne .................................................. 39 6. WYBRANE KWESTIE KULTURY BIZNESOWEJ ............................................. 39 7. PRZYDATNE KONTAKTY ......................................................................... 42 2 Ostatnia aktualizacja: 13.02.2020 r. 1. CHARAKTERYSTYKA KRAJU Zjednoczone Emiraty Arabskie – podstawowe informacje Nazwa oficjalna Flaga Stolica Abu Zabi Język urzędowy arabski Ustrój monarchia konstytucyjna i elekcyjna polityczny Głowa państwa prezydent szejk Khalifa bin Zayed Al-Nahyan Szef rządu premier szejk Muhammad ibn Rasheed al-Maktoum Państwa Arabia Saudyjska, Oman sąsiadujące Podział Zjednoczone Emiraty Arabskie są federacją składającą się administracyjny z siedmiu emiratów rządzonych przez emirów (mapka poniżej). Największym emiratem jest Abu Zabi, którego stolica jest jednocześnie stolicą całego kraju. Każdy z emiratów ma duży zakres autonomii wewnętrznej, przede wszystkim w sprawach gospodarczych. Ludność (2015; 2010 Powierzchn Emirat Stolica – Adżman, Umm al- ia km² Kajwajn)1 Abu Zabi Abu Zabi 67 340 2,8 mln Adżman Adżman 259 0,3 mln Dubaj Dubaj 3 885 2,4 mln Fudżajra Fudżajra 1 166 0,2 mln Ras al- Ras al- 1 683 0,4 mln Chajma Chajma Szardża Szardża 2 590 1,4 mln Umm al- Umm al- 777 65 tys Kajwajn Kajwajn 1 http://www.citypopulation.de/UAE.html 3 CIEKAWOSTKA: Dodatkowo funkcjonują dwa terytoria o wspólnej kontroli. Jedno zarządzane jest przez emiraty Fudżajra i Szardża, a drugie – przez Oman i emirat Adżman. Na terytorium Zjednoczonych Emiratów Arabskich znajduje się enklawa Omanu zwana Wadi Madha o terytorium 75 km². Wewnątrz tej enklawy znajduje się niewielka enklawa Zjednoczonych Emiratów Arabskich – Nahwa, która administracyjnie należy do emiratu Szardża. Jest to jedyna na świecie enklawa w eksklawie. Powierzchnia 83 600 km² Liczba ludności 9,63 mln (2018 r.)2 Zasoby Głównymi zasobami naturalnymi ZEA są ropa naftowa i gaz naturalne3 ziemny. 95% tych zasobów znajduje się na terenie emiratu Abu Zabi. Do ZEA należy 3,3% światowych zasobów ropy naftowej oraz 3,3% światowych zasobów gazu ziemnego (7. miejsce na świecie w obu przypadkach). PKB (2018 r.)4 całkowite: 414,18 mld USD na osobę: 41,1 tys USD Jednostka Dirham (AED) monetarna Religia5 Islam (76%): w tym: o sunnicki (większość)6 o szyicki Chrześcijaństwo (9%) Pozostałe (15%) w tym głównie: o Hinduizm o Buddyzm 2 World Bank: http://databank.worldbank.org/ 3 Informator Ekonomiczny MSZ: http://www.abuzabi.msz.gov.pl/ 4 World Bank: https://data.worldbank.org/country/united-arab-emirates?view=chart 5 International Religious Freedom Report 2010 by U.S. Department of State, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor: https://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2010/148850.htm 6 Sunnis and Shia in the Middle East, BBC News: http://www.bbc.com/news/world-middle- east-25434060 4 Grupy etniczne7 Emiratczycy (11,6%) Narodowości krajów Azji Południowej (59,4%) w tym: o Hindusi (38,2%) o Banglijczycy (9,5%) o Pakistańczycy (9,4%) o Inne narodowości Azji Południowej (2,3%) Egipcjanie (10,2%) Filipińczycy (6,1%) Inne narodowości (12,8% ) Mieszkańcy ZEA, którzy nie są rdzennymi Emiratczykami, nie są prawnymi obywatelami kraju. Strefa czasowa UTC +4 Największe 1. Dubaj – 2,4 mln miasta (liczba 2. Szardża – 1,3 mln ludności)8 3. Abu Zabi – 1,2 mln 4. Al-Ajn – 0,5 mln 5. Ras al-Chajma – 0,3 mln Infrastruktura Rozwinięty system komunikacyjny: transportowa ZEA znajdują się na 8. miejscu na świecie pod względem konkurencyjności infrastruktury transportowej9. Dysponują jednym z najnowocześniejszych zapleczy transportowych i logistycznych na świecie.10 Drogi: 4 200 km dróg i autostrad, w tym połączenia z Arabią Saudyjską i Omanem Porty lotnicze i morskie: Największe lotniska:11 Dubai International Airport Abu Dhabi International Airport Inne ważne lotniska: Fujairah International Airport Ras Al Khaimah International Airport Sharjah International Airport Al Maktoum International Airport w Jebel Ali (k. Dubaju) - ważny hub transportowy, 7 CIA World Factbook, dane za 2015 r.: https://www.cia.gov/library/publications/the-world- factbook 8 http://www.citypopulation.de/UAE.html 9 Global Competitiveness Report, World Economic Forum: http://www3.weforum.org/docs/GCR2016- 2017/05FullReport/TheGlobalCompetitivenessReport2016-2017_FINAL.pdf 10 The Food and Beverage Market Entry Handbook: United Arab Emirates (CHAFEA): https://ec.europa.eu/chafea/agri/enter-new-markets/market-information 11 Informator Ekonomiczny MSZ: http://www.abuzabi.msz.gov.pl/ 5 bezpośrednie połączenie z portem morskim w Jebel Ali, dogodne połączenia z największymi miastami ZEA12 (w sumie 43 porty lotnicze)13 Największe porty morskie14: Dubaj: - Jebel Ali – największy port na Bliskim Wschodzie15 i 9. port na świecie pod względem wielkości przeładunków16. Ponad 80% całego emirackiego importu wpływa przez port Jabel Ali w Dubaju. - Port Rashid Abu Zabi: - Khalifa Port - Port Zayed (zorientowany na statki rejsowe) Szardża: - Port Khalid - Khor Fakkan Fudżajra – Fujairah Port (w sumie 11 portów pełnomorskich)17 Wokół portów i innych centrów logistycznych skupiają się Specjalne strefy ekonomiczne. Infrastruktura kolejowa18: Realizacja projektu budowy linii kolejowych przebiegających wzdłuż kraju od Al-Ghweifat przy granicy z Arabią Saudyjską do Fudżajry nad Zatoką Omańską. Budową zajmuje się przedsiębiorstwo państwowe Etihad Rail, który jest jedynym operatorem transportu kolejowego w ZEA. Jego partnerem strategicznym jest niemiecki koncern Deutsche Bahn. I etap budowy został sfinalizowany w 2014 roku. Pierwszy odcinek sieci liczy 266 kilometrów i łączy miasta Habshan, Al-Ruwais i Shah. II etap budowy ma połączyć Khalifa Port (Abu Zabi) i port Jebel Ali przy granicy z Arabią Saudyjską i Omanem. Długość drugiego odcinka sieci ma liczyć 628 km. Ze względu na spadki cen ropy i gazu w styczniu 2016 r. podjęto decyzję o zawieszeniu postępowania przetargowego. Etihad Rail 12 Al Maktoum Internationa, Dubai World Central: http://www.dubaiairports.ae/docs/default- source/airline-development-microsite/doc15_dwc-brochure.pdf?sfvrsn=6 13 Informator Ekonomiczny MSZ: http://www.abuzabi.msz.gov.pl/ 14 UAE Shipping Marine and Logistics Directory: https://www.uaeshipping.com/ 15 Al Maktoum Internationa, Dubai World Central: http://www.dubaiairports.ae/docs/default- source/airline-development-microsite/doc15_dwc-brochure.pdf?sfvrsn=6 16 World Shipping Council: http://www.worldshipping.org/about-the-industry/global- trade/top-50-world-container-ports 17 Informator Ekonomiczny MSZ: http://www.abuzabi.msz.gov.pl/ 18 Rynek kolejowy ZEA i państw GCC, Portal Promocji Eksportu MR: https://uae.trade.gov.pl/pl/zea/analizy-rynkowe/213775,rynek-kolejowy-zea-i-panstw-gcc-.html 6 podtrzymuje jednak zamiar kontynuacji projektu w nieokreślonej przyszłości, przy lepszej koniunkturze gospodarczej.19 Docelowo linia